سەنار شێرۆكی
ماستەر لە یاسای گشتی
لە کۆڕبەندی تارانی ئەم دواییەدا، نێچیروان بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان، دووپاتی کردەوە کە “هەرێمی کوردستان نابێتە هەڕەشە بۆ سەر دراوسێکانمان، ئەمە یەکێکە لە بنەما سەرەکییەکانمان و پێوەی پابەندین.” ئەم لێدوانە، کە لە ڕێنووس و فەلسەفەی سیاسی هەرێمی کوردستان ڕەگی داکوتاوە، چەندین لایەنی گرنگی لەخۆگرتووە کە شایەنی شرۆڤە و لێکدانەوەن.
لێدوانەکەی سەرۆکی هەرێمی کوردستان ، لە بنەڕەتدا، پەیامێکی ڕوون و ئاشکرایە بۆ سەرجەم وڵاتانی دراوسێ. تێیدا جەخت لەوە دەکرێتەوە کە هەرێمی کوردستان خاوەنی نیازپاکی و ئیرادەیەکی پتەوە بۆ پێکەوەژیانی ئاشتییانە و دوورە لە هەر جۆرە بیرۆکەیەکی دەستێوەردان یان درووستکردنی ناسەقامگیری. ئەم پەیامە لە کاتێکدا دێت کە ناوچەکە بە دۆخێکی هەستیار و پڕ لە ئاڵۆزیدا تێدەپەڕێت، بۆیە گرنگییەکی تایبەتیی هەیە لە کەمکردنەوەی نیگەرانییەکان و بنیاتنانی پردی متمانە.
بەکاربردنی دەستەواژەی “یەکێکە لە بنەما سەرەکییەکانمان و پێوەی پابەندین” ئاماژەیەکی بەهێزە بۆ ئەوەی کە ئەم هەڵوێستە تەنیا لێدوانێکی کاتی و ڕاگوزەر نییە. بەڵکوو، ڕەنگدانەوەی ستراتیژیەتێکی قووڵ و سیاسەتێکی نەگۆڕی هەرێمی کوردستانە لە داڕشتنی پەیوەندییە دەرەکییەکانیدا. ئەم بنەمایە لەسەر بنچینەی تێگەیشتن لە واقیعی جوگرافی و سیاسی ناوچەکە و گرنگی پاراستنی بەرژەوەندییە باڵاکانی هەرێم و دانیشتووانەکەی دامەزراوە.
ئەم جۆرە لێدوانانە نیشانەی تێگەیشتنی قووڵی سەرکردایەتی هەرێمی کوردستانە لە گرنگی سەقامگیری و ئاشتی لە تەواوی ناوچەکەدا. هەرێمی کوردستان درک بەوە دەکات کە ئاساییش و ئارامی وڵاتانی دراوسێ ڕاستەوخۆ کاریگەریی لەسەر ئاساییش و سەقامگیری هەرێمیش هەیە. هەر بۆیە، دانانی بەرژەوەندی هاوبەش، ڕێزگرتن لە سەروەری وڵاتان، و پەرەپێدانی گیانی پێکەوەژیان وەک بنەمایەکی سەرەکی بۆ پەیوەندی لەگەڵ دراوسێکان دادەنرێت.
لەوانەیە ئەم جۆرە لێدوانانە وەک وەڵامێکیش سەیر بکرێن بۆ هەندێک نیگەرانی ئەمنی کە لەوانەیە لەلایەن هەندێک لە وڵاتانی دراوسێوە سەبارەت بە ڕۆڵ و پێگەی هەرێمی کوردستان لە ناوچەکەدا بوونیان هەبێت. دووپاتکردنەوەی ئەم بنەمایە ئامانجی سەرەکی بنیاتنانی متمانەیەکی پتەوە لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ، کە ئەمەش دەبێتە هۆی کردنەوەی دەرگای زیاتری هاریکاری لە بوارە جیاجیاکانی وەک ئابووری، بازرگانی، و ئەمنیدا.
پابەندبوون بەم بنەمایەوە چەندین لێکەوتەی ئەرێنی بۆ هەرێمی کوردستان و ناوچەکە بەگشتی دەبێت. لەوانە: باشترکردنی پەیوەندییە دیپلۆماسییەکان و کەمکردنەوەی ئەگەری گرژی و ئاڵۆزییەکان. هەروەها، کاتێک متمانەی سیاسی لە ئارادابێت، دەرفەتی زیاتر بۆ هاریکاری ئابووری، بازرگانی، و وەبەرهێنانی هاوبەش دەرەخسێت، کە ئەمەش خزمەت بە گەشەپێدانی ئابووری و خۆشگوزەرانی دانیشتووانی ناوچەکە دەکات. لە هەمووشی گرنگتر، ئەم هەڵوێستە دەبێتە هۆی بەهێزکردنی ئاساییشی ناوچەیی و ڕووبەڕووبوونەوەی هاوبەشی ئەو هەڕەشانەی کە ڕووبەڕووی هەموو لایەک دەبنەوە.
لێدوانەکەی سەرۆک نێچیروان بارزانی لە کۆڕبەندی تاران، جارێکی دیکە جەختی لەسەر سیاسەتی ژیرانە و واقیعیانەی هەرێمی کوردستان کردەوە کە ئامانجی سەرەکی بنیاتنانی پەیوەندییەکی دۆستانە، هاوسەنگ، و لەسەر بنەمای ڕێزگرتنی دوولایەنەیە لەگەڵ سەرجەم وڵاتانی دراوسێ. ئەم ڕێنووسە، گەرەنتییەکی گرنگە بۆ داهاتوویەکی پڕ لە ئاشتی و سەقامگیری و گەشەپێدان بۆ هەرێمی کوردستان و تەواوی ناوچەکە.