لە ٣١ یەكێتی و فدراسیۆنی وەرزشی لقی عێڕاق لە پارێزگای هەولێر ژمارەی نوێنەرانی ئیدارەی سۆران لە پەنجەی دەست تێپەڕناكەن

د. ئازا كامەران – زاری كرمانجی:

خەڵكی سنووری ئیدارەی سۆران حەزێكی زۆریان هەیە بۆ یارییە وەرزشییە جۆراوجۆرەكان، لەم سنوورە هەزارەها یاریزان هەیە لە دەوری تیپە میللییەكان و یانەكان و دامەزراوە وەرزشییەكان كۆبوونەتەوە و بەشداری لە خول و پاڵەوانیەتییەكان دەكەن، لە بایەخ و گرنگی وەرزش تێدەگەن و ئەم ڕۆشنبیرییە وەرزشییە بەرزە لە نەوەوە بۆ نەوە گوازراوەتەوە و بووەتە بەشێك لە كەلتووری جوانی ئەم دەڤەرە.
لە سنووری ئیدارەی سەربەخۆی سۆران هەشت یانەی وەرزشی هەیە كە هەزارەها هاندەریان لە دەوری خۆیان كۆكردۆتەوە، ئەم یانانە بوون بە هۆكارێك بۆ پێشكەوتنی وەرزش و بە شێوەیەكی بەردەوام پشتگیری لە یاریزانەكانیان دەكەن و جێگای خۆشحاڵییە یاریزانەكانی ئەم دەڤەرە لە ئاستی كوردستان، عێڕاق و جیهاندا ئەنجام و دەستكەوتی بەرزیان هەبووە، و بەردەوامن لە وەرزش.
بەڵام ئەوەی جێگای نیگەرانییە كێشە وەرزشییەكانی سنووری ئیدارەی سۆران لە ڕووی كارگێڕی و بەڕێوەبردنەوە ڕۆژ لە دوای ڕۆژ لە زیادبوونە و نادادیەكی زۆر بەدی دەكرێت، وەك ئەركێكی ئەخلاقی و پیشەیی پێویستە ڕاستییەكان بۆ لایەنی پەیوەندیدار وەك خۆی و ڕاستگۆیانە باس بكەم لە پێناو بەرقەراربوونی یەكسانی بۆ سەرجەم وەرزشوانانی سنووری ئیدارەی سەربەخۆی سۆران.
لە چەند ڕۆژی ڕابردوو گۆڕانكاری بۆ ئەندامانی ستافی یەكێتی تۆپی پێی كوردستان كرا، ئەوەی جێگای سەرنج بوو نوێنەری ئیدارەی سۆران بێ بەش بوو لە دانانی لە نێو ستافی نوێ لەكاتێكدا نوێنەری هەبوو بەڵام لەم گۆڕانكاریەدا هیچ ڕەواتیەكیان بە ئەندامێكی ئیدارەی سۆران نەدا بۆ نێو یەكێتی تۆپی پێی كوردستان، كە سەرۆك سكرتێر لە سەنتەری شاری هەولێرو ئەندامێك لە كەركوك و ئەندامێكیش لە ئاكرێ دیاری كران لە ڕێگای حزبەوە، بەڵام زۆر سەیرە ئیدارەیەكی پێكهاتوو لە شەش قەزا كە هەشت یانە لە خۆ دەگریت بێبەش بكرێت، ئەگەر چی لە ستافی پێشوو نوێنەری سنووری ئیدارەی سۆرانمان هەبوو، بەڵام ئەمجارە ئەم كورسییە بە سۆران نەدرا، لە لایەكی دیكەوە لە كۆی ٣١ یەكێتی و فدراسیۆنی وەرزشی لقی عێڕاق لە پارێزگای هەولێر لە یارییە جیاوازەكان كە دەكاتە نزیكەی 200 ئەندام لە كۆی سەرجەم ئەم یەكێتییانە ( كە پێویستە پێك بێت لە ئەندامانی هەموو پارێزگای هەولێر و سنووری ئیدارەی سۆران) بۆ ماوەی زیاتر لە ٢٠ ساڵە، ژمارەی ئەندامانی سنووری ئیدارەی سۆران لە پەنجەی دەست ڕەت نابن، كەچی ئەوانی دیكە سەرجەمیان لە ناو شاری هەولێرن و پێك هاتوون لە چەند گرووپێك هەر لەم بازنەیە دەخولێتەوە، چونكە بە هەموو پێوەرێكی ( ناوچەیی، دانیشتوان، ژمارەی یانە، وەرزشوان، دێرینەكان، ئەزموون، بڕوانامە) لە سنووری ئیدارەی سۆران دەبێت ئەندامیان هەبێت لەم یەكێتییانە، سەرجەم ئەو یەكێتییانە لە لایەن چەند كەسانێك لە ناو شاری هەولێر دەتوانین بڵێین دەستیان بەسەر داگیراوە و مافی قەزا و ئیدارە و شوێنەكانی دیكە پێشێل دەكەن بە شێوەیەكی نایاسایی.
جگە لەمەش لە چەند ڕۆژی ڕابردوو هەڵبژاردن بۆ لقی هەولێر – یەكێتی تۆپی پێی (عێڕاق) كرا لە شاری هەولێر، (٥) ئەندام پێویست بوو بۆ ئەم یەكێتییە بە هەڵبژاردن ٣ ئەندام دەرچوون، بەڵام ئەوەی جێگای پرسیارە جارێكی دیكە بە ڕەوایان نەزانی كە هیچ ئەندامێك لە سنووری ئیدارەی سۆران لەم یەكێتییە هەبێت.
جگە لەمەش بۆ هەڵبژاردن نەیانهێشت یەكێ لە یانەكانی سنووری ئیدارەی سۆران مافی خۆ پاڵاوتن و دەنگدانی هەبێت بە بیانووی كێشەی یاسایی، چونكە تا توانیان ئاستەنگ و گرفتیان بۆ یانەكانی سنووری ئیدارەی سۆران دروست كرد.
سەڕەرای هەوڵدانی هەندێ كاری نابەجێ بەرامبەر بە نوێنەرانی ئیدارەی سۆران كە شیاوی باس كردن نین !
لە لایەكی دیكەوە جگە لە یەكێتی تۆپی پێی كوردستان چەندین فدراسیۆن و یەكێتی وەرزشی كوردستان هەن لە یارییەكانی (بالە، باسكە، شەتڕەنج، تێنس، مەلەوانی، پایسكلسواری، گۆڕەپان و مەیدان تا دوایی ) سەر بە بەڕێوەبەرایەتی گشتی وەرزشن لە كوردستان كەچی لەمەشیان ڕەوایەتی ئەندام بوون بە هیچ ئەندامێكی سنووری ئیدارەی سۆران نەدراوە.
دەمەوێت پرسیار بكەم پەراوێز خستن و دوورخستنەوەی كەسانی ئەكادیمی و بە ئەزموونی سنووری ئیدارەی سۆران بۆچی و لە پێناو چی ؟ زیاتر لە ٢٠ ساڵە مافی وەرزشكارانی ئەم دەڤەرە پێشلكراوە بە بیانووی ناڕەوا وەڵاممان دەدرێتەوە و دوای ماوەیەك فەرامۆش دەكرێین.
چۆن دەكرێت دەڤەرەكانی ( بارزان، باڵەكایەتی، ڕواندز، بالیسان، برادۆست) و ناوەندی قەزاكانی (سۆران، مێرگەسۆر، ڕواندز، خەلیفان، چۆمان، سیدەكان) سنووری ئیدارەی سۆران بە گشتی و هەریر و تا دەگاتە شەقلاوەش پەراوێز بخەیت ڕەوایەتی بە هیچ ئەندامێكی ئەو شوێنانە نەدیت و نەیانكەیت بە ئەندام لە هیچ یەكێتییەك تەنها ئەندامیەتی ئەو یەكیەتیانە لە شاری هەولێر لە دەوری چەند كەسێك بوخلێتەوە و ناحەقی بكرێت بەرامبەر بە وەرزشكارانی سنووری ئیدارەی سۆران جێگای هەڵوێست و پرسیارە ؟ بە پێچەوانەوە سەیری ئیدارەی سۆران بكەیت دەبینیت چەندین كەسی بە ئەزموون و وەرزشوانی دێرین و خاوەن بڕوانامەی بەرز لە وەرزش و كەسانی شایستە هەن، بۆیە پێویستە پەنجەمۆر و هەبوونیان هەبێت لە نێو وەرزشی كوردستان و عێڕاق، جگە لەمەش دەبێت ئەم یەكێتییانە بۆ ڕای گشتی ڕوون بكەنەوە لەسەر چ بنەمایەك ئەندامانی كارگێڕی یەكیەتییەكان تا ئێستا لە دوای ئەو هەموو ساڵە دیاری كراون ؟ ئەگەر لەسەر بنەمای دانیشتووان، ناوچە، ژمارەی یاریزان، یانەكان، شایستەیی، بڕوانامە، ئەزموون، دێرین، بە هەر پێوەرێك بێت ئەندامانی وەرزشی سنووری ئیدارەی سۆران تا دەگات بە قەزای شەقڵاوە شایستەن ببن بە ئەندام لەم یەكێتییانە، بەڵام بەداخەوە ئەوە بۆ زیاتر لە ٢٠ ساڵە بەم میكانزمە هەڵە و خراپ و نا یەكسانییە كارەكانی ئەم یەكیەتیانە دەڕۆن بۆیە بەم شێوەیەش گوزارشت لە نوێنەرایەتی دەڤەری سۆران ناكات بەڵكو بە شێوەیەكی ناڕوون تەنها بۆ چەند كەسێكە لە شاری هەولێر.
پێویستە بەڕێوەبەرایەتی گشتی وەرزشی بە كاری خۆی هەڵبستێت ئەم نا یەكسانیەی ئێستا هەیە قبوڵ نەكات و دوای ئەوە دەبێت وەرزشوان و یانەو دامەزراوە وەرزشییەكان و بەرپرسانی حزبی و حكومی لە ئیدارەی سۆران و حكومەتی هەرێمی كوردستان قبولی ئەو نا عەدالەتییە نەكەن.
ئیدارەی سۆران وەك چیایەكی گەورە و بەهێز بۆ سەركەوتنی كوردستان هەمیشە لە كاتە سەخت و دژوارەكان كاریگەری ئەرێنی بۆ بزاڤی شۆڕشەكانی كوردستان هەبووە و قوربانی داوە، خەڵكەكەی بەردەوام دەبێت بۆ خزمەتی هەرێمی كوردستان.