” بڕیارەكەی وەزیری داریی عێراق نایاسایی و پێشێل كردنی مافە دەستووری و دادگەی فیدڕاڵییە “
زاری كرمانجی-سۆران
چاودێرانی سیاسی و ئەندامانی كورد و پێكهاتەكانی دیكە لە ئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراق، نیگەرانن لە هەڵسوكەوتەكانی تەیف سامی وەزیری دارایی عێراق، كە مانگانە بەربەست بۆ ناردنی مووچەی فەرمانبەرانی هەرێمی كوردستان دروست دەكات و بڕیاری دادگەی فیدڕاڵی و دەستوور پێشێل دەكات.
جوان عەبدولڵا، ئەندامی ئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراق لە فڕاكسیۆنی پارتی دیموكراتی كوردستان، بە زاری كرمانجی ڕاگەیاند : “بڕیاری وەزیری دارایی عێراق، هیچ بنەمایەكی یاسایی نییەو دژی بڕیاری ژمارە 224 ی دادگەی فیدڕاڵییە، كە باس لە وەدەكات حكوومەتی بەغدا پابەند بێت بە ناردنی مووچەی خەڵكی هەرێمی كوردستان، وردەكاری ئەوەیە لە ساڵی 2024 دادگای فیدڕاڵی بڕیاریدا حكوومەتی ناوەند پابەند بێت بە خەرجكردنی مووچەی فەرمانبەرانی هەرێم، واتە نابێت كێشە سیاسییەكان ببنە هۆكاری نەناردنی مووچە”.
گووتیشی: “ڕونتر بڵێین دادگەی فیدڕاڵی ئەوەی دوپات كردووەتەوە، تەنانەت ئەگەر كێشە هەبێت لەنێوان هەرێم و بەغدا، نابێت ببێتە هۆكاری ئەوەی مووچەو قوتی فەرمانبەرانی هەرێمی كوردستان ببڕدرێت، هەروەك دادگەی فیدڕاڵی بەرزترینە لە ئاستی باڵای وڵات، بۆیە ناكرێت وەزارەتی دارایی یان حكوومەتی ناوەند پابەندی نەبن و دژبە بڕیارەكە بووەستنەوە.
لای خۆیەوە نەرمین مەعرووف ئەندامی لیژنەی دارایی عێراق رایگەیاند :”وێڕای مشتومڕێكی زۆرمان لەگەڵ وەزیری دارایی لەسەر ئەم بابەتە، لەبەر ئەوەی ئەم هەڵوێستەی وەزارەتی دارایی پێچەوانەی بڕیاری ژمارە 224ی دادگەی فیدڕاڵییە، بەڵام تەیف سامی سوور بوو لەسەر بریارەكەی خۆی”.
ئەو پەرلەمانتارەی عێراق روونیكردەوە: “ئەو شێوازەی پشكی هەرێمی پێ ئەژمار كراوە لەو نووسراوەی وەزارەتی دارایی هیچ بنەمایەكی یاسایی و ژمێریاری نییە، جگە لەوەی حكوومەتی فیدڕاڵ هێشتا خشتەی داهات و خەرجی ساڵی 2025 نەناردووە بۆ ئەنجوومەنی نوێنەران، كە پێچەوانەی مادەی 77/دووەم لە یاسای بودجەی سێ ساڵەیە”.
سیپان شێروانی ئەندامی ئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراق لە فڕاكسیۆنی پارتی دیموكراتی كوردستان ڕایگەیاند: “حكوومەتی هەرێمی كوردستان سەرجەم داواكاریەكانی بەغدای جێبەجێكردووە، داهاتی نانەوتی ڕەوانەی بەغدا كردوە بۆیە بڕیارەكەی تایف سامی مەترسیدار و دوورە لەو ڕكەوتنەی نێوان بەغدا و هەرێم”.
ئاماژە بەوەش دەدات: ” وەزارەتی دارایی هەرێمی كوردستان بەفەرمی وەڵامی دەداتەوە، چونكە ئەمە پێشهاتێكی مەترسیدارە لە مانگی 5 مووچەی فەرمانبەرانی هەرێم بە بیانوو ڕابگرن، ئەمە لەكاتێكدایە ڕێكەوتن كراوەو بۆ ئەمساڵ 12مووچە لە كاتی خۆیدا بنێردرێت، بەو مەرجەی هەرێمی كوردستان مەرجەكانی بەغدا جێبەجێبكات.
مەسعود حەیدەری، بریكاری پێشووی وەزارەتی دارایی عێراق دەڵێت: ”نووسراوەكەی وەزارەتی دارایی عێراق هەموو مەوادی یاسایی ئیدارەی مالی ئیتحادی پێشێلكردووە. ئەوەشی روونكردووەتەوە، بودجەی عێراق ساڵانە لە ١ /١ دەستپێدەكات و لە ٣١ /١٢ كۆتایی دێت، بۆیە نووسراوەكە ئەوەندەی سیاسییە، كارگێڕی و دارایی نییە.
ئاماژەی بەوەشكردووە، چارەسەر هەیە، ئەگەر بە باشی كار بكرێت بۆ كۆتایی هێنان بە كێشەی مووچەی فەرمانبەرانی هەرێمی كوردستان.
مەریوان قەرەنی، ئەندامی پەرلەمانی عێراق، بۆ زاری كرمانجی گووتی: ” وەك چاوەڕێ دەكرێ پێش هەموو هەڵبژاردنێك لە عێراق، سیاسەتی برسیكردنی خەڵكی كوردستان لە بەغداوە دەستی پێكرد، ئەویش بە نووسراوێكی تەیف سامی، وەزیری دارایی عێراق دەڵێت پشكی ئەمساڵی هەرێمی كوردستان بە تەواوی نێردراوە لە كاتێكدا تەنیا 3.8 ترلیۆن دینار نێردراوە و پشكی هەرێمی كوردستان لە یاسای بودجە زیاتر لە 13.5 ترلیۆن دینارە، ئەمەش هەر بە قسەی ئێمە نا، بەڵكو بە قسەی خودی عێراقییەكان، وەك نەبیل مەرسوومی، ئابووریناس و مامۆستای زانكۆ لە عێراق وادەڵێت”.
ئەو پەرلەمانتارە دەشڵێت: ” ئەم نووسراوەی تەیف سامی گوزارشتە لە باڵادەستیی عەقڵییەتی فاشی لەنێو جومگەكانی دەسەڵات لە عێراق و جگە لە بەكرێگیراو و جاشەكانی خۆیان، كەس باوەڕی پێ ناكات، گومانی تێدا نییە كە ئەم بڕیارانە پێچەوانەی بڕیارەكانی پێشووتری دادگەی فیدڕاڵیی عێراقن و یاخیبوونن بەرامبەر بە بڕیارەكانی ئەو دادگایە كە فەرمانی كردووە بابەتی مووچە و قووتی خەڵكی كوردستان تێكەڵ بە ململانێی سیاسی نەكرێت و مانگانە لە كاتی خۆیدا بدرێت.
