سەردار قازی – سۆران:
ئیدارەی سەر بەخۆیی سۆران، بووەتە پایتەختی هونەرە جەنگیەكان، لە هۆڵەكانی تایبەت بەم هونەرە بەشێوەیەكی بەرچاو لاوان و خانمان لە هەموو چین و توێژە جیاوازەكان تێدا دەبینرێن، و كانگایەكە بۆ بەرهەمهێنانی شەڕكەری لێهاتوو.
بەهۆی گرنگیدان بەو هونەرە ساڵ دوای ساڵ رێژەی ئارەزوومەندانی رووەو هەڵكشانن و لەسەرجەم پاڵاوانێتی هونەری جەنگی، كە لە سۆران بەڕێوەچوونە، شەڕكەرانی دەڤەرەكە توانیویانە زۆرترین خەڵات دەستەبەر بكەن.
یەكێكی تر لەو لاوانەی كە ماوەیەكی زۆرە سەرگەرمی ئەم هونەرەیە و بەردەوام لە مەشق و راهێنان دایە بۆ ئەوەی تواناكانی پێشبخات، بەبێ گوێدان بە ماندوو بون بەشداری لە خولەكان دەكات، بووەتە دەروازەیەك بۆ ئەوەی چەندین گەنجی تر لە رێگای ئەوەوە بێنە نێو جیهانە تایبەت پڕ لە ئاڵنگارییەكەی وەرزشی.
بارش عارف عەبدوڵڵا، لە دایك بووی ساڵی (2006)ـە خاوەن چەندین بروانامەی جیاوازە، لە رێگەی زاری كرمانجی ـەوە باس لە سەرەتای دەركەوتنی لەنێو هونەرە جەنگییەكان دەكات و دەڵێت: “تەمەنم ١٦ ساڵە بەشداری چەند یارییەكی وەرزشیمكردووە، هەنگاونانم بۆ دونیای وەرزشی حەزێكی خۆم بووە، چونكە چێژێكی تایبەتی پێ بەخشیوم. ئەو وەرزشانەی كە بەشداریم تێدا كردوون وەرزشی (تایكواندۆ، كیك بۆكسینگ، كانگ فوتوا و هێزی لەش، بەڵام بەتایبەت فیلمی (بویكا) كاریگەری زۆر لە سەرم دروست كرد بۆ ئەوەی روو لە یاریی بۆكسینگ بكەم.”
لەدرێژەی گفتوگۆیەكانی ئاماژە بەوەش دەدات، تاوەكو ئێستا بەشداری سێ خولی وەرزشی كردووە، یەكەمیان لە رۆژ هەڵاتی كوردستان بوو ساڵی ٢٠١٩ دوو هەمین خولی لە باشووری كوردستان بووسالی ٢٠٢١، ئەمساڵیش 2022 بەشداریم كرد و توانیم لەركابەرەكە ببەمەوە.”
بۆ ماوەی زیاتر لە شەش ساڵە لە هونەرە جەنگیەكان ناوێكی دیارە و هەڵگری بروانامەیە لە كیك بۆكسینگ و كانگ فوتوا، وەك خۆی دەڵێت: “گرنگترین دەسكەوتی وەرزشیم زانیاری بووە، كە وەرزشوان دەبێت كەسێكی بەرەوشت و خاوەن دڵێكی فراوان بێت.”
بارش، باسی هاندانی گەنجان دەكات: “هانی چەندین گەنجی جوامێرم داوە تاوەكو ئەو ژیانەی كەماویانە بە وەرزش كردن بیبەنە سەر، دووربكەونە لە بەردەوام بەكارهێنانی تۆرە كۆمەڵایەتییەكان و كوشتنی كاتەكانیان لە شتانی بێ سوود.”
لە دوو یانە ئەزموونی كاركردنی هەیە. بارش، بەدرێژایی ئەو ساڵانەی كە لەنێو جیهانی وەرزشی جڵەوی گرتووە، لە دوو یانە ئەزموونی هەیە لە وانە، یانەی سۆران كیك بۆكسینگ دواتر بۆ پەرە پێدانی زیاتر بە تواناكانی دەچێتە یانەی نیشتمان لە هەولێر.
باسی پاڵپشتییەكانی دەكات: “باوكم بە پلە یەك پاڵپشتم بووە، جگە لە بنەماڵەكەم مامۆستاكانیشم پشتگیریان كردووم لەوانە م. ئەمیر و سەرۆكی رێكخراوی كانگ فوتوا جەبار بابیزدین لەپاڵ عەبدولسەمەد لەتیف.”
هەروەها دەڵێت: “حەزی من بۆ وەرزش زیاتر لە هونەرە جەنگەكانە بۆیە كەمتر سەیری جۆرەكانی تری وەرزش دەكەم زیاتر سەیری ئەو وەرزشانە دەكەم كە پەیوەستە بە هونەرە جەنگیەكانەوە.”
وەرزش بەچاوی پیشەی سەرەكی سەیر ناكرێت: “عێراق و هەرێمی كوردستان بەشێوەیەكی گشتیی زەمینەسازی پێویست نەكراوە، بۆیە زیاتر خەڵكی روودەكەنە بەشەكانی تر وەك دكتۆر و مامۆستا و ئەندازیاری ..هتد. لە كاتێكدا وەرزش كاریگەری ئەرێنی لەسەر ئەقڵ و رۆشنبیری تاك بەجێ دەهێڵێت، هاوكات سەرچاوەیەكە بۆ جەستەیەكی ساخ و تەندروست، بەڵام بە داخەوە تاوەكو ئێستا هەوڵی جیدی نەدراوە بۆ هاندانی خەڵك بۆ ناو دوونیایی وەرزشی.”
بارش، نایشارێتەوە گەر دەرفەتی بۆ برەخسێت خولێكی بێ بەرامبەر بۆ هەموو ئەو فێرخوازانە دەكاتەوە كە حەزیان هەیە بۆ هونەرەجەنگیەكان، بەڵام باری ماددیی رێگە نادات بچنە نێو هۆڵەكانی وەرزشەوە.
ئەو لاوە تەمەن 16 بەهارییە پەنجە دەخاتە سەر لەمپەری كەمی رێژەی خانمان لەنێو وەرزشو ئاماژە روونیدەكاتەوە: “بەهۆی داخراوی كۆمەڵگەكەمانەوە ژمارەی خانمان كەمترە لە پیاوان، خێزانەكانیان كەمتر رێگە دەدەن كچەكانیان بەشداری هونەرە جەنگیەكان بكەن یاخود هەرجۆرێكی تری وەرزش، بەڵام لە هەمان كاتدا هەندێك لە خانمی بوێرمان هەیە كە شانبەشانی پیاوان بەشداری، وەرزشیان كردووە ئاستی باشیان هەیە.
بارش عارف دوا پەیامی خۆی دەخاتەروو: “پەیامی من ئەوەیە كە گرینگی بە هونەرە جەنگییەكان و بە یاریزانان بدرێت، چونكە یاریزانی كورد بە ناوی كوردستان یاریی دەكات وە ئاڵای پیرۆزی كوردستان بەرز دەكاتەوە، بۆیە مەرجە پشتەڤانی چڕییان بكرێت. هەروەها هیوادارم هەمووان وەرزش بكەن بۆ ئەوەی ببێتە خاوەن جەستەیەكی تەندروست و ساغلەم.”