مەهدی محەممەد – زاری كرمانجی :
دوای ڕیفراندۆمی سەربەخۆیی كوردستان، دادگای فیدراڵیی عێراق چەند بڕیارێكی دژ بە دەسەڵاتی هەرێم و لایەنە سیاسییەكانی كورد دەركرد و ڕیفراندۆمی بە نادەستووری ناو برد، ئەو كات پەرلەمانی عێراق بە سەرۆكایەتی حەلبووسی بڕیارەكانی بە دەستووری ناو برد و پشتگيرى لێكرد، كەچی ئێستا بەهۆی بڕیارێكی دادگای باڵای فیدراڵیی لەسەر دوورخستنەوەی لە پۆستەكەیدا دەڵێ “ئەم دادگایە ڕێز لە دەستوور ناگرێت.”
سەنار شێرۆكی مافناس بۆ زاری كرمانجی دەڵێ ” هەر كاتێك بڕیارەكان لە بەرژەوەندی خۆیان نەبن، دژی دەوەستن و ڕەتی دەكەنەوە،”
سەنار دەڵێ “یاسای دادگای فیدراڵی لەسەر یاسای دەستووری ڕاگوزەر بۆ ساڵی 2005 دانراوە، بەڵام كاتێك دەستووری نوێ فیدراڵی دامەزرا، ئەو یاسا خۆی لە خۆیدا هەڵدەوەشێتەوە، بەڵام كاری پێكرا تا ئەم دوایە، چاككاری و هەمواریشی بۆ كرا، لەسەر ئەو بنەمایە كورد هیچ پابەندی ئەو دەستوورە نەبووە، چونكە لەسەر دەستوورێك چاككراوە كە ئەو دەستوورە بنەمای نەماوە، تەنانەت لە كاتی هەمواركردنەوەكەشی لە ساڵی 2021، ئەو بڕیارانەی كە لە دادگای فیدراڵی دەركران، لەبەر ئەوەی ئەو دەستوورە بەسەرچووە و یاساكەش بەپێی بنەمای دەستووری دەوڵەتی ئینتیقاڵی دروست كرابوو، ڕەتی كردەوە، بۆیە زۆربەی ئەو بڕیارانەی كە دەركران واتە بەپێی بنەمای شەراكەت نەبوو تەنانەت لە كاتی ئەنجامدانی ڕیفراندۆمی سەربەخۆیی كوردستان كۆمەڵێك بڕیاری بەپەلە لە ئەنجوومەنی نوێنەران كە ئەو كات لە سەردەمی سەرۆكایەتی حەلبووسی بوو دژ بە هەرێمی كوردستان دران و ڕیفراندۆمیان بە بڕیارێكی نادەستووری ناوبرد،”
لەبارەی دوا بڕیاری دادگای باڵای فیدراڵی عێراق بۆ دوورخستنەوەی سەرۆكی پەرلەمانی عێراق و كاردانەوەكانی حەلبووسی و لایەنگرانی، ئەو مافناسە دەڵێ “كاردانەوەكانی دژ بە بڕیاری دادگای فیدراڵی لەسەر حەلبووسی، پێمان دەڵێت هەر شتێك ئەگەر لە بەرژەوەندی ئەوان نەبێت ڕەتی دەكەنەوە، كەواتە چۆن ئەو بڕیارانەی لە پەرلەمان دژ بە كورد دران پاڵپشت بە بڕیارەكانی دادگای فیدرالی هەموویان بە لۆژیك دادەنا و لە ئێستادا كە ئەو بڕیارانە دژ بە خۆیان دراون، دژی دەوەستن و بڕیارەكە بە نادەستووری ناو دەبن و وەزیرەكانیان یەك بە یەك دەست لەكار دەكێشنەوە، كەواتە ئەو بڕیار و یاسانەی كە پێشتر لەلایەن ئەنجوومەنی نوێنەران دژ بە كورد دەركران، هیچ بنەمایەكی لۆژیكیان نییە و تەنیا سیاسین و لە سەر ئەساسی زۆرینە بڕیار دەدەن، ئەگەرنا كۆمەڵێك بڕیار و ماددەی یاسایی لە بەرژەوەندی كورد لە نێو دەستوور هەیە، كەچی هیچ كاتێك پێوە پابەندنەبوونە و تەنیا ئەو بابەتانەیان جێ بە جێ كردووە كە لە بەرژەوەندی خۆیاندایە.”
سەنار ئەوەش دەڵێ كە ئێستا بابەتی سوونە هاتووەتە كایەوە و تووشی گێژاوێكی كردوون، ڕەتی ئەو بڕیارانە دەكەنەوە كە سەردەمێك بە دەستووری ناویان دەبرد و ئێستا كە لە دژی خۆیانە بە نادەستووری ناوی دەبن .
