“پێویستە كورد بە وریاییەوە مامەڵە لەگەڵ دۆخەكەدا بكات”

محەمەد هەسنانی – سۆران: 

چاودێرانی سیاسی و مامۆستایانی زانكۆ، بەنیگەرانییەوە دەڕواننە ئەو بارودۆخەی ئێستا لە عێراق دەگوزەرێت، دەشڵێن، ئەوەی لەم دۆخە لەسەر كورد پێویستە، ئەوەیە زۆر بە وشیارانە مامەڵە لەگەڵ ئەم دۆخەی ئێستای عێراقدا بكات و نەبێت بە بەشێك لەو ململانێیانەی كە هەیە.
موحسین عیسا، نووسەر و چاودێری سیاسی، بە زاری كرمانجی گووت” دۆخی ئێستای عێراق بە قۆناغێكی زۆر هەستیار و شێواودا تێدەپەڕێت، تەنانەت مەترسی هەڵگیرسانی شەڕی ناوخۆ لی دەكرێت، چونكە كۆمەڵگەی عێراقی لە ئیستادا دابەشی سەر دووبەرەی دژ بەیەك بووە و لەگەڵ یەكتریدا لە ململانێدان و دژ بەیەك دەستە وەستان وەستاون، ئەم ململانێیەش مێژوویەكی كۆنی هەیە، دوای رووخانی رژێمی بەعس، لە ئاست داخوازی گەلی عێراقدا نەبووە، واتە ئەو حكوومەتانەی پێكهاتوون، حكوومەتی هاووڵاتی نەبوونە، بەڵكو حوكمڕانییەك بوونە لە بەرژەوەندی تاكە كەسی و تایفی و سیاسی بوونە، زۆرێك لەو هێز و لایەنانەی كە پرۆسەی حوكمڕانی عێراقیان بەدەستەوەیە، ئەوا سەر بە وڵاتێكی ناوچەی یان هێزێكی دەرەكی بوونە، لەئێستاشدا لەدوای هەڵبژاردنەكانی 2021 پەرلەمانی عێراق و بەدەستهێنانی زۆرینەی كورسییەكانی پەرلەمان لە لایەن ڕەوتی سەدرییەكان و بانگەشەكردن بۆ پێكهێنانی حكوومەتێكی نیشتمانی و خزمەتگوزاری، دواتریش شكست هێنانیان بۆ پێكهێنانی ئەم حكوومەتە و كشانەوەی ڕەوتی سەدر لە پەرلەمان، هیچ حكوومەتێك سەركەوتوو نابێت بەبێ ڕەوتی سەدر، چونكە سەدر خاوەن نفووسێكی زۆرە و هەركاتێك بیەوێت دەتوانێت پەنا بۆ هێزی شەقام ببات و كێشە و ئاستەنگ بۆ حكوومەت دروست بكات، هەروەك شەقام رۆڵێكی گرنگی هەیە لە پرسە سیاسییەكاندا، سەدر بۆ بەدەستهێنانی مەرامە سیاسییەكانی خۆی پەنای بۆ جوولاندنی شەقام برد، ئەمەش دەرخەری ئەوەیە ئەوان پشتگیری هیچ حكوومەتێك ناكەن كە بە خواستی ئەوان نەبێت و لەژیر ركێفی ئەواندا نەبیت”.
ئاماژەی بەوەشدا” بەشێوەیەكی گشتی ئەگەر لایەنە عێراقییەكان نەتوانن لە نێوخۆیاندا رێك بكەون، ئەوا دەبێت هەڵبژاردنێكی پێشوەختە بكرێت، ئەگەرنا ئەو وڵاتە بەرەو چارەنووسیكی نادیار دەڕوات و سەرئەنجام  سەر دەكێشێت بۆ شەڕی ناوخۆ، وەك دیاریشە هەر ئاڵۆزی و گرژییەك لە عێراقدا ڕووبدات، ئەوا كاریگەی خۆی دەبێت لەسەر هەرێمی كوردستان، چونكە كوردستان بەشێكە لە عێراق و بەشدارە لە حوكمڕانی، تەنانەت كورد ڕۆڵێكی گرنگ و یەكلاكەرەوەی هەبووە لە كێشە سیاسییەكاندا، بۆیە ئەوەی لەم دۆخەدا لەسەر كورد پێویستە، ئەوەیە زۆر بە  وشیارانە مامەلە لەگەڵ ئەم دۆخەی ئێستای عێراقدا بكات و نەبێت بە بەشێك لەو ململانێیانەی كە هەیە”.
د.تالیب شێروانی، مامۆستای زانكۆ، بە زاری كرمانجی گووت:” ئەم بارۆدۆخە ئاڵۆزەی كە دەگوزەرێت لە عێراقدا، لە ئەنجامی نەبوونی متمانەی هاووڵاتییانی عێراق بە حكوومەتی خۆی كە وەك ئەمڕۆ ئاگادارین حكوومەتی عێراق نەیتوانیوە خواست و داواكاری هاووڵاتییانی خۆی جێبەجێ بكات، كە لە لایەن خۆپیشاندەران لە ساڵانی رابردوو درانە حكوومەت، كە داواكاریەكان بریتی بوون  لە خزمەتگوزاری سەرەتایی  و دابینكردنی سەقامگیری و ئەمن و ئاسایش بۆ هاووڵاتییان و نەهێشتنی گەندەڵی بوو لە دەمودەزگاكاندا، هۆكارێكی تر هەبوونی ناكۆكی قوڵی سیاسی نێوان لایەنە سیاسییەكانی عێراق، بە تایبەت لە نێو ماڵی شیعە كە پێكهێنانی حكوومەت لە ئەستۆی ئەوانە، كە دوا كەوتوون لە پێكهێنانی حكوومەت.
ئەو مامۆستایە، دەشڵێت:” كاریگەری ئەم بارودۆخەی كە ئێستا دەگوزەرێت لە ناوەڕاست و باشووری عێراق، بە دیدی من بە كاریگەری لاوەكی لە رووی سیاسی و ئابووری و ئەمنی دەبێت لەسەر هەرێم بەو پێیەی هەرێمی كوردستان بەشێكە لە عێراق، بەڵام ئەگەر باسی ئەو ناسەقامگیرەی كە لە عێراقدا هەیە بگوازێتەوە بۆ هەرێمی كوردستان بكەین، بە رای من ئەمە دوورە و روونادات، چونكە حكوومەتی هەرێمی كوردستان بە سەرۆكایەتی مەسرور بارزانی، توانیویەتی حكوومەتێكی نیشتمانی و توكمە دروستبكات و تاڕادەیەكی زۆریش خواستی هاووڵاتییان جێبەجێ بكات، لە ئەنجامی چاكسازیكردن لە دامودەزگایەكانی حكوومەت و پێشكەشكردنی خزمەتگوزاری لە گشت كەرتەكانی حكوومەتدا”.