شۆڕشی ئەیلوول وەرچەرخانێكی مێژوویی بوو لە شێوازی خەباتدا
زاری كرمانجی-مێرگەسۆر:
ڕۆژی 11ـی ئەیلوولی 1961، گەلی كوردستان، شۆڕشی ئەیلوولی لە دژی ڕژێمی عێراق و بۆ بەدەستهێنانی مافەكانی گەلی كوردستان هەڵگیرساند، بارزانیی نەمر ڕابەرایەتیی شۆڕشەكەی دەكرد و توانی خەڵكی كوردستان بە هەموو ئایین و نەتەوە جیاوازەكانەوە لە دەوری شۆڕش كۆ بكاتەوە.
دوای ئەوەی عەبدولكەریم قاسم لە ساڵی 1958 كودەتای سەربازی لە عێراق كرد و ڕژێمی حوكمڕانیی پاشایەتی لە عێراق بۆ رژێمی كۆماری گۆڕی، بەڵێنی پێدانی مافەكانی بە گەلی كوردستان دا و داوای لە بارزانیی نەمر كرد بگەڕێتەوە، بەڵام دوای نزیكەی سێ ساڵ، عەبدولكەریم قاسم و ڕژێمەكەی لە پێدانی مافەكان بە گەلی كوردستان پەشیمان بوونەوە، بەهۆی پەشیمان بوونەوەی ڕژێمی عێراق لە بەڵێنەكانی، بارزانیی نەمر دەست پێكردنی شۆڕشی ئەیلوولی لە دژی ڕژێم و حكوومەتی عێراق راگەیاند.
شۆڕشی ئەیلوول توانی بە نۆ ساڵ چۆك بە رژێمی عێراق دا بنێت و ناچاری بكات دان بە مافەكانی گەلی كوردستان بنێت، بەمەش ئامانجی شۆڕشەكە، كە حوكمی زاتی بوو بۆ كوردستان بەدی هات و سەركەوتوو بوو، لە رۆژی 11ـی ئاداری 1970، سەركردایەتی شۆڕشی ئەیلوول و رژێمی عێراق ڕێككەوتننامەیەكیان واژۆ كرد، كە تێیدا دان بە مافە سیاسی، ئابووری و ڕۆشنبیرییەكانی گەلی كوردستان هات و سیستەمی حوكمی زاتی (خۆڕێبەریی لە چوارچێوەی عێراق) بۆ كوردستان دامەزرا.
شۆڕشی ئەیلوولی مەزن كە بە ڕابەرایەتیی بارزانیی نەمر دژی ستەم و زۆرداری داگیركەران هەڵگیرسا، لە كاتێكدا كە تەمی تاریكی و نائومێدی باڵی رەشی كێشابوو بە سەر خاك و خەڵكی كوردستان و دوژمنان لە هەموو لایەكەوە خەریكی سڕینەوە و لە ناوبردنی گەلەكەمان دابوون، بەڵێ بڵێسەی ئەم شۆڕشە بوو كە ئومێدێكی نوێی بەخشیە گەلەكەمان و بوو بە هەوێنی بنیاتنانی دەسكەوتەكانی ئەمڕۆی كوردستان.
