رێبوار حەمەلاو شوانی
زیاتر لە سەدەیەکە دۆزی کورد لە ناوچەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست وەک نەتەوەیەکی ئاشتیخواز ، خاوەن مێژو و و شوناس و زمان و خەسڵەتی ئاشتیخوازی وپێکەوەژیان بە بێ چارەسەری ماوەتەوە ، لەگەڵ ئەوەی زڵهێزان و داگیرکەران باش دەزانن کە خاک و مافی کوردستانیان دەستبەسەر کردووە ، بەڵام هەموو جۆرە سیناریۆ و چەکیان بۆ ڕێگریکردن لە گەڕاندنەوەی مافەرەواکانی گڕتۆتەبەر ، ئەوەش وایکردووە کە دۆزی کورد وەک ئاڵۆزترین ململانێ و دۆسیە لە ناوچەکەدا بە بێ چارەسەری بمێنێتەوە.
لەگەڵ هەموو ئەو ڕێگریانە و پەراوێزخستنانەی بەرامبەر بە کورد و ستەمکاری بێ سنوور ، بەڵام گەلی کورد دوای دەیان ساڵ شۆڕش وخەباتی چەکداری ئێستا لە باشووری کوردستان ، خاوەن قەوارەیەکی یاسایی و دانپێنراوی دەستوورییە لە ناوچەکەدا ، بەتایبەتی خاوەن ڕابەر و کەسایەتییەکی کارێزما و پێشمەرگە و کوردپەوەرو ونیشتمانپەوەرە کە لە هەموو قۆناغەکاندا بەرپرسانە و کوردانە پشت و پەنای نەتەوەکەی بووە ، بە زانایایی و دیپلۆماسی خۆی توانیوێتی بەرگریی لە پرسی کورد لە سەر ئاستی هەر چوار پارچەی کوردستان بکات .
هەوڵەکانی جەنابی سەرۆک بارزانی یەک رۆژ و دوو رۆژ نییە ، بەڵکو مێژووییەکی پرشانازییە بۆ پارێزگاریکردن لە دۆزی نەتەوەکەی لە کاتە سەخت و هەستیارەکاندا ، کە ئامانجی سەرەکیی گەیاندنی پرسی کورد بووە بە ئامانجەکانی و رزگارکردنی بووە لە پیلانگێری و خەونی لەناوبردنی لەلایەن دوژمنانییەوە .
سەردان و دیدار و کۆبوونەوەی سەرۆک بارزانی لەگەڵ سەرکردە و لایەنەکانی رۆژئاوای کوردستان و باکووری کوردستان لە قۆناغێکی هەستیاری وەک ئێستای گۆرانکارییەکانی ناوچەکە و ئاماژەن بە ڕۆڵە گرنگەی ، کە سەرۆک بارزانی بۆ پشتیوانی دۆزی کورد لە ناوچەکەدا دەگێرێت ، ئەوەش ئاماژەیە بەوەی کە کوردستان و کورد یەک سنوور و یەک نەتەوەن لە هەر شوێنک کوردێک ڕووبەڕووی کێشەیەک بێتەوە ، پرسی هەووانە ، هەر لەو ڕوانگەیەوە هەوڵەکانی بارزانی لە پێناو گەیاندنی پرسی کورد و چارەسەرکردنێتی بە کەناری ئارامی.
دەتوانین ستراتیژی و کەسایەتیی سەرۆک بارزانی لە چەند خاڵێکدا بەرامبەر پرسە نەتەوە و نیشتیمانییەکان و هەڵگرتنی بەرپرسیاریەتی مێژوویی ئاماژە پێبکەین :
یەکەم ،، ڕۆڵ و خەباتی بێ وچان و نەپساوەی بارزان و رێبازی بارزانی لە بزاڤی رزگاریخوازی گەلی کورد ، هەر لە سەردەمی شێخ عەبدولسەلام بارزانی ، شێخ ئەحمەدی بارزانی و مستەفا بارزانی و سەرۆک بارزانی وەک زنجیرەیەکی پتەو و بەهێز بووە کە لە ماوەی زیاتر لە یەک سەدە تێکۆشاوە و قوربانی داوە لە پێناو ئازادی و سەربەستی کوردستان و گەیاندنی نەتەوەکەی بە مافی سەربەخۆیی ودەوڵەتبوون.
دووەم ،، سەرۆک مسعود بارزانی ، تەنها سەرۆکی حزبێک و لە سنووری جوگرافیاییەکی دیاریکراو نییە ، بەڵکو بە کردەوە و خەسڵەت و فیداکارییەکان ، رەمز و هیوا و نەتەوەەکە کە خەباتی لە پێناو چارەنووس و دانپێندانان مافەرەواکانی کورد وکوردستان کردووە هەر چەند باج و ئەنجامەکەی قورسیش بوو بێت .
سێیەم ،، سەرۆک بارزانی، خاوەن پێگە و کەسایەتییەکی کاریگەرە چ لە سەر ئاستی هەرێمایەتی و چ نێودەوڵەتیی کە حیساب و هەنگاو و ووتەکانی دەکرێت .
چوارەم ،، ئەو متمانەپێکردن و کەسایەتییە خاوەن ئەزموون وکارێزماتێکە هەر لەخۆوە دروستنەبووە و نەبەخشراوە ، بەڵکو بەهۆی ئەو پاشخانە مێژووییە ، بارزانی قۆناغ بە قۆناغ لە ناو ناسەقامگیرترین ناوچەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بەدەستهاتووە کە لە سەختترین هەڵومەرجەکاندا پشتیوانی دۆزی نەتەوەکەی و سازشی لە سەر بچووکترین ماف و بستێک خاک نەکردووە .
پێنجەم ،، رۆڵ و هەنگاوەکانی سەرۆک مسعود بارزانی ، لە دوێنی و ئەمڕۆ و سبەیش بۆ دروستکردنی کۆدەنگی و تەبایی نەتەوەیی کورد و گشت هێزولانە سیاسییەکان بووە لە ژێر یەک ڕەشماڵ ئەویش ڕەشماڵی کوردایەتی بووە ، چونکە بە بێ یەکهەڵوێستی ئەستەمە بتوانرێت لە ناو چوار وڵاتی داگیرکەر بە ماف و ئامانجەگان بگەیت ، بۆیە ، سەرۆک بارزانی ، بە توانایی و دانایی خۆی توانی هەمووان لە ژێر ئەو ڕەشماڵە دا کۆبکاتەوە پێیان بڵێن کە هەمووان یەک چارەنووسمان هەیە ، ئەویش کوردایەتییە باوەربوونە بە ئاشتی و لۆژیکی چارەسەری.
شەشەم ،، سەرۆک بارزانی و هەوڵەکانی لە پێناو چارەسەری و کۆتایی هێنان بە شەڕ بۆ ساڵانی 2013 و دواتر 2015 وچەند ساڵی رابردووش بەردەوام و ئێستای 2024 و 2025 بەردەوامە ، لێرەشدا بارزانی بە هەوڵ و تێکۆشان و دیپلۆماسی خۆی ئامادەیە تا دۆزی کورد بە شێوەیەکی باش چارەسەر بکرێت و ئاشتی شوێنی شەڕ بگرێتەوە ، هەروەها ڕەچاوی تایبەتی مەندی پرسی کورد لە وڵاتانەی کە کورد و جوگرافیایی کوردستانی پێوە لکێنراوە بکرێت و ڕێزیش لە مافەرەواکانی گەلی کورد بگێرێت ، لەو پێناوشدا هەوڵە دیپلۆماسی و سیاسییەکانی وەک کەسایەتییەکی کاریگەری و بەهێز لە سەر ئاستی ناوچەکە و نێودەوڵەتیی خستۆتەگەڕ.
حەوتەم،، دیداری سەرۆک بارزانی، لەگەڵ شاندی ئیمراڵی و گەیاندنی نامەی عەبدوڵڵا ئۆجەڵان و جەختکردەنەوەیان بۆ گەیشتن بە چارەسەری ئاشتیانەی پرسی کورد لە باکووری کوردستان ، ئاماژەیەکی روونە ، بۆ هەوڵەکانی بارزانی وەک رابەرێکی بەهێز و سەرکردەیەک کە هەوێنی کۆکەرەوەی هێزولایەنە کوردستانییەکانە لە پێناو چارەسەری دۆزی کورد چەندە گرنگە.
هەشتەم،، ئەوەی جێگەی هەڵوەستەکردنە و دەبینرێت ، هەنگاوەکانی سەرۆک بارزانی و مامەڵەکردنی لەگەڵ گشت هێزولایەنە کوردییەکان لە سەر ئاستی هەر چوارپارچەی کوردستان و بەتایبەتی باکوور و رۆژئاوای کوردستان ، چەندە گرنگ و ستراتیژیی و مێژووییە ، چەندە بوێرانە و بەرپرسیارانە و کوردپەوەرانە و نیشتمانپەوەرانەیە لە پێناو دۆزینەوەی چارەسەرییەکی گونجاو بۆ دۆزی نەتەوەکەی لە کوردستان .
نۆیەم،، لە ناو گۆرانکاری و پێشهاتە نوێیەکانی ناوچەکە دا ، کە رۆژ بە رۆژ ململانێەکان دەچنە قۆناغێکی تازەترەوە، رۆڵ و پێگە و سەرکردایەتی سەرۆک بارزانی لە هاوسەنگی هێز و مامەڵەکردنێکی ژیرانە لەگەڵ هاوکێشەکان و چارەسەری پرسی کورد لەگەڵ ئەو وڵاتانەی کە خاک و نەتەوەی کوردیان دابەشکراوە و دانپێندان بۆ مافەکانیان ڕۆڵ و توانا و کارێزماتیکی و ئاشتیخوازی سەرۆک بارزانی ،هەروەها هونەری دروستکردنی یەکدەنگی و تەبایی گشت هێزولایەنەکان لە ناوچەیەکی ناسەقامگیر و ئاڵۆز پیشان دەدات.
بە گشتی دەتاونین بڵێن کە ، رابەرایەتی و مامەڵەکردنی سەرۆک بارزانی لە هەموو قۆناغەکانی خەباتی نەتەوەیی وەک سەرکردەیەکی کارێزما لە پێناو تەبایی و یەکدەنگی هێزولایەنە کوردستانیەکان هەمیشە هیوا و ئاسۆیەکی گەشی بۆ پرسی کورد ، بە شێوەیەکی ئاشتیانە و لۆژیکانە دروستکردووە لە ستەمکاری و پەراوێز خستن و ڕەتکردنەوەی شوناس و مافەرەواکانی پارێزراو بێت .