”زۆربەی كوڕان ترسیان هەیە لەوەی دەسەڵاتی لاواز بێت“
زاری كرمانجی – سۆران :
بەشێك لەو گەنجانەی بڕیاری دەستنیشانكردنی هاودەمی ژیانیان داوە و دەخوازن هاوسەرگیری بكەن، سەرەتا پرسیار لە كەسانێك دەكەن كە چوونەتە نێو پرۆسەكە و هاوسەرگیریان كردووە و پێیان دەڵێن ئایا ژیانی هاوسەرگیری چۆنە ؟ پێویستە منیش هاوسەرگیری بكەم ؟ ئیدی ئەم دوو پرسیارە بەسە بۆ ئەوەی هەندێك لەو كەسانەی سەركەوتوو نەبوونە لە پرۆسەكە، ترس و دڵەڕاوكێ بخەنە دڵی گەنجەكە و هەر زوو پێیان دەڵێن كاكە واز بێنە چیت داوە لە ژن هێنان، قوڕ بەسەری خۆت مەكە، ژیان زۆر سەختە و ناتوانیت خۆت و خێزانت بەخێو بكەیت، كار نییە مووچە نییە، لە جیاتی ئەوە بڕۆ خاریج، یان دەڵێن كەی بوویتە خاوەن ئۆتۆمبێل و كۆشك و مووچەیەكی باش ئەو كات بیر لە هاوسەرگیری بكەوە !
ئەو جۆرە وەڵامانە ترسیان لە دڵی زۆر لە گەنجانی ئەو كۆمەڵگەیە دروست كردووە و ناخوازن بە هیچ شێوەیەك هاوسەرگیری بكەن.
كاتێك لە د. كەریم شەریف قەرەچەتانی یان پرسی هاوسەرگیری لەگەڵ چ جۆرە كەسێك باشە ؟ لە وەڵامدا گووتی ژن بۆ خۆتانە و خۆتان باشتر دەزانن، ئەو بە چەند خاڵێك ئامۆژگاری گەنجانی كرد، بەر لە هاوسەرگیری باش یەك بناسن و لەبەر خاتری تەنیایی وە یان ڕەحم كردن بە كەسێك، یان تەنیا بۆ سەلماندنی عەشقەكەتان، یانی لەبەر جنس و جوانی و بەرژەوەندی هاوسەرگیری مەكەن، لەگەڵ كەسێك زەواج مەكە كە ئالوودەی شتێكی خراپ بووە و بەڵێنی داوە لەبەر خاتری تۆ دەوای زەواج وازی لێ دەهێنێت، هاوسەرگیری لەگەڵ كەسێك مەكە بۆ دایك و باوكی باش نییە، چونكە كەسێك وەفای بۆ ئەوان نەبێت بۆ تۆشی نابێت، زەواج لەگەڵ كەسێك بكە لەڕووی ئابووری و جوانی و ناشیرینی، و بڕوانامە و لایەنی كۆمەڵایەتی لە خۆت نزیك بێ و لەبەر خاتری دایك و باوكت زەواج مەكە.
ساكار قادر پرسیاركردن لە كەسێك كە خۆی شكستی خواردووە لە پرۆسەكە بە كارەسات ناو دەبات و پێی وایە دەبێت گەنجان بوێرانە هەڵسەنگاندن بۆ ژیانی خۆیان بكەن و بڕیار لەسەر چارەنووسی خۆیان بدەن و دەڵێت:” چ كارەساتێكە بچیت پرسیار لە كەسانێك بكەیت كە لە ژیان و پرۆسەی هاوسەرگیری شكستیان خواردووە، دڵنیابە رێگەیەكی باشت بۆ دیار ناكات و وات لێ دەكات ركت لە هەرچی جوانی پرۆسەكە هەیە ببێتەوە،” ئەوەش دەڵێ :” ئەوە مرۆڤ خۆیەتی كە بڕیار لەسەر ئەوە دەدات سەركەوتوو بێت یا شكستخواردوو، گەنج دەبێت ئیرادەیەكی بەهێز بۆ خۆی بوونیات بنێت و بتوانێ ژیانێكی شایستە بە قەد باڵای خۆی دروست بكات و هاوسەرگیری بكات و خێزانێكی بەختەوەر و گەورە دروست بكاتن.”
