د.نەڤید شریف قادر
کۆبوونەوە
هەر گردبوونەوەیەکی دوو کەس یان زیاتر بۆ ئاڵوگۆڕی زانیاری؛ بە مەبەستی بازرگانی، کۆمەڵایەتی، ئایینی یان زانستی پێی دەوترێت کۆبوونەوە. ئەم وشەیە لە زمانی فارسیدا بە واتای کۆبوونەوە و کۆبوونەوە و کۆمەڵە و کۆبوونەوە و کۆنفڕانس بەکارهاتووە. بەگشتی کۆبوونەوەی بچووک لە نێوان دوو بۆ ١٥ کەس و کۆبوونەوەی گەورە بە زیاتر لە ١٥ کەس پێکدێت و دەتوانێت جۆری جیاوازی هەبێت وەک کۆنفرانس، کۆنگرە، سیمینار، وۆرک شۆپ، سیمپۆزیۆم و کۆنفرانسی.
کۆنگرێس
ئەم وشەیە لە زمانی ئینگلیزیدا مانای جیاوازی هەیە، لەوانە دەسەڵاتی یاسادانانی ئەمریکا و هەروەها پەیوەندی زاوزێی نێوان ژن و پیاو. لە پێناسەی ئەکادیمیدا کۆنگرەکان بریتین لە گردبوونەوە فەرمییەکان کە خەڵکانی سەر بە پیشە، رۆشنبیری، ئایین یان هەر گروپێکی تایبەت کۆدەبنەوە بۆ گفتوگۆکردن و بڕیاردانی گروپی سەبارەت بە پرسێکی تایبەت و ئەنجامدانی هەڵبژاردن، هەروەها چەندین تایبەتمەندی دیار و بەرچاوی هەیە:
ژمارەیەکی زۆر لە بەشداربووان (سەدان یان هەزاران کەس)،
بەرنامەکە لە ماوەیەکی دیاریکراودا دووبارە دەکرێتەوە (زۆرجار ساڵێک، دوو ساڵ یان زیاتر)*،
زۆرجار ماوەی بەرنامەکە چەند ڕۆژێکە.
کۆبوونەوەی بچووکتری هەیە لە شێوەی وۆرک شۆپ و پانێڵ و کۆنفڕانس و هتد.
بەگشتی کۆنگرە گەورەتر و فەرمیترە لە وۆرک شۆپ و کۆنفرانس و سیمپۆزیۆم. جگە لە ئەندامانی گروپی پێکهێنەری سەرەکی، بەزۆری ڕێکخراوی “سپۆنسەر”ش لە کۆنگرەکاندا ئامادەن. *بەگشتی کۆنگرە نێودەوڵەتییەکان یان جیهانیەکان بە مەودای زیاتر لە ساڵێک و کۆنگرە نیشتمانییەکان بە مەودای ساڵێک بەڕێوەدەچن.
وۆرک شۆپ
وۆرک شۆپ بریتییە لە کۆبوونەوەیەک کە تێیدا ئاڵوگۆڕی بیرۆکە و گفتوگۆی ئازاد و پێشکەشکردنی شێوازە پراکتیکییەکان بۆ بەکارهێنانی کارامەیییەک ئەنجام دەدرێت. لە وۆرک شۆپەکەدا بەگشتی ژمارەیەکی سنووردار لە بەشداربووان هەیە و بە قووڵی باس لە بابەتێکی دیاریکراو دەکەن بۆ ئەوەی پرۆسەی داهێنان و بەرهەمهێنان بناسن، بۆ نموونە سیاسەتێک یان چارەسەرێکی تایبەت. لەم جۆرە کۆبوونەوەدا گروپێکی تایبەت ئامادە دەبن، بەڕێوەبەری بەرنامەکە کەمترین وتار دەدات و لەبری ئەوە، بەشداربووان بەشدارییەکی جددی لە بابەتەکەدا دەکەن. زیاتر لە گواستنەوەی زانیاری، وۆرک شۆپەکە شوێنێکە بۆ گواستنەوەی ئەزموونەکان و پەرەپێدانی کارامەییەکان.
کۆنفرانس
کۆنفرانسەکە هەموو جۆرە گردبوونەوەیەک لە بوارە جیاوازەکاندا لەخۆدەگرێت، بەڵام بەزۆری بە کۆنفرانسێک ناودەبرێت کە پلانی کار و کارنامەی فەرمی هەیە بۆ گفتوگۆ، دانوستان، ڕاوێژکاری، کۆدەنگی یان ئاڵوگۆڕی بیرۆکە و ئاڵوگۆڕی زانیاری؛ بۆ دۆزینەوەی چارەسەر، چارەسەرکردنی کێشەیەکی دیاریکراو، وەرگرتنی ڕێنمایی یان بڕیاردان پێکدەهێنرێت. بەشداربووان ئەو کەسانەن کە ئارەزووی هاوشێوە یان پەروەردە یان ڕاهێنانیان هەیە، بانگهێشت کراون بۆ کۆبوونەوەکە و هەوڵدەدەن وەڵامێک بۆ پرسیارێکی دیاریکراو بدۆزنەوە، لە چوارچێوەی پرسەکانی ڕێکخراو، کۆمەڵە یان بۆرد و گروپەکەیان. کۆنفرانسەکە پێناسە و سنووردارکردنێکی دیاریکراوی نییە، بەڵام بەزۆری بەراورد بە کۆنگرە، ڕەهەندەکانی بچووکتر و کاتی کورتتر و ئامانجەکانی سنووردارترە. بەگشتی، کۆنفرانسەکان لە “سەنتەری کۆنفڕانس”دا بەڕێوەدەچن و دەتوانن چەندین شێوازی پەیوەندیکردن لەخۆ بگرن وەک “مێزی دەوری”، “پانێڵ”، “قسەی گشتی” یان “گفتوگۆی گروپی پەرش و بڵاو” بەگوێرەی یەک بابەت.بەشداربووانی دوور پەیوەندی دەکەن لەگەڵ یەکتردا بە بەکارهێنانی ئامرازەکانی پەیوەندی مۆدێرن، کە پێیان دەوترێت “کۆنفرانسی دوور”، “کۆنفرانسی ڤیدیۆیی” یان “کۆنفڕانسی دوور”.هەروەها ئاماژە بە گروپێکی بچووک لە خوێندکارانی ئاستی پێشکەوتوو دەکرێت.
