زاری كرمانجی – سۆران:
بە گووتەی چاودێرانی سیاسی و یاساناسان، دادگای باڵای فیدراڵی بە سیاسی بڕیارەكان دەردەكات بە تایبەت دژی هەرێمی كوردستان و بەرژەوەندییەكان، ئەمەش نیگەرانی لە شەقامی كوردی دروست كردووە .
تەها ناوەندی چاودێری سیاسی بە زاری كرمانجی ڕاگەیاند:” دادگای ئیستای عێراقی فیدڕاڵ لەسەردەمی پۆلبرێمەر دامەزراوە و دەبوو دوای راپرسی لەسەر دەستوور دادگاكە دابمەزرێت، دەستووری عێراقی فیدڕاڵ جگە لە سوننە، كورد و شیعەی عەرەب و هەموو پێكهاتەكان دەنگیان بۆ داوە، بەڵام جگە لە گروپێكی شیعەی دۆڕاوی ناو هەڵبژاردنەكان هیچ كەسێكی دیكە كەڵكی لێ وەرنەگرتووە.
زیاتر گووتی:” دوای ٢٠١٤ كورد گەیشت بەوەی دەستور پارێزەری مافەكانی نییە، لێرەو لەوێ داوا و داخوازی بۆ جێبەجێكردنی بڕگە و بەندەكان هەبوو، بەڵام هەر جارەی بەهانەیەك بۆ خۆدزینەوە دەۆزرایەوە، لە ٢٠١٦ هەرێمی كوردستان ٥٧ بەندی دەستووری دەستنیشان كرد كە پێشێل كراوە دیسان گوێیان پێ نەدا، لە ٢٠١٧ یەكێك لە برگەكانی دەستوور رەئی وەرگرتنی سێ پارێزگایە، كورد بەكاریهێنا كەچی دەرگای دونیایان لێگرتین و خۆشیان هێرشیان كردە سەرمان و كەركوكیان بە هاوبەشی و خیانەتی یەكێتی لەبەر دەستیان دەرهێناین، ئەگەر پێشمەرگەی پارتی و خەڵكی ئازادی خوازی كوردستان نەبوایە نیازیان وابوو هەموو كوردستان داگیر بكەن و بگرن.
تەها ناوەندی، دووپاتی كردەوە، دوای دوو هەڵبژاردن حكومەتی عیراق دەستی بۆ دۆسیە هەستیارەكان برد ئەویش برینی سەرچاوەی داهاتی هەرێمی كوردستان، بەڵام بەوە نەوەستان بۆ ئەوەی فشاری زیاتر بخرێتە سەر هەرێم بەتایبەتی پارتی، یاریان بە هەست و سۆزی خەڵك كرد و دواجار كە زانیان خەڵك خۆڕاگرە تەنیا گروپێك لە ژێر دەستی دەستەلاتداری خۆسەپێنی سلێمانیە، هاتن تەواوی موچەیان بڕیەوە ناویان نا گوتن.
ئاماژەشی بەوەدا، ئەو دادگایە هیچ ئاگاداری پارێزگاكان و سەرۆككۆمار و پەرلەمانی عیراق نییە، هیچ ئەركێكی تری پێ نەسپێردراوە جگە لە هەرێم جەنگێكی گەورەی بە هاوبەشی گروپە دۆڕاوەكانی هەڵبژاردن لە هەرێم و عێراق هەڵگیرساندووە، تەنیا لە ماوەی چەند مانگێك ئەو كۆمەڵە بریارە دژ بە قەوارەی هەرێمی داون.
هەڵوەشاندنەوەی ئەنجومەنی پارێزگاكان و پەكخستنی پەرلەمانی كوردستان و هەڵوەشاندنەوەی كۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردن و ڕاپرسی هەرێمی كوردستان و هەڵوەشاندنەوەی یاسای نەوت و گاز، كە پەرلەمانی كوردستان دەریچواندبوو، لە ساڵی ٢٠٠٧، ئەو كات كە دادگا هییچ قسەیەكی نەبوو، چونكە كورد لەو پەری بەهێزیدا بوو، وە دەستبردن بۆ شێواز و پەیكەری دامەزراوەكان لە هەرێمی كوردستان، وەكو یاسای هەڵبژاردن، كە بەگوێرەی دەستوری عێراق بونیادنان و ڕەنگڕێژكردنی سیستەمی سیاسی و دەمەزراوەی هەرێم، دەكەوێتە چوارچێوەی دەسەڵاتەكانی هەرێم خۆیەوە، نەهێشتنی نوێنەرایەتی حكومەتی هەرێم لە دەرەووەی وڵات، دواییان دوورخستنەوەی دەسەڵاتی دادوەری هەرێمی كوردستان، لە یەكلاكردنەوەی تانەكانی پەیوەست بە پرۆسەی هەڵژاردن لە هەرێمی كوردستان و سپاردنی ئەم تایبەتمەندییە بە دەستەیەكی دادوەری سەر بە عێراق.
روونی كردەوە، لە پاڵ ئەوەش كەوتنە دژایەتی پێكەوەژیان و دژایەتیكردنی تەوافقی سیاسی لە كوردستان لەوانە: هەڵوەشاندنەوەی كورسی كۆتای پێكهاتەكان، كە هێمای پێكەوەژیان و مافی چەسپێندراوی پێكهاتەكانە بە گوێرەی دەستوری عێراق و بێ لایەن نەبوون و لایەنگیریكردن لە دانانی پۆستی سەرۆك كۆمار و براوەی لیستەكان. دواییان راستەخۆ هاتنە ناو كێشە و گرفت دروستكردن و هاندانی ماموستایانی بەرێز دژی قەوارەی هەرێم و تەلەفۆنكردنی راستەوخۆی سەرۆكی دادگا بۆ سوپاسكردن.
تەها ناوەندی چاودێری سیاسی، دەشڵێت:” ئەمەش ڕوونە ئامانجە گەورەكە، قەوارەی دەستووریی هەرێمی كوردستانە، دەزانن تەنیا هێزێك دەتوانی بێ پێچ و پانا ئامادەیی پارێزگاری كردنە پارتیەو سەرۆك بازانیش ئەوە دەڵێ كوردستان كەرامەتە و مرۆڤیش بێ كەرامەت ناژی، بۆیە ئەركی تاك بە تاكمانە بەرامبەر مێژوو و داهاتوشمان بەرپرسیارین بەرامبەری.لەم دۆخەدا كە پاساو هێنانەوە بۆ بەرگریكردن لە بڕیارەكانی دادگای فیدڕاڵی دەچێتە قالبی خیانەتی نیشتمانی،ئەوانەی پشتیوانی ئەو دادگایە دەكەن كەمینەیەكی خۆسەپێن و دۆراوی هەڵبژاردنەكانی هەرێمن”.
