دەربارەى ئێمە
پەیوەندى
شه‌ممه‌, ئازار 25, 2023
دەزگای زاری كرمانجی
  • دەستپێک
  • سیاسەت
    پەیامێک لە سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستانەوە

    پەیامێک لە سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستانەوە

    سەرۆكی پێشووی ئەمەریكا لە ترسی دەستبەسەركردنی داوای نیشاندانی ناڕەزایەتی دەكات

    سەرۆكی پێشووی ئەمەریكا لە ترسی دەستبەسەركردنی داوای نیشاندانی ناڕەزایەتی دەكات

    مەسرور بارزانی:  لەگەڵ بەغدا گەیشتووینەتە رێککەوتنی سەرەتایی

    مەسرور بارزانی: لەگەڵ بەغدا گەیشتووینەتە رێککەوتنی سەرەتایی

    نێچیرڤان بارزانی، پێشوازی له‌ باڵیۆزی ئیتالیا كرد

    نێچیرڤان بارزانی، پێشوازی له‌ باڵیۆزی ئیتالیا كرد

    سەرۆك بارزانی میوانداریی دیپلۆماتكار و نوێنەرانی وڵاتانی بیانی لە عێراق و هەرێمی كوردستان دەكات

    سەرۆك بارزانی میوانداریی دیپلۆماتكار و نوێنەرانی وڵاتانی بیانی لە عێراق و هەرێمی كوردستان دەكات

    واشنتن یەكڕیزیی هێزە سیاسییەكانی كوردستان بە تایبەتی پارتی و یەكێتی به‌ پێویست دەزانی

    واشنتن یەكڕیزیی هێزە سیاسییەكانی كوردستان بە تایبەتی پارتی و یەكێتی به‌ پێویست دەزانی

  • ناوخۆ
    نرخی دۆلار جێگیرە و بەهای زێڕیش دابەزینی بەخۆیەوە بینیوە

    نرخی دۆلار و بەهای زێڕ گۆڕانکاری بەسەرداهات

    هاووڵاتییانی سیدەكان بە دەست ئاوەڕۆی ماڵان دەناڵێنن و داوای چارەسەر دەكەن

    هاووڵاتییانی سیدەكان بە دەست ئاوەڕۆی ماڵان دەناڵێنن و داوای چارەسەر دەكەن

    كەشناسی هەرێم: ئەمڕۆ باران دەبارێت

    كەشناسی هەرێم: ئەمڕۆ باران دەبارێت

    جموجۆڵی بازرگانی لە دەروازەی نێودەوڵەتی حاجی ئۆمەران دەوەستێت

    جموجۆڵی بازرگانی لە دەروازەی نێودەوڵەتی حاجی ئۆمەران دەوەستێت

    وەزارتی ئەوقاف رەزامەندیدا لەسەر کاتەکانی ئیمساک لە مانگی رەمەزان بۆ ئیدارەی سۆران

    وەزارتی ئەوقاف رەزامەندیدا لەسەر کاتەکانی ئیمساک لە مانگی رەمەزان بۆ ئیدارەی سۆران

    گەشت و گوزاری ڕواندز ئامادەکاری تەواومان کردووە بۆ پێشوازیکردن لە میوانان

    گەشت و گوزاری ڕواندز ئامادەکاری تەواومان کردووە بۆ پێشوازیکردن لە میوانان

  • ڕاپۆرت
    گەنجان چۆن دەتوانن خۆیان پەروەردە بكەن ؟

    گەنجان چۆن دەتوانن خۆیان پەروەردە بكەن ؟

    جیاوازی خوێندن لە نێوان قوتابخانە حكومی و ناحكومییەكاندا

    جیاوازی خوێندن لە نێوان قوتابخانە حكومی و ناحكومییەكاندا

    هاووڵاتییانی خەلیفان لە زێدەڕۆیی كردن بۆ سەر موڵكی گشتی نیگەرانن

    هاووڵاتییانی خەلیفان لە زێدەڕۆیی كردن بۆ سەر موڵكی گشتی نیگەرانن

    لە رۆژێكی وەكو ئەمڕۆ جەماوەری سۆران دژی رژێمی بەعس راپەڕین

    لە رۆژێكی وەكو ئەمڕۆ جەماوەری سۆران دژی رژێمی بەعس راپەڕین

    هەندێك لایەن لە پێناو گیرفانی خۆیان سەنگەریان لە حكوومەت گرتووە

    هەندێك لایەن لە پێناو گیرفانی خۆیان سەنگەریان لە حكوومەت گرتووە

    8ی مارس دوو سەدە خەبات و تێكۆشانی ژنان

    8ی مارس دوو سەدە خەبات و تێكۆشانی ژنان

  • دیمانە
    ناخۆشترین رۆژی من كۆچی دوایی بارزانی نەمر بوو

    ناخۆشترین رۆژی من كۆچی دوایی بارزانی نەمر بوو

    دەقی گوتەکانی سەرۆک بارزانی لە چاوپێکەوتنەکەی لەگەڵ ڕۆژنامەی شەرقولئەوسەت

    دەقی گوتەکانی سەرۆک بارزانی لە چاوپێکەوتنەکەی لەگەڵ ڕۆژنامەی شەرقولئەوسەت

    دەقی گوتەکانی مەسرور بارزانی لە چاوپێکەوتنەکەی لەگەڵ ماڵپەڕی ئەلمۆنیتۆر

    دەقی گوتەکانی مەسرور بارزانی لە چاوپێکەوتنەکەی لەگەڵ ماڵپەڕی ئەلمۆنیتۆر

    پێویستە كۆمەڵگەی كوردی كاری سیاسی ئافرەت بە گرنگ وەربگرێت

    پێویستە كۆمەڵگەی كوردی كاری سیاسی ئافرەت بە گرنگ وەربگرێت

    بەرپرسی بنكەی تەندروستی هەرێم: لە بەشی تیشك و ددان كێشەمان هەیە

    بەرپرسی بنكەی تەندروستی هەرێم: لە بەشی تیشك و ددان كێشەمان هەیە

    سەرپەرشتیارێكی ئامادەیی: ئاستی قوتابییان و مامۆستایان لە دابەزیندایە

    سەرپەرشتیارێكی ئامادەیی: ئاستی قوتابییان و مامۆستایان لە دابەزیندایە

  • بیروڕا
    دامەزراندنی سوارەی حەمدیە و كاریگەری لەسەر دەوڵەتی تورك

    دامەزراندنی سوارەی حەمدیە و كاریگەری لەسەر دەوڵەتی تورك

    كوردستان لە ژێر دەسەڵاتی راستەوخۆی عوسمانی و ئێرانیدا

    كوردستان لە ژێر دەسەڵاتی راستەوخۆی عوسمانی و ئێرانیدا

    شۆڕشی شێخ سەعیدی پیران لەنەورۆزدا هەڵگیرسا

    شۆڕشی شