زاری كرمانجی-بارزان:
ئەمڕۆ 55 ساڵ بەسەر كۆچی دوایی شێخ ئەحمەد بارزانی تێدەپەرێت كە یەكێك بوو لە گەورە زانا، عارف و هەڵگرانی هزری مرۆڤایەتی، نیشتمانپەروەری و ژینگەپارێزی لە كوردستان، كە لە رۆژێكی وەكو ئەمڕۆدا لە 11ی كانوونی دووەمی 1969 كۆچی دوایی كرد.
شێخ ئەحمەد لە ساڵی 1896 لە دەڤەری بارزان و لە خانەوادەیەكی كوردپەروەر و ناودار لەدایكبووە، دوای شەهیدبوونی شێخ عەبدولسەلام بارزانی براگەورەكەی، شێخ ئەحمەد شوێنی ئەوی گرتەوە و درێژەی بە بزووتنەوەی بارزان و خەباتی مرۆڤایەتی و شۆڕشگێریدا.
دادپەروەری، یەكسانی، لێبووردەیی، ژینگەدۆستی، سەرشۆڕنەكردن بۆ داگیركەران و دوژمنانی گەلی كورد، تەسلیم نەبوون، ئیرادەی پۆڵاین، ڕاستی و دروستی، ڕەوشت بەرزی و پێكەوە ژیان و ئولی، تا دوایی هەموو ئەمانە كران بە یاسا و ڕێسا لە سەردەمی شێخ ئەحمەد بارزانی.
لە ساڵی 1919كاتێك شێخ مەحموودی حەفید، لە دژی ئینگلیزەكان دەجەنگا شێخ ئەحمەد نامەیەكی بۆ سەرۆك هۆزەكانی بادینان نارد كۆمەڵێك پیاویان كۆكردەوە بەڕابەرایەتی بارزانیی نەمر بەڕێ كەوتن بۆ پاڵپشتی كردنی شێخ مەحموودی حەفید.
خودانێ بارزان لە چوارچێوەی ئەو ڕێنمایی و ئامۆژگارییانەی كە بۆ خەڵكی دەڤەری بارزان هەبوو، هەمیشە و بەردەوام داكۆكیی لەسەر سێ خاڵ دەكردەوە، یەكەمیان ئەوە بوو داوای لە خەڵكەكە دەكرد كە لە ناوخۆیاندا تفاق (یەكگرتوو) بن دەیفەرموو ئەگەر یەكگرتوو بن دەتوانن بەسەر دوژمنەكانتان سەركەون، دەتوانن بەسەر هەموو سەختی و دژواری و ناخۆشییەكاندا زاڵ بن و ژیانێكی سەربەرز و پڕ لە كەرامەت و بەختەوەری بۆ خۆتان و نەوەكانی داهاتوو دەستەبەر بكەن، بەڵام ئەگەر یەكگرتوو نەبن هەموو شتێك لە دەست دەدەن.
دووەمیشیان ئەوە بوو دەیفەرموو بۆ ئەوەی بتوانن ڕەزامەندیی خودای مەزن بە دەستبێنن و لە دونیا و ئاخرەتیشدا سەربەرز بن، ئەو شتەی بۆ كوڕی خۆتان پێ باشە بۆ كوڕی خەڵكیشتان پێ باش بێ، ئەو شتەی پێتان وایە زەرەری بۆ كوڕی خۆتان تێدا ئەبێ بەهەمان شێوە بۆ كوڕی خەڵكیش بە زەرەری بزانن و لێی دوور بكەونەوە.
سێیەمیشیان ئەوە بوو دەیفەرموو لە نێوان زاڵم و مەزڵومدا هەمیشە لەگەڵ مەزڵوم بمێننەوە و بەرگریی لێ بكەن و داوای چەسپاندنی حەق و عەدالەت بكەن.
بەرجەستە بكات، بۆ نموونە كریستیان و جوولەكەیەك شێخ ئەحمەدی بارزانی بە خودانی خۆی دەزانی، چونكە هەموو ماف و ئازادییەكی بۆ فەراهەم كردبوو.
شێخ ئەحمەد بارزانی، پێش زیاتر لە سەد ساڵ، گرنگی بە ئافرەت و ئازادییەكانی داوە، لەڕووی ژینگەپارێزییەوە، لە سەردەمی شێخ ئەحمەد زۆر گرنگی بەم لایەنە دراوە، شێخ ئەحمەد خاوەن سوپا و هێز نەبوو كە ئەو ڕێنمایانە لە ناوچەكە جێبەجێ بكات، بەڵكو فیكر و پەروەردەكەی وای كرد كە خەڵك گوێڕایەڵی بێت، لە ڕووی پەروەردەییەوە توانی خەڵكەكە ئامادە بكات كە چۆن داوای ئازادی و مافەكانی بكات دژی زوڵم و ستەم.
شێخ ئەحمەد بارزانی، دوای تێكچوونی باری تەندروستی و ململانێیەكی سەخت لەگەڵ نەخۆشی لە ڕۆژێكی وەكو ئەمڕۆدا لە 11/1/1969 لە نەخۆشخانەی ئیبن سینا لە شاری بەغدا كۆچی دوایی كرد.