سیمینار
سیمینار جۆرێکە لە کۆنفڕانس کە بۆ ئاڵوگۆڕی بیرۆکە لە گروپێکی بچووکدا بەڕێوەدەچێت؛ یەکێک یان زیاتریان قسەکەرن و ئەوانی تر گوێگرن. ئەم جۆرە کۆبوونەوەیە دەتوانێت کۆبوونەوەی کۆمەڵێک خوێندکاری پلە باڵا لەخۆ بگرێت کە بە ڕێنمایی پرۆفیسۆرێک بەشداری لە توێژینەوەیەکی جددی یان لێکۆڵینەوەیەکدا دەکەن لەسەر بابەتێکی دیاریکراو یان خولێکی پێشکەوتوو دەخوێنن. لەم جۆرە کۆبوونەوەیەدا، ئەنجامی پێشبینیکراو چاوەڕوان دەکرێت. لە سیمینارەکەدا زیاتر لە ئاڵوگۆڕی بیروڕای بەشداربووان، ئەزموونی شێوازی فێرکردنی خوازراو خوازراوە. ئەم بەرنامەیە بەزۆری بە شێوەیەکی نافەرمی بەڕێوەدەچێت، بەشێکی بچووکی بابەتێک باس دەکرێت، گوێگران دەتوانن قسەکانی قسەکەر ببڕن و لە هەر بەشێکی پرسیار بکەن. بەڵام جۆری جیاوازی سیمینار هەیە، بەڵام لە بنەڕەتدا، جۆرێکە لە گفتوگۆی کراوە بۆ بەرزکردنەوەی تواناکانی ئەندامان. ئەم کۆنفرانسە بەزۆری لە هۆڵی کۆنفڕانس یان ئەمفی شانۆدا بەڕێوەدەچێت.
سیمپۆزیۆم
جۆرێکە لە کۆنفرانس کە کەسانی خاوەن شارەزایی بەرز لە بوارێکی دیاریکراودا کۆدەبنەوە بۆ گفتوگۆکردن لەسەر بابەتێکی زۆر تایبەتمەند و پێشکەشکردنی پێشنیار و بیرۆکەی نوێ. پرسێکی دیاریکراو دەتوانێت بریتی بێت لە دیاریکردن یان داڕشتنی پلانێکی تایبەت بۆ جێبەجێکردنی داهاتوو یان ڕێککەوتنی دەستەجەمعی لەگەڵیدا. هەریەک لە بەشداربووان، لەکاتێکدا گوێگرن، وتارێک لەسەر بابەتەکە پێشکەش دەکەن. سیمپۆزیۆم وەک گۆڤارێکی تایبەتمەند، کەرەستەی هەیە کە یەک بابەتیان تێدایە. لە سیمپۆزیۆمێکدا، کەسانی پسپۆڕ هەوڵدەدەن بە ئاڵوگۆڕی ئەزموون و تێگەیشتن لە پەیوەندیدا بمێننەوە لەگەڵ نوێترین پێشهاتەکانی بوارەکەیان، بۆیە بەزۆری سەرنجیان لەسەر لایەنێکی پیشەکەیان دەبێت.
لە یۆنانی کۆندا حیزبی بەکۆمەڵی ڕۆشنبیران کە خواردنەوە و مۆسیقا و گفتوگۆی ڕۆشنبیری لەگەڵدا بوو، بە سیمپۆزیۆم ناودەبرا. ئەم وشەیە لە شێوەی سیمپۆزیۆمیشدا بەکاردێت.
لەوانەیە ژووری کۆنفڕانس بەس بێت بۆ سیمپۆزیۆمەکە.
سیمپۆزیۆم هاوشێوەی سیمینارێکە، تەنها ئەوە نەبێت کە زۆربەی گوێگرەکانیش قسەکەرن.
هەموو سیمینار و سیمپۆزیۆمەکان کۆنفرانسن، بەڵام هەموو کۆنفرانسێک سیمینار یان سیمپۆزیۆم نییە.
مەکۆی مەکۆ
لە شاری ڕۆمانی کۆن، مەکۆکە شوێنی کۆبوونەوەی بازرگانی و هەروەها دادگایەکی لەخۆگرتبوو. مەکۆ ئاماژەیە بۆ کۆکردنەوەی جەماوەر بۆ گفتوگۆ و مشتومڕ و گفتوگۆی کراوە سەبارەت بەو بابەتانەی کە جێگەی سەرنجی خەڵکە، هەروەها شوێنی تایبەت کە بۆ ئەو مەبەستە دروست دەکرێن. لەمڕۆدا میدیاکانی وەک ڕۆژنامە، ڕادیۆ، تەلەفزیۆن یان ئەو ماڵپەڕانەی کە بۆچوون و گفتوگۆی خەڵک پەخش دەکەن، پێیان دەوترێت مەکۆ.