قارەمان حەمەدەمین باس لەوە دەكات كاتێ گەنج ئەو هەموو ئامارە زۆری جیابوونەوەی هاوسەران دەبیستێ لە دەزگاكانی راگەیاند، دەترسێ لە پرۆسەكە و خۆی بە دوور دەگرێت:” ساڵانە ئاماری زۆر بڵاو دەكرێتەوە لەسەر جیابوونەوەی هاوسەران و خەریكە دەبێتە دیاردە، ئەمە وایكردووە بەشێكی زۆری گەنجان نەوێرن پرۆسەی هاوسەرگیری ئەنجام بدەن و ترسیان هەیە هەمان چارەنووسی ئەو خەڵكە تووشی ئەوانیش بێت و نەتوانن لە ئاست بەرپرسیاریەتی بن و شكست بخۆن و سەرئەنجام پرۆسەكە بە جیابوونەوە تەواو ببێت،”
قارەمان چەند هۆكارێك سەبارەت بە ترسی گەنجان لە چوونە نێو پرۆسەی هاوسەرییەوە باس دەكات و پێی وایە ئەو ترسە وا دەكات پرۆسەكە هەرەس بهێنێت و سەركەوتوو نەبن :” هەستكردن بەوەی ژن هێنان دەبێتە حوكمێكی هەتاهەتایی لەژیاندا، هەروەها بەشێك لە گەنجان لەخەیاڵیدا بەلای هەموو خانمێكی سەرزەوییەوە سەرنجڕاكێشە‌و هەر كاتێك بیەوێت دەتوانێت لەگەڵ هەر كچێكدا بێت بۆ هەرجێگەو شوێنێك بڵێت دەڕوات، ترس لەوەی كچێكی دیكەی خۆشبووێت، دەڵێت:( چی دەبێت ئەگەر ژنم نەهێنایە). هەروەها ترس لەتەڵاق، لەدوای ماوەیەك پێكەوە ژیان بە جیابوونەوە كۆتای بە ژیانی هاوسەرییان بێت، یا ترس لەوەی وەك باوكی لێبێت، كوڕ لەوە دەترسێت وەك باوكی لێبێت و پرسیار دەكات( ئایا من كۆپیەكم لە باوكم؟)، جگە لەوەش ترسی هەیە لەوەی دەسەڵاتی لاواز بێت، كۆنترۆڵ لەدەستی خۆیدا نەبێت، بەوەی ژیانی هاوسەری بەگوێرەی یاسای هاوبەش و بنەمای لە یەكتر گەیشتن و ڕاوێژ و وتووێژ و سازشكردن بنیاد دەنرێت، ئەوەی زیاتر كوڕان لێی دەترسن ئەوەیە كە تەسلیم بە ڕاوو بۆچوونەكانی هاوسەرەكەی بێت و بەرگەی پلارەكانی نەگرێت، بۆ نمونە ئەو كراسە چیە، ئەو پێڵاوانەت لەكوێ بوو، ئەو پانتۆڵەت لەكوێ كڕی ؟ پێویستە لەسەر مۆدە و ستایلی نوێ پۆشاك بپۆشیت، هەموو ئەوانە هزر و بیری گەنجانی داگیركردووە و وایلێكردوون بترسن لە پرۆسەی هاوسەرگیری.”
كرێكار عەبدوڵڵا سێ مانگ بەر لە ئێستا هاوبەشی ژیانی خۆی دیاركردووە و بەڵام هەروەكو خۆی باسی دەكات جارێ بیری لە گواستنەوەی نەكردۆتەوە و دەڵێ :” تا خانوویەكی خۆش بە كرێ نەگرم دەستگیرانەكەم ناگوازمەوە،” كرێكار لە بارەی ترسی گەنجان لە پرۆسەی هاوسەرگیرییەوە دەڵێ :” كیشەكە لە گەنجان نییە، كێشەكە لە گەورەكان و كۆمەڵگە و تۆڕە كۆمەڵایەتییەكانە كە فەوزایەكی بێ سەروبەری دروستكردووە و وایكردووە ترس تەواوی گیانی مرۆڤەكانی ئەو كۆمەڵگەیە داگیر بكات و باوەڕیان بە هیچ شتێك نەمینَت و گومان لە هەموو شتێك بكەن، كاتێ ئەو شتانەش بوونی هەبێ كۆمەڵگە بەرەو وێران بوون هەنگاو دەنێت و خێزان لەبەریەك هەڵدەوەشێتەوە و رێز و قەدر نامینێت و باوەڕ و بەرپرسیاریەتی لاواز دەبێت، بۆیە كۆمەڵگەی كوردەواری پێویستی بە شۆرشێكی هوشیاری هەیە و ئەو شتانەی هاوشێوەی ڤایرۆسێك جەستەی كۆمەڵگەی نەخۆشكردووە، پێویستە دوور بخرێنەوە و جارێكی تر تەندروست باشی بۆ كۆمەڵگەی كوردەواری بگەڕێتەوە .”
