ڕێبوار حەمەلاو شوانی
ئەم قەوارەیەی کە ناوی هەرێمی کوردستانە ، بەرهەمی زیاتر لە سەدەیەک خەباتی بێ وچانی گەلی کورد کە توانی بەرامبەر دڕندەترین دیکتاتۆرەکانی سەردەم و ئینجا پیلانگێڕییە نێودەوڵەتی و هەرێمایەتییەکان و ناوخۆیییەکان بگرێت و بە خوێن و گیانی خۆی و ڕۆڵەکانی ئەمڕۆی ئازادی و سەربەستی یان هێنایە ئاراوە .
مێژووی کورد لەم بەشەی کوردستان وەک کە بە هەرێمی کوردستان ، مێژوویەکی پڕ شانازی و خەباتی پڕ خوێناوی پڕ لە شۆڕش و ڕاپەڕین و هەروەها سەرکوتکردن بووە بۆ ئەم گەلە لە عێراقدا، بەڵام کورد هەردەم لە هەوڵەکانیدا بۆ ئازادی و مافی نەتەوەیی کۆڵی نەدا و دواجاریش لە ڕاپەڕینی ساڵی 1991دا توانی زۆربەی ناوچە و شارەکانی هەرێمی ئازاد بکات بە شاری کەرکووکیشەوە، هەر ئەوەش دواجار بوو بە هەوێنی دروستبوونی قەوارەی هەرێمی کوردستان،
ئەوەی جێگەی سەرنجە ئەو ڕاستییەکە نابێت هەرگیز کاتێک ئێمە خاوەن کیانی خۆشمان نەبووین بە هەمان شێوە دوژمنان لە پێناو ڕێگری کردن لە خەبات و قوربانیدانمان هەموو جۆرە چەک و ئامرازێکیان بەکارهێنا تا ساردمان بکەنەوە لە خەبات و تێکۆشان بۆ گەیشتن بە ئامانجە ڕەواکانمان بەڵام هەر ئەو ڕۆحییەت خۆراگڕی و خۆ بەدەستەوە نەدان و گەرمبوون بوو لە خەبات کە خەونی ناحەزانی مایەپووچ کردەوە و ئیرادە و بەرهەمی ڕەنج و تێکۆشانمان قەوارەی کوردستانی لێکەوتەوە کە ئەمڕۆ سەربەرزانە خاوەن کیانی خۆمانین کە لە گشت ڕوویەکەوە بە بەراورد لەگەڵ ئەو وڵاتانەی کە داگیرکەری کوردستان زیاتر پێشکەوتوو و گەشەسەندووترە ، هەر ئەوەشە وای کردووە کە لە ڕابردوو و ئێستاش بەردەوام خەونی لەباربردن و لاوازکردنی ئەم قەوارەیە و پێگەی هەرێمی کوردستان دەبینن بە تایبەت ئەم هێرش و پەلاماردانانە لە ماوەی ئەم چەند ساڵەی دوایی لە فشار و پیلانگێڕییەکان بەرامبەر بە کورد و کوردستان زیاتربوونە ، دوژمنان بەردەوام بە ڕێگەی سیناریۆ و پاساو هێنانەوە و ئینجا بەکارهێنانی هەندێک لایەن و کەس لە ناوخۆی کوردستان کار بۆ لێدانی پێگەی کوردستان دەکەن , نموونەی بەرچاویش پێشێلکردنی خاکی کوردستانە لە ڕێگەی بۆردوومانی ئاسمانی و تۆپ و مووشەک و هەروەها هەڵمەتی سەربازی زەمینییەوە.
لە ڕاستیدا بیانووە و پاساویی نەیارانە تەنیا بۆ ڕاستییەک دەگرێتەوە کە ئەوەیش ئەوەیە کە چاویان بە ئازادی و گەشەسەندنەکانی هەرێمی کوردستان هەڵنایەت و بە هەڕەشە و مەترسی بۆ سەر پارچەکانی تر دەزانن و هەر ئەوەشە لەگەڵ ئەوەی هەرێمی کوردستان پەیوەندی باشی دیپلۆماسی و ئابووری سیاسی باشی هەیە و هەرگیز هەڕەشە و مەترسی نەبووە بۆ سەر دراوسێکانی و بوونی نوێنەرایەتی بەڵام متمانەیان بە خۆیان نییە و بەردەوام پاساو دێنەوە بەناوی بوونی ئۆپۆزیسیۆن لە هەرێمی کوردستان پەلامار و مووشەکباران و فشار لە سەری دروست دەکرێت .ئەمە چ جای ئەوەی سەردانی ڕەسمی لەنێوان بەرپرسانی حکومەتی هەرێم و بەرپرسانی ئەو وڵاتانەش هەبێت بۆ لای یەکتر، ئەوەش وای کرد هەرێمی کوردستان بووژانەوەیەکی ئابووری و سیاسی باش بە خۆوە ببینێت، ئاڵوگۆڕی بازرگانیش زیاد بکات لەنێوان هەرێم و ئەو وڵاتانەدا، کاڵای بازاڕەکانی هەرێمیش زیاتر لە وڵاتانی دراوسێوە بێت.
گەلی کورد نەک تەنیا لە سەر ئاستی کوردستان بەڵکوو لە سەر ئاستی عێراق و ناوچەکە بە ئاڵا هەڵگر و پێشەنگی دیموکراسی و ئاشتی و ئازادی هەژمار دەکرێت و ناکرێت ئاماژە بە ڕۆڵی سەرۆک بارزانی و سەرکردایەتی سیاسی و پارتی دیموکراتی کوردستان نەکرێت بەتایبەت , بۆ داکۆکیکردنی لە مافە ڕەواکانی کورد لە عێراقیش و ڕۆڵی سەرەکیی بینیوە لە جومگە سەرەکییەکانی دەوڵەتدا و پۆستی سەرۆک کۆمار و چەندین پۆستی تری باڵای دەوڵەت بەر کورد کەوت، ئەمانەش هەموو بوون بە پاڵپشت بۆ هەرێمی کوردستان و چەسپاندنی وەکوو هەرێمێکی فیدراڵی لە عێراقدا لە نێو دەستووری هەمیشەیی عێراقدا ، کە ئەوەش بێگومان دڵنیایییە بۆ مانەوە و پاراستنی قەوارەی هەرێمی کوردستان ، کە لە هەر هەوڵێکی نەزۆک و داگیرکەران بەرامبەر هەبێت بۆ لەناوبردنی لە داهاتوودا ئەگەر ئەو هەوڵانە دەرەکی بن یان ناوخۆیی.
بۆ قۆناخی ئێستای ئەو فشار و مووشەکباران و پەلاماردانانەی هەرێمی کوردستان بە پاساویی بوونی ئۆپۆزیسیۆن ئەو وڵاتانە گرتنەبەری چالاکییە دیپلۆماسییەکانە لە سەر ئاستی جیهانی بۆ ئەوەی پێشێلکارییە بەردەوامەکانی هاوشێوەی بوردوومانی ئاسمانی و تۆپ و مووشەک بۆ سەر هەرێمی کوردستان ڕابگیرێت , بەتایبەت کە تەبایی نێوماڵی کوردستانی لە لایەک و ئینجا هەوڵەکانی کوردستان لەگەڵ عێراق پێویستە تا نەک لە چوارچێوەی بەیاننامەی و ئیدانە کردبێت بەڵکوو بە ڕێگەی ڕژد بۆ ڕێگریکردنی لە پەلاماردانەکانی تورکیا و ئێران بگیرێت بۆ سەر هەرێمی کوردستان
بوونی بەهێزی کورد و دواتریش ناساندنی هەرێمی کوردستان وەکوو هەرێمێکی فەرمی لە نێو عێراقێکی فیدراڵدا، وایکردووە، کە زۆرێک لە وڵاتانی ناوچەکە و جیهان ، کونسوڵخانە و نووسینگەکانی خۆیان لە هەرێمی کوردستان بکەنەوە بە شێوەیەکی فەرمی ، ئەمە چ جای بەرپرسانی باڵای ئەو وڵاتانە سەردانی هەرێمی کوردستان بکەن و بە پێچەوانەوە دیپلۆماسی کارا و سیاسەتیی ژیرانەی سەرکردایەتیی سیاسی کوردستانیش وایکردووە بە بەفەرمی و لە پاڵ ئاڵایی کوردستان پێشوازی لە بەرپرسانی هەرێم بکرێت لە وڵاتەکانیان.باش بوونی ئەو پەیوەندییانەش وایکرد، بەشێکی کۆمپانیا نەوتییەکانی جیهانیش بێن و کار لە کێڵگە نەوتیی و غازییەکانی هەرێم بکەن بە وڵاتانی دەوروبەریشەوە، کە ئەمەش ڕۆڵی گەورەی هەبوو لە بەهێزبوونی پێگەی هەرێم لە ڕووی ئابووری و هەروەها سیاسیش لەعێراق و ناوچەکەدا. مێژووش ئەو ڕاستییەی سەلماندووە کە ئەم قەوارەیە و دەستکەوتەکانی بەرهەمی خوێن و خەبات و ماندووبوونی دەیان ساڵەن و سەقامگیری و ئارامی ئەم قەوارەیە واتا ئاشتی و ئارامی و پێچەوانەکەشی هەموو ناوچەکە تووشی کێشە و گرفت دەکاتەوە .
