دەربارەى ئێمە
پەیوەندى
هه‌ینی, ئازار 24, 2023
دەزگای زاری كرمانجی
  • دەستپێک
  • سیاسەت
    پەیامێک لە سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستانەوە

    پەیامێک لە سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستانەوە

    سەرۆكی پێشووی ئەمەریكا لە ترسی دەستبەسەركردنی داوای نیشاندانی ناڕەزایەتی دەكات

    سەرۆكی پێشووی ئەمەریكا لە ترسی دەستبەسەركردنی داوای نیشاندانی ناڕەزایەتی دەكات

    مەسرور بارزانی:  لەگەڵ بەغدا گەیشتووینەتە رێککەوتنی سەرەتایی

    مەسرور بارزانی: لەگەڵ بەغدا گەیشتووینەتە رێککەوتنی سەرەتایی

    نێچیرڤان بارزانی، پێشوازی له‌ باڵیۆزی ئیتالیا كرد

    نێچیرڤان بارزانی، پێشوازی له‌ باڵیۆزی ئیتالیا كرد

    سەرۆك بارزانی میوانداریی دیپلۆماتكار و نوێنەرانی وڵاتانی بیانی لە عێراق و هەرێمی كوردستان دەكات

    سەرۆك بارزانی میوانداریی دیپلۆماتكار و نوێنەرانی وڵاتانی بیانی لە عێراق و هەرێمی كوردستان دەكات

    واشنتن یەكڕیزیی هێزە سیاسییەكانی كوردستان بە تایبەتی پارتی و یەكێتی به‌ پێویست دەزانی

    واشنتن یەكڕیزیی هێزە سیاسییەكانی كوردستان بە تایبەتی پارتی و یەكێتی به‌ پێویست دەزانی

  • ناوخۆ
    جموجۆڵی بازرگانی لە دەروازەی نێودەوڵەتی حاجی ئۆمەران دەوەستێت

    جموجۆڵی بازرگانی لە دەروازەی نێودەوڵەتی حاجی ئۆمەران دەوەستێت

    وەزارتی ئەوقاف رەزامەندیدا لەسەر کاتەکانی ئیمساک لە مانگی رەمەزان بۆ ئیدارەی سۆران

    وەزارتی ئەوقاف رەزامەندیدا لەسەر کاتەکانی ئیمساک لە مانگی رەمەزان بۆ ئیدارەی سۆران

    گەشت و گوزاری ڕواندز ئامادەکاری تەواومان کردووە بۆ پێشوازیکردن لە میوانان

    گەشت و گوزاری ڕواندز ئامادەکاری تەواومان کردووە بۆ پێشوازیکردن لە میوانان

    بەردی بناغەی دوو پڕۆژەی گرنگ لە قەزی سیدەکان دادەنێرت

    بەردی بناغەی دوو پڕۆژەی گرنگ لە قەزی سیدەکان دادەنێرت

    كۆڕەكی گەشتیاری بە بۆنەی یادەكانی ئادار و نەورۆز ئۆڤەرێكی راگەیاند

    كۆڕەكی گەشتیاری بە بۆنەی یادەكانی ئادار و نەورۆز ئۆڤەرێكی راگەیاند

    سووتاندنی تایەی ئۆتۆمبێل و پلاستیك زیان بە ژینگە دەگەیەنێت

    سووتاندنی تایەی ئۆتۆمبێل و پلاستیك زیان بە ژینگە دەگەیەنێت

  • ڕاپۆرت
    گەنجان چۆن دەتوانن خۆیان پەروەردە بكەن ؟

    گەنجان چۆن دەتوانن خۆیان پەروەردە بكەن ؟

    جیاوازی خوێندن لە نێوان قوتابخانە حكومی و ناحكومییەكاندا

    جیاوازی خوێندن لە نێوان قوتابخانە حكومی و ناحكومییەكاندا

    هاووڵاتییانی خەلیفان لە زێدەڕۆیی كردن بۆ سەر موڵكی گشتی نیگەرانن

    هاووڵاتییانی خەلیفان لە زێدەڕۆیی كردن بۆ سەر موڵكی گشتی نیگەرانن

    لە رۆژێكی وەكو ئەمڕۆ جەماوەری سۆران دژی رژێمی بەعس راپەڕین

    لە رۆژێكی وەكو ئەمڕۆ جەماوەری سۆران دژی رژێمی بەعس راپەڕین

    هەندێك لایەن لە پێناو گیرفانی خۆیان سەنگەریان لە حكوومەت گرتووە

    هەندێك لایەن لە پێناو گیرفانی خۆیان سەنگەریان لە حكوومەت گرتووە

    8ی مارس دوو سەدە خەبات و تێكۆشانی ژنان

    8ی مارس دوو سەدە خەبات و تێكۆشانی ژنان

  • دیمانە
    ناخۆشترین رۆژی من كۆچی دوایی بارزانی نەمر بوو

    ناخۆشترین رۆژی من كۆچی دوایی بارزانی نەمر بوو

    دەقی گوتەکانی سەرۆک بارزانی لە چاوپێکەوتنەکەی لەگەڵ ڕۆژنامەی شەرقولئەوسەت

    دەقی گوتەکانی سەرۆک بارزانی لە چاوپێکەوتنەکەی لەگەڵ ڕۆژنامەی شەرقولئەوسەت

    دەقی گوتەکانی مەسرور بارزانی لە چاوپێکەوتنەکەی لەگەڵ ماڵپەڕی ئەلمۆنیتۆر

    دەقی گوتەکانی مەسرور بارزانی لە چاوپێکەوتنەکەی لەگەڵ ماڵپەڕی ئەلمۆنیتۆر

    پێویستە كۆمەڵگەی كوردی كاری سیاسی ئافرەت بە گرنگ وەربگرێت

    پێویستە كۆمەڵگەی كوردی كاری سیاسی ئافرەت بە گرنگ وەربگرێت

    بەرپرسی بنكەی تەندروستی هەرێم: لە بەشی تیشك و ددان كێشەمان هەیە

    بەرپرسی بنكەی تەندروستی هەرێم: لە بەشی تیشك و ددان كێشەمان هەیە

    سەرپەرشتیارێكی ئامادەیی: ئاستی قوتابییان و مامۆستایان لە دابەزیندایە

    سەرپەرشتیارێكی ئامادەیی: ئاستی قوتابییان و مامۆستایان لە دابەزیندایە

  • بیروڕا
    دامەزراندنی سوارەی حەمدیە و كاریگەری لەسەر دەوڵەتی تورك

    دامەزراندنی سوارەی حەمدیە و كاریگەری لەسەر دەوڵەتی تورك

    كوردستان لە ژێر دەسەڵاتی راستەوخۆی عوسمانی و ئێرانیدا

    كوردستان لە ژێر دەسەڵاتی راستەوخۆی عوسمانی و ئێرانیدا

    شۆڕشی شێخ سەعیدی پیران لەنەورۆزدا هەڵگیرسا

    شۆڕشی شێخ سەعیدی پیران لەنەورۆزدا هەڵگیرسا

    گرنگی توێژینەوە لە گەشەپێدانی وڵات

    گرنگی توێژینەوە لە گەشەپێدانی وڵات

    سوود وەرگرتن لە مێژوو

    سوود وەرگرتن لە مێژوو

    هەژار، هێمن و هێدی، سێ هەواری ئەدەبیی کوردستان

    هەژار، هێمن و هێدی، سێ هەواری ئەدەبیی کوردستان

  • جۆراوجۆر
    دۆلار و تمەن دابەزی

    دۆلار و تمەن دابەزی

    نرخی زێڕ بەجێگیری ماوەتەوە

    نرخی زێڕ بەجێگیری ماوەتەوە

    نرخی دراوەکان گۆڕانكاریان بەسەر داهات

    نرخی دراوەکان گۆڕانكاریان بەسەر داهات

    نرخی دراوەکان گۆڕانكاریان بەسەر داهات

    نرخی دراوەکان گۆڕانكاریان بەسەر داهات

    زانکۆیەكی دانیمارکی گەورەترین کۆمەڵەی مێشکی ڕاستەقینەی مرۆڤی کۆکردۆتەوە

    زانکۆیەكی دانیمارکی گەورەترین کۆمەڵەی مێشکی ڕاستەقینەی مرۆڤی کۆکردۆتەوە

    چارەسەری پلازما – PRP چییە؟

    چارەسەری پلازما – PRP چییە؟

  • وەرزشی
    هاندەرانی یانەی رواندز ناتوانن لەیاریی یانەکەیان ئامادەبن

    هاندەرانی یانەی رواندز ناتوانن لەیاریی یانەکەیان ئامادەبن

    نابێت خانمان بە پێڵاوی پاژنە بەرز بچنە یاریگەی سۆران

    نابێت خانمان بە پێڵاوی پاژنە بەرز بچنە یاریگەی سۆران

    سنوور بۆ پەڕینەوە و خەلیفان بۆ گەڕانەوەی هیوا یاریی دەكەن

    سنوور بۆ پەڕینەوە و خەلیفان بۆ گەڕانەوەی هیوا یاریی دەكەن

    چۆمان هەنگاوێک لە قۆناخی دووەم دوورە

    چۆمان هەنگاوێک لە قۆناخی دووەم دوورە

    فێرگەیەكی تۆپی پێ بەڕێوەدەبات

    فێرگەیەكی تۆپی پێ بەڕێوەدەبات

    ئەمشەو كلاسیكۆی زەوی بەڕێوەدەچێت

    ئەمشەو كلاسیكۆی زەوی بەڕێوەدەچێت

  • هەفتەنامە
    706

    706

    705

    705

    704

    704

    703

    703

    702

    702

    701

    701

    Trending Tags

  • ئەرشیفی مالپەری کۆن
    • سیایەت
    • ناوخۆ
    • ڕاپۆرت
    • دیمانە
    • بیروڕا
    • جۆراوحۆر
    • وەرزشی
    • هەفتەنامە
No Result
View All Result
  • دەستپێک
  • سیاسەت
    پەیامێک لە سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستانەوە

    پەیامێک لە سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستانەوە

    سەرۆكی پێشووی ئەمەریكا لە ترسی دەستبەسەركردنی داوای نیشاندانی ناڕەزایەتی دەكات

    سەرۆكی پێشووی ئەمەریكا لە ترسی دەستبەسەركردنی داوای نیشاندانی ناڕەزایەتی دەكات

    مەسرور بارزانی:  لەگەڵ بەغدا گەیشتووینەتە رێککەوتنی سەرەتایی

    مەسرور بارزانی: لەگەڵ بەغدا گەیشتووینەتە رێککەوتنی سەرەتایی

    نێچیرڤان بارزانی، پێشوازی له‌ باڵیۆزی ئیتالیا كرد

    نێچیرڤان بارزانی، پێشوازی له‌ باڵیۆزی ئیتالیا كرد

    سەرۆك بارزانی میوانداریی دیپلۆماتكار و نوێنەرانی وڵاتانی بیانی لە عێراق و هەرێمی كوردستان دەكات

    سەرۆك بارزانی میوانداریی دیپلۆماتكار و نوێنەرانی وڵاتانی بیانی لە عێراق و هەرێمی كوردستان دەكات

    واشنتن یەكڕیزیی هێزە سیاسییەكانی كوردستان بە تایبەتی پارتی و یەكێتی به‌ پێویست دەزانی

    واشنتن یەكڕیزیی هێزە سیاسییەكانی كوردستان بە تایبەتی پارتی و یەكێتی به‌ پێویست دەزانی

  • ناوخۆ
    جموجۆڵی بازرگانی لە دەروازەی نێودەوڵەتی حاجی ئۆمەران دەوەستێت

    جموجۆڵی بازرگانی لە دەروازەی نێودەوڵەتی حاجی ئۆمەران دەوەستێت

    وەزارتی ئەوقاف رەزامەندیدا لەسەر کاتەکانی ئیمساک لە مانگی رەمەزان بۆ ئیدارەی سۆران

    وەزارتی ئەوقاف رەزامەندیدا لەسەر کاتەکانی ئیمساک لە مانگی رەمەزان بۆ ئیدارەی سۆران

    گەشت و گوزاری ڕواندز ئامادەکاری تەواومان کردووە بۆ پێشوازیکردن لە میوانان

    گەشت و گوزاری ڕواندز ئامادەکاری تەواومان کردووە بۆ پێشوازیکردن لە میوانان

    بەردی بناغەی دوو پڕۆژەی گرنگ لە قەزی سیدەکان دادەنێرت

    بەردی بناغەی دوو پڕۆژەی گرنگ لە قەزی سیدەکان دادەنێرت

    كۆڕەكی گەشتیاری بە بۆنەی یادەكانی ئادار و نەورۆز ئۆڤەرێكی راگەیاند

    كۆڕەكی گەشتیاری بە بۆنەی یادەكانی ئادار و نەورۆز ئۆڤەرێكی راگەیاند

    سووتاندنی تایەی ئۆتۆمبێل و پلاستیك زیان بە ژینگە دەگەیەنێت

    سووتاندنی تایەی ئۆتۆمبێل و پلاستیك زیان بە ژینگە دەگەیەنێت

  • ڕاپۆرت
    گەنجان چۆن دەتوانن خۆیان پەروەردە بكەن ؟

    گەنجان چۆن دەتوانن خۆیان پەروەردە بكەن ؟

    جیاوازی خوێندن لە نێوان قوتابخانە حكومی و ناحكومییەكاندا

    جیاوازی خوێندن لە نێوان قوتابخانە حكومی و ناحكومییەكاندا

    هاووڵاتییانی خەلیفان لە زێدەڕۆیی كردن بۆ سەر موڵكی گشتی نیگەرانن

    هاووڵاتییانی خەلیفان لە زێدەڕۆیی كردن بۆ سەر موڵكی گشتی نیگەرانن

    لە رۆژێكی وەكو ئەمڕۆ جەماوەری سۆران دژی رژێمی بەعس راپەڕین

    لە رۆژێكی وەكو ئەمڕۆ جەماوەری سۆران دژی رژێمی بەعس راپەڕین

    هەندێك لایەن لە پێناو گیرفانی خۆیان سەنگەریان لە حكوومەت گرتووە

    هەندێك لایەن لە پێناو گیرفانی خۆیان سەنگەریان لە حكوومەت گرتووە

    8ی مارس دوو سەدە خەبات و تێكۆشانی ژنان

    8ی مارس دوو سەدە خەبات و تێكۆشانی ژنان

  • دیمانە
    ناخۆشترین رۆژی من كۆچی دوایی بارزانی نەمر بوو

    ناخۆشترین رۆژی من كۆچی دوایی بارزانی نەمر بوو

    دەقی گوتەکانی سەرۆک بارزانی لە چاوپێکەوتنەکەی لەگەڵ ڕۆژنامەی شەرقولئەوسەت

    دەقی گوتەکانی سەرۆک بارزانی لە چاوپێکەوتنەکەی لەگەڵ ڕۆژنامەی شەرقولئەوسەت

    دەقی گوتەکانی مەسرور بارزانی لە چاوپێکەوتنەکەی لەگەڵ ماڵپەڕی ئەلمۆنیتۆر

    دەقی گوتەکانی مەسرور بارزانی لە چاوپێکەوتنەکەی لەگەڵ ماڵپەڕی ئەلمۆنیتۆر

    پێویستە كۆمەڵگەی كوردی كاری سیاسی ئافرەت بە گرنگ وەربگرێت

    پێویستە كۆمەڵگەی كوردی كاری سیاسی ئافرەت بە گرنگ وەربگرێت

    بەرپرسی بنكەی تەندروستی هەرێم: لە بەشی تیشك و ددان كێشەمان هەیە

    بەرپرسی بنكەی تەندروستی هەرێم: لە بەشی تیشك و ددان كێشەمان هەیە

    سەرپەرشتیارێكی ئامادەیی: ئاستی قوتابییان و مامۆستایان لە دابەزیندایە

    سەرپەرشتیارێكی ئامادەیی: ئاستی قوتابییان و مامۆستایان لە دابەزیندایە

  • بیروڕا
    دامەزراندنی سوارەی حەمدیە و كاریگەری لەسەر دەوڵەتی تورك

    دامەزراندنی سوارەی حەمدیە و كاریگەری لەسەر دەوڵەتی تورك

    كوردستان لە ژێر دەسەڵاتی راستەوخۆی عوسمانی و ئێرانیدا

    كوردستان لە ژێر دەسەڵاتی راستەوخۆی عوسمانی و ئێرانیدا

    شۆڕشی شێخ سەعیدی پیران لەنەورۆزدا هەڵگیرسا

    شۆڕشی شێخ سەعیدی پیران لەنەورۆزدا هەڵگیرسا

    گرنگی توێژینەوە لە گەشەپێدانی وڵات

    گرنگی توێژینەوە لە گەشەپێدانی وڵات

    سوود وەرگرتن لە مێژوو

    سوود وەرگرتن لە مێژوو

    هەژار، هێمن و هێدی، سێ هەواری ئەدەبیی کوردستان

    هەژار، هێمن و هێدی، سێ هەواری ئەدەبیی کوردستان

  • جۆراوجۆر
    دۆلار و تمەن دابەزی

    دۆلار و تمەن دابەزی

    نرخی زێڕ بەجێگیری ماوەتەوە

    نرخی زێڕ بەجێگیری ماوەتەوە

    نرخی دراوەکان گۆڕانكاریان بەسەر داهات

    نرخی دراوەکان گۆڕانكاریان بەسەر داهات

    نرخی دراوەکان گۆڕانكاریان بەسەر داهات

    نرخی دراوەکان گۆڕانكاریان بەسەر داهات

    زانکۆیەكی دانیمارکی گەورەترین کۆمەڵەی مێشکی ڕاستەقینەی مرۆڤی کۆکردۆتەوە

    زانکۆیەكی دانیمارکی گەورەترین کۆمەڵەی مێشکی ڕاستەقینەی مرۆڤی کۆکردۆتەوە

    چارەسەری پلازما – PRP چییە؟

    چارەسەری پلازما – PRP چییە؟

  • وەرزشی
    هاندەرانی یانەی رواندز ناتوانن لەیاریی یانەکەیان ئامادەبن

    هاندەرانی یانەی رواندز ناتوانن لەیاریی یانەکەیان ئامادەبن

    نابێت خانمان بە پێڵاوی پاژنە بەرز بچنە یاریگەی سۆران

    نابێت خانمان بە پێڵاوی پاژنە بەرز بچنە یاریگەی سۆران

    سنوور بۆ پەڕینەوە و خەلیفان بۆ گەڕانەوەی هیوا یاریی دەكەن

    سنوور بۆ پەڕینەوە و خەلیفان بۆ گەڕانەوەی هیوا یاریی دەكەن

    چۆمان هەنگاوێک لە قۆناخی دووەم دوورە

    چۆمان هەنگاوێک لە قۆناخی دووەم دوورە

    فێرگەیەكی تۆپی پێ بەڕێوەدەبات

    فێرگەیەكی تۆپی پێ بەڕێوەدەبات

    ئەمشەو كلاسیكۆی زەوی بەڕێوەدەچێت

    ئەمشەو كلاسیكۆی زەوی بەڕێوەدەچێت

  • هەفتەنامە
    706

    706

    705

    705

    704

    704

    703

    703

    702

    702

    701

    701

    Trending Tags

  • ئەرشیفی مالپەری کۆن
    • سیایەت
    • ناوخۆ
    • ڕاپۆرت
    • دیمانە
    • بیروڕا
    • جۆراوحۆر
    • وەرزشی
    • هەفتەنامە
No Result
View All Result
دەزگای زاری كرمانجی
No Result
View All Result
Home بیروڕا

كاریگەری ئاو و هەوا لەسەر تەندروستی مرۆڤ

2 مانگ له‌مه‌وپێش
كاریگەری ئاو و هەوا لەسەر تەندروستی مرۆڤ
62
VIEWS
Share on FacebookShare on Twitter

ن/ كارێز رەسول
ئاوهەوا زانستێكە باس لە بارودۆخی بەشی ژێرەوەی بەرگی گازی (چینی ترۆپۆسفیر) و دیاردەكانی دەكات لە ماوەیەكی درێژدا .
ئاو و هەوا لە ڕێگای توخمەكانییەوە وەك : پلەی گەرمی ، شێ ، با ، پەستانی هەوا ، تیشكی خۆر. كاریگەری دەكاتە سەر تەندروستی مرۆڤ و بڵاوبوونەوەی نەخۆشی و پەتا بەتایبەت بەهۆی گۆڕانی ڕەگەزەكانی ئاو و هەوا هەر بۆیە ساڵانە ژمارەیەكی زۆر لە خەڵك بەهۆی هاتنی شەپۆلی گەرمی و شەپۆلی ساردی ، لافاو و تۆفانەوە دەمرن.
1- تیشكی خۆر (Radiation) :
تیشكی خۆر بە شێوەیەكی ڕاستەوخۆ كاریگەری كاردەكاتە سەر پێستی مرۆڤ بەتایبەتیش تیشكی سەروو وەنەوشەیی كە لە هەموو جۆرەكانی تری تیشك مەترسی دارترە ، وە لەهەمان كاتدا سوودیشی هەیە، بۆ نموونە : خۆدانە بەر تیشكی خۆر بۆ ماوەیەكی كەم لە كاتی بەیانیان و ئێواران كە تیشكی خۆر لارە ، یارمەتی دەر دەبێت بۆ دروستبوونی ڤیتامین (D) لە جەستەی مرۆڤ، بەڵام زۆر بەركەوتنی تیشكی خۆر دەبێتە هۆی (سووربوونەوەی پێست ، چرچ بوونی پێست، لاوازبوونی بەرگری جەستە) . كاریگەری تیشكی سەروو وەنەوشەیی بەپێی ڕەنگی پێست دەگۆڕێت واتە ئەم تیشكە زیاتر كاریگەری لەسەر پێستی سپی دەبێت ، چونكە هەستیارە ، بەڵام كەمتر كاریگەری لەسەر پێستی ئەسمەر و ڕەش دروست دەكات بەهۆی ئەوەی ماددەی میلانی زیاترە كە ڕەنگی پێست تاریك دەكات و چینی خوارەوەی پێست لە سوتان دەپارێزێت.

2- پلەی گەرمی (Temperature) :
پلەی گەرمی بەپێی وەرزەكان جیاوازە هەربۆیە ئەو پەتا و ڤایرۆزانەی بەهۆی پلەی گەرمیەوە بڵاو دەبنەوە لە وەرزێكەوە بۆ وەرزێكی تر جیاوازە بۆ نموونە : لە وەرزی زستاندا ئەنفلۆزا و گەروەخرە ، ئیلتیهابی گەروو ، كۆخە . باوە ، بەڵام لەوەرزی هاویندا نەخۆشیەكانی وەك كولێرا ، تیفۆ ، تای زەرد ، بڵاوبوونەوەی ڤایرۆزە گواستراوەكان بەهۆی مێشولەوە . لە وەرزی بەهاردا نەخۆشیەكانی وەك : سورێژە ، حەساسیەت بڵاو دەبنەوە . هەربۆیە درووستبوونی شەپۆلی گەرمی و شەپۆلی ساردی كاریگەری زیاتری دەبێت بەسەر تەندروستی مرۆڤەوە .

أ – شەپۆلی گەرمی (Heat Waves) : هەركاتێك شەپۆلی گەرمی ڕوودەدات پلەی گەرمی لە ئاستی ئاسای خۆی زیاتر بەرزدەبێتەوە كە (4)° سلیزیە بۆماوەی چەند ڕۆژێك ئەم شەپۆلە بە پلەیەكی گەرمی بەرز بەردەوام دەبێت ، بەم هۆیەوە جەستەی مرۆڤ بەهۆی ئارەق كردنەوە بڕێكی زۆری شلە لە دەست دەدات هەربۆیە زیاتر هەست بە تینوەتی دەكات ، ئەم جۆرە شەپۆلانە زیاتر كاریگەریان هەیە لەسەر كەسانی (بەتەمەن ، منداڵان ، كەسانی نەخۆش) . هەربۆیە لەكاتی درووستبوونی ئەم شەپۆلە گەرمیە تیشكی خۆر بەر جەستە بكەوێت دەبێتە هۆی خۆر بردن Sun Stroke
ب – شەپۆلی ساردی (Cold Wave) : بریتییە لەو حاڵەتەی كە پلەی گەرمی دادەبەزێت لەو پلەی دیاریكراوە یان ئاساییە كە هەیە ، تەوژمی سارد زۆربەی كات لە وەرزی زستاندا لە ناوچەكانی بازنەی ناوەند و سەروو ڕوودەدات بەم هۆیەوە پلەكانی گەرمی دادەبەز بۆ ژێر (سفر)° سیلیزی بۆ ماوەی چەند ڕۆژێك ، بەم هۆیەوە مرۆڤ دووچاری سەرمابردن Forstbite دەبێت ، دەبێتە هۆی بڵاوبوونەوەی نەخۆشیەكانی زستانە وەك : هەڵامەت ، كۆخە ، نەخۆشی دڵ ، ئیلتیهابكردنی جومگەكان .
3- شێ (Humidity) : بەرزی پلەی گەرمی و شێی زۆر ژینگەیەكی نا تەندروست بۆ مرۆڤ پێكدەهێنن ، بۆیە واباشترە كە مرۆڤ لەو ناوچانە دوور بكەوێتەوە كە بڕی باران بارینیان لە (1000) ملم زیاترە و پلەی گەرمی لە (25)° سیلیزی بەرزترە ، چونكە ئەم ناوچانە ژینگەیەكی تەواو لەبارن بۆ بڵاوبوونەوەی نەخۆشیەكانی وەك : مەلاریا ، زەرتك . بە ڕێژەی (80 – 90%) نەخۆشی مەلاریا لە ئەفڕیقیا ڕوودەدات ، بەهۆی بەرزی پلەی گەرمی و شێ و هەبوونی ڕووبەری ئاوی وەستاو یان كەم جووڵە ، مێشولەی مێینە كلیلی گواستنەوەی مەلاریایە ، وە بەڕێژەی (40%) ی دانیشتوانی جیهان لەو ناوچانە دەژین كە بە نیشتیمانی مەلاریا دادەنرێت .
4- پەستانی هەوا (Atmospheric Pressure) : پەستانی هەوا بەیەكێك لەو ڕەگەزانە دادەنرێت كە كاریگەری ڕاستەوخۆی هەیە لەسەر تەندروستی مرۆڤ . بە بەرزبوونەوە لە ئاست ڕووی دەریاوە پەستانی هەوا كەم دەكات ، بە پێچەوانەشەوە بە نزمبوونەوە پەستانی هەوا زیاد دەكات ، یەكێك لەو گازانەی كە لەهەوادا هەیە و پێویستە بۆ ژیانی مرۆڤ ئۆكسجینە . لە بەرزی (2500 بۆ 3000) م . ڕێژەی ئۆكسجین (40% بۆ 50%) دادەبەزێت ، هەربۆیە بە بەرزبوونەوە لە (2500) م . زیاتر مرۆڤ هەست بە سەرئێشە و تەنگەنەفەسی شەكەتی و سەرسوڕان دەكات ، پەستانی خوێن بەرز دەبێتەوە .
5- با (Wind) : كاریگەری ڕاستەوخۆ و ناڕاستەوخۆی هەیە لەسەر تەندروستی مرۆڤ و ڕەفتارەكانی ، با كاردەكاتە سەر پلەی گەرمی ، بای سارد پلەی گەرمی نزم دەكاتەوە ، بای گەرم پلەی گەرمی بەرز دەكاتەوە .
هۆكارێكیشە بۆ بڵاوبوونەوە و گواستنەوەی نەخۆشی لە شوێنێكەوە بۆ شوێنێكی تر ، بڵاوبوونەوەی خۆڵ و تۆوی ڕووەك و هەندێك لە ماددەكانی نێو ئەو تۆز و خۆڵەی با هەڵیگرتووە هۆكارێكە بۆ بڵاوبوونەوەی حەساسیەت و تەنگەنەفەسی و نەخۆشی چاو تێبینی كراوە كە بای گەرمی (فۆهن) لە ئەوڕوپا و بای گەرمی (شینۆك) لە ئەمریكای باكور . گۆڕانكاری گرنگ لە تەندروستی مرۆڤ و ڕەفتارەكانی دروست دەكەن كە دەبێتە هۆی دروستبوونی دڵە ڕاوكێی و خەمباری و شەكەتی ، بەڵام بای سارد وەكو بای (مستڕال و بۆڕا) لە ئەوڕوپا هۆكارێكن بۆ سەرئێشە و زیادبوونی ئازاری جومگەكان .
كەواتە ، ئاوهەوا لە ڕێگای توخمەكانییەوە كاریگەری گەورەی لەسەر تەندروست مرۆڤ دروست كردووە ، بەتایبەتیش لەم چەند ساڵەی دووایدا بەهۆی ڕوودانی گۆڕانكاریە ئاوهەوایەكانەوە . ئەوەی لێرەدا گرنگە ئەوەیە كە ئاواهەوا تەنها كاریگەری لەسەر تەندروستی مرۆڤ دروست نەكردووە ، بەڵكو كاریگەری لەسەر تایبەتمەندییە جەستەییەكان و ئەو خۆراكانەی كە دەیخوات ، جۆری ئەو خانوانەی كە تیایدا نیشتەجێبووە، دابەشبوونی مرۆڤ لەسەر زەوەی دروستكردووە بۆ نموونە: مرۆڤ كەمتر لە ناوچە ساردەكان نیشتەجێ بووە بەهۆی ئەوەی ئەو ناوچانە ئاوا هەوایەكی سارد و سەختیان هەیە وە كەمتریش لەو ناوچە گەرمەكان نیشتەجێبووە ، بەهۆی ئەوەی ئەو ناوچانە ئاو و هەوایەكی گەرمیان هەیە .
هەربۆیە فراوانترین شوێن بۆ نیشتەجێبوونی دانیشتوان لە جیهاندا كەوتۆتە نێوان هەردوو بازنەی پانی ( 20 بۆ 60 ) نیوەگۆی زەوی كە بە ناوچەی سازگار ناسراوە .

Previous Post

لە چۆمان رێز لە ماندبوونی ژماریەک خۆبەخش دەگیرێت

Next Post

سه‌لامه‌تی هاتوچۆی قوتابییان له‌ پڕۆسه‌ی په‌روه‌رده‌

Next Post
سه‌لامه‌تی هاتوچۆی قوتابییان له‌ پڕۆسه‌ی په‌روه‌رده‌

سه‌لامه‌تی هاتوچۆی قوتابییان له‌ پڕۆسه‌ی په‌روه‌رده‌

Stay Connected test

  • 23.8k Followers
  • 99 Subscribers
  • Trending
  • Comments
  • Latest
زێدان برادۆستی: ماوەی تاپۆکردنی خانووی زێدەڕۆ بۆ ساڵێک درێژ دەکرێتەوە

بەرپرسی لقەكانی ئیدارەی سۆران دەگۆڕدرێن

كانونی دووه‌م 22, 2023
لە ئیدارەی سۆران سەرووی هەزار کەس بە فەرمی دادەمەزرێن

لە ئیدارەی سۆران سەرووی هەزار کەس بە فەرمی دادەمەزرێن

تشرینی یه‌كه‌م 26, 2022
دەسگیرانەکەی مباپێ له‌ رەگەزی سێیەمه‌

دەسگیرانەکەی مباپێ له‌ رەگەزی سێیەمه‌

ئه‌یلول 4, 2022
هاووڵاتییانی رواندز خانووەكانیان دەفڕۆشن و شارەكە جێ دەهێڵن

هاووڵاتییانی رواندز خانووەكانیان دەفڕۆشن و شارەكە جێ دەهێڵن

تشرینی یه‌كه‌م 26, 2022
دەستپێشخەری سەرۆکی ھەرێمی کوردستان کاردانەوەی ئەرێنی ھەبوو

دەستپێشخەری سەرۆکی ھەرێمی کوردستان کاردانەوەی ئەرێنی ھەبوو

0
سەرۆک بارزانی: دەبێت بەربەستەکانی بەردەم هەڵبژاردنەکانی هەرێمی کوردستان نەمێنن

سەرۆک بارزانی: دەبێت بەربەستەکانی بەردەم هەڵبژاردنەکانی هەرێمی کوردستان نەمێنن

0
بەغدا شەوێكی پڕ لە مەترسی بەڕێكرد

بەغدا شەوێكی پڕ لە مەترسی بەڕێكرد

0
پەیاما سەرۆک بارزانی بۆ جه‌ژنا چله‌یا هاڤینێ یا كوردێن ئێزیدی

پەیاما سەرۆک بارزانی بۆ جه‌ژنا چله‌یا هاڤینێ یا كوردێن ئێزیدی

0
دامەزراندنی سوارەی حەمدیە و كاریگەری لەسەر دەوڵەتی تورك

دامەزراندنی سوارەی حەمدیە و كاریگەری لەسەر دەوڵەتی تورك

ئازار 24, 2023
كوردستان لە ژێر دەسەڵاتی راستەوخۆی عوسمانی و ئێرانیدا

كوردستان لە ژێر دەسەڵاتی راستەوخۆی عوسمانی و ئێرانیدا

ئازار 24, 2023
ناخۆشترین رۆژی من كۆچی دوایی بارزانی نەمر بوو

ناخۆشترین رۆژی من كۆچی دوایی بارزانی نەمر بوو

ئازار 23, 2023
شۆڕشی شێخ سەعیدی پیران لەنەورۆزدا هەڵگیرسا

شۆڕشی شێخ سەعیدی پیران لەنەورۆزدا هەڵگیرسا

ئازار 22, 2023

Recent News

دامەزراندنی سوارەی حەمدیە و كاریگەری لەسەر دەوڵەتی تورك

دامەزراندنی سوارەی حەمدیە و كاریگەری لەسەر دەوڵەتی تورك

ئازار 24, 2023
كوردستان لە ژێر دەسەڵاتی راستەوخۆی عوسمانی و ئێرانیدا

كوردستان لە ژێر دەسەڵاتی راستەوخۆی عوسمانی و ئێرانیدا

ئازار 24, 2023
ناخۆشترین رۆژی من كۆچی دوایی بارزانی نەمر بوو

ناخۆشترین رۆژی من كۆچی دوایی بارزانی نەمر بوو

ئازار 23, 2023
شۆڕشی شێخ سەعیدی پیران لەنەورۆزدا هەڵگیرسا

شۆڕشی شێخ سەعیدی پیران لەنەورۆزدا هەڵگیرسا

ئازار 22, 2023

لەگەڵمانبە

دەربارەى ئێمە

دەزگای زاری كرمانجی، دەزگایەكی سەربەخۆی رۆشنبیریی و راگەیاندنە، لە 19/6/2005 لە شاری سۆران دامەزراوە. ئەم دەزگایە لە چەند بەشێكی جیاجیا پێكهاتووە و لەسەر بنەمای بێلایەنی و پیشەیی بوون مامەڵە لەگەڵ رووداوەكان دا دەكات. بەشەكانی دەزگای زاری كرمانجی پێكهاتوون لە رۆژنامەیەكی سیاسی- كۆمەڵایەتی هەفتانە بەناوی (زاری كرمانجی)، كە هەموو رۆژانی دووشەممە دەردەچێت.

بەشەکان

  • بیروڕا
  • جۆراوجۆر
  • دیمانە
  • ڕاپۆرت
  • سیاسەت
  • ناوخۆ
  • نوێترین هەواڵ
  • هەفتەنامە
  • وەرزشی
  • About
  • Advertise
  • Privacy & Policy
  • Contact

COPYRIGHT | All rights reserved - Zarikrmanji.com

No Result
View All Result

COPYRIGHT | All rights reserved - Zarikrmanji.com