پێویستە مرۆڤ شوناس و پێناسەی خۆی بە هەموو خۆشییەكانی ژیان نەگۆرێتەوە

رۆژان قیاس- سۆران:

كۆچكردنی هاووڵاتییان و سەر هەڵگرتن بۆ تاراوگە، تەنها بەجێهێشتنی خاك و نیشتمان و خێزان نییە، بەڵكو دەست بەرداربوونە لە شووناسی نەتەوەیی خۆیان.
هیوا سابر، چالاكوانی مەدەنی، بۆ زاری كرمانجی دەڵێت:” ئەگەر لە فرەڕەهەندی بڕوانین، كۆچی گەنج و لاوی كورد جیاوازە لە كۆچی میللەتانی تر هەم بۆ خودی وڵات، هەم بۆ تاك و كۆمەڵگە پڕە لە مەترسیی، چارەسەری بنەڕەتیش ئەستەمە، چونكە بەگشتیی میدیا و سۆشیال میدیا دەورێكی ئیجابیان نەبووە لە بڵاوكردنەوەی هەستی ناسیۆنالیزمی كوردی و پەروەردەیەكی تەندروست”.
دەشڵێت:” هەڵبەت دەستهەڵگرتن لە رەسەنایەتی و نەبوونی مەیل بۆ دیموكراسی و بەهاكان و دژەنەریت بۆتە دەرئەنجام كۆچی گەنجانمان، كە ئاوا هەست بكەن لەم ژینگەیەی تێیدا دەژین نامۆن و خۆشبەخت نین، بێ ئاگا لەوەی ڕوو لە هەر كۆمەڵگەیەكی تر كە بۆی دەچێت، ئەبێت تەواو پابەندی دەستوور و نەریتی ئەم كۆمەڵگەیە بن، ئیتر لەم ڕوانگەیەوە تێدەگەین كە هەموومان وەك تاك لە كۆمەڵگەدا دەبێت لەگەڵ نیشتمان و دەستەڵات هەماهەنگ بین، بۆ دروستكردنی وەڵات و ماڵێكی پڕ بەختەوەری، چونكە دواجار دەگەین بەم ئەنجامەی كە كۆچكردن بۆ تاراوگە و دوور لە نیشتمان، هەموومان هۆكارین لە بارودۆخی كۆچی گەنجان، دەمەوێت ئەوەش بڵێم، بەهانەكانی كۆچكردنی گەنجان هێندە بەهێز نین تا بگاتە ئەو ئاستەی شوناسی خۆی بسووتێنێ كە دواجار جگە لە پەشیمانی و سەرنانەوە لە دووری ئازیزان شتێكی تری بۆ نامێنێتەوە پێویستە بەهێزبین تاوەكو دەگەین بە ئامانج و خاوەن سەروەری وڵات و نیشتمانێكی سەربەخۆ تاكو لە جیهان وەك خاوەن شكۆداری سەیر بكرێین، نەوەك بێ مەبەست و ئامانج ڕوو لە كۆچ و پشت لە وەڵات بین.”
سەیدۆ جەمال، بەرپرسی ناوەندی لاوانی خەلیفان، لەم بارەیەوە بۆ زاری كرمانجی گووتی:” خاك و نیشتمان یەكێكن لە پیرۆزییەكانی مرۆڤ، لەهەر بارودۆخكدا بین پێویستە مرۆڤ شوناس و پێناسەی خۆی بە هەموو خۆشییەكانی ژیان نەدات، زۆرجار نەبووونی و نەداری و نادادی كۆمەڵایەتی و جیاوازی چینایەتی هۆكارن بۆ بێ هیوابوونی گەنج و لاوان ئەمەش دەرهاوێشتەی خراپی دەبێت و ئینتیمای نیشتمان و خاك لای تاكی كۆمەڵگە لاواز دەكات، بەڵام گەنج و لاوانمان نابێت هیچ كات خۆبەدەستەوە بدەن سەروەری مرۆڤ و خاك و وەتەن سەرمەشقی كاری ژیانیان بێت و بەردەوامبن لەبەدیهێنانی خواست و ئامانجەكانی ژیانیان.
ئەو گەنجانەی كۆچ دەكەن و دواتر دەگەنە ئەو وڵاتە، هەڵدەستن بە سوتاندن یا دڕاندنی پاسپۆرتەكانیان بۆ ئەوەی مافی پەنابەرێتی و ئیقامەی ئەو وڵاتە بەدەست بێنن، زۆرجار ئەوانە دیپۆرت دەكرێنەوە بۆ وڵاتەكانیان، یا دەگەڕێنەوە كوردستان بەبێ پاسپۆرت، ئەو كات كێشەیان بۆ دێتە پێش، ناچار دەبێ سەرلەنوێ پاسپۆر و رەگەزنامەی عێراقی دروست بكاتەوە، لە بارەی رێكارە یاساییەكانی ئەو كەسانەی هەڵدەستن بە سوتاندنی پاسپۆرتەكانیان”.
پارێزەر حامد نازم، بە زاری كرمانجی گووت” بەپێی یاسای بەركار لە دادگای عێراقی، كە یاسای ژمارە32 ـە، دەڵێت:” هەر كەسێك پاسپۆرتی ون بكات، پێبژاردنی بۆ دەكرێت كە بڕەكەی 250 هەزارە و كاتێك بۆ جاری دووەم و سێیەم حاڵەتەكە دووبارە ببێتەوە پێ بژاردنی بۆ دەكرێت بە بڕی یەك ملیۆن دیناری عێراقی”.
ئەم یاساناسە، گووتیشی:” لە هەمان یاسادا ئاماژە بەوەش كراوە ئەو كەسەی هەڵبستێ بە سوتاندن و لەناو بردنی پاسپۆرت، ئەوا سزا دەدرێ بە بەند كردن بۆ ماوەی سێ ساڵ تا پێنج ساڵ”.