ئیسماعیل ئیبڕاهیم
بە شێوەی راستەوخۆ یا ناراستەوخۆ، دانیشتنی نێوان ئەمریكا و ئیران كرا، لە پەنای گوفتووگۆكانیشەوە هەر دوولا لەسەر ئاستی بەرپرسانی بالایان هەڕەشە لە یەكتری دەكەن، گووتەبێژی مەجلیس رایگەیاند” ئەگەر ئەمریكا لە روانگەی هێزە و هەڕەشەوە رەفتار بكات، خەراپەكاری زۆر بەسەر خۆی دەهێنێت”. لەبەرامبەریشدا بەرپرسانی باڵای ئەمریكا هەڕەش لە ئیران دەكەن” یا رێك دەكەوێت یا هێرشی تووندی دەكەینە سەر”.
پێم وانیە ئەوەی لە كەناڵەكانی راگەیاندن خراوەتەڕوو، هەموو بابەتەكان و رووداوەكانی نێو كۆبوونەوەكە بن.
ئەمریكا وەك وڵاتێكی زلهێزی جیهان بە كۆمەڵێك راوێژ لەگەڵ ئەكادیمییەكانی ناوخۆیی و وڵاتانی دیكەی بڕیاردەری جیهانی، بە كۆمەڵێك داواكاری لە ئیرانەوە چووە سەر مێزی گفتووگۆ، بەشێوەیەك لەسەر چەند دۆسییە ئامادە نییە هیچ مساوەمەیەك بكات، لەوانە دۆسییەی بەرنامەی ئەتۆمی، راگرتنی پەڕە پیدانی مووشەكی دوورهاوێژ، نەمانی هەڕەشە و مەترسییەكانی بۆسەر وەڵاتانی دیكە لەسەرووی هەموویانەوە ئیسرائیل، دەستبەردابوون لە هەموو جۆرە هاوكارییەكی هێزەچەكدارەكانی وڵاتانی ناوچەكە، رەخساندنی دەرفەتی كار، پڕۆژە و بازرگانی هەمە چەشنە بۆ كۆمپانیا و وەبەرهێنەرانی ئەمریكا لە ئیران.
ئیرانیش لە دۆخێكی ئاڵۆز و لاوازی ناوخۆیی و نێودەوڵەتی و بە ئابوورییەكی لەرزۆك لە بەرامبەر ئەم پلانانەی ئەمریكا، ناتوانێت خۆی وەك وەڵاتێكی بە هێز نیشان بدات، لەبەر ئەوەی دەزانن ئەمریكییەكان باش دۆخی ئیرانیان لەبەر چاوەو دوای تاوتوێ كردنی هەمە لایەنەی ئەم بابەتە بۆیان روونە لە شەقام و جومگەكانی دەستەڵات چی دەگوزەرێت، بۆیە بە پلانی بەهێزی ئابووری كە سوودی هەر دوو لای تێدا بێت دەچێتە ژووری دانووستانەكانەوە، تێشگەیشتوون ئەگەر وانەكەن چیان بەسەر دێت.
دڵنیاشم داوا لە ئەمریكییەكان دەكەن لەبەر شكۆی ئیمام و جومهوری ئیسلامی ئیران لە ئاستی جیهان و ناوخۆیی، قسە و ڵێدوانەكانیان بە هەند وەرنەگرن.
ئەمریكا ئیرانێكی لاوازی گوێ رایەڵی دەوێت، جا ئاخوندی بێت یا شاهەنشاهی.
ئەمجۆرە ئیرانەش ئەگەر بەبێ شەڕ بەدەست بێت باشترە لەوەی ناوچەكە ئاڵۆزی زیاتری تێبكەوێت، ئەمەش بۆ باقی وەڵاتانی دیكەی جیهانیش پەسەندترە، جا هاووڵاتی ئێرانی بە هەموو پێكهاتەكانەوە چیان بەسەر دێت لای سیستەمی سەرمایەداری كێشە نییە.
ئەوەی بۆ كورد لە باشووری كوردستان و باقی ناوچەكانی دیكەش گرینگە و ولاتانی دیكەش هەوڵی بۆ دەدەن، دوور خستنەوەی جەنگی مەترسیدار و بێ وینەی ئیران و ئەمریكایە لە ناوچەكە، كە راستەوخۆ یا ناراستەوخۆ كاریگەری لەسەر ژیان، ئابووری و دۆخی ئاسایشی گشت وڵاتانی ناوچەكە دەكات، دەشێ ئەو زیانەی بەر كورد دەكەوێت قورستر و كاریگەرتر بێت لە وەڵاتانی دیكە.
ئێستا ئیران هیچی بە دەستەوە نەما تا وڵاتانی دیكەی پێیەوە سەرقاڵ بكات یا بیانكاتە قوربانی بەرژەوەندی دونیا بینینەكانی خۆیان.
ئەو وەڵاتانی پشتیان بە ئیران بەست و كەوتنە تەڵەی سیاسییەوە و جگە لە زیانی زۆری مرۆیی، ژێرخانی ئابوورییان زیانێكی قوورسی بەركەوت، ئەمەش ئەگەر بە دەستی وەڵاتانی زڵهێزی ناوچەكە نەبووبێت بەڵام بە دڵیان بووە، لەبەر ئەوەی هەڕەشەیان كەمتر لەسەر دەبێت و دەشتوانن لە بواری ئابووری و بازرگانی و وەبەرهێنانن سوودمەند بن، لە لایەكی دیكەشەوە ئیرانێكی سەڕەڕۆ كە هەمیششە مردنی بۆ وەڵاتانی دیكە دەخواست و ببوە هۆی مەترسی و هەڕەشەی جددی بەسەریانەوە، بە دەستەمۆ كراوی و بێ دەنگ و بێ هێز چیتر بوێری ئەوە ناكات دەست وەردانی لە كاروباری ناوخۆیان هیچیان بكات، دەتوانم بڵێم، توركیا و سعودییە هاوشانی وڵاتانی كەنداوی عەرەبی یەكەم سوودمەند بوون لەم دۆخەی هاتۆتە پێش.
ئەوانەشی فرمێسكی تیمساحییان بۆ حەماس، حیزبوڵلا، حەشد، سوریا و لوبنان درشت، رووی راستەقینەیان ئاشكرا بوو كە هیچیان ئامادە نین باجی سەڕەرۆییەكانی ئەم گرووپانە بدەنەوە.
ئیستا گۆڕانكارییە مەزنەكە دەستی پێكردووە، بەشەڕ یا بە ئاشتی، ئیتر كورد تا كوێ دەتوانێت خۆی لەگەڵ ئەم گۆڕانكارییانە بگونجێنێت و سوودمەند بێت یا هیچ نەبێت پڕووشكی ئەم شەڕەیان بەرنەكەوێت، دەكەوێتە سەر ئاستی سیاسەتی ژیرانەی سەركردایەتی سیاسی كورد، دەرچوون لەم دۆخە بە بێ زیان وەك دەرچوونە لە ئەزموونێكی قوورس، هەمووشی گرێدراوە ئەنجامی كۆبوونەوەكانی نێو ژوورە داخراوەكانی عومانەوە.
با بزانین ئێران كامیان هەڵدەبژێرێت، تەسلیم بوونی بێ جەنگ یا رووخانی دوای كاوڵكاری جەنگ.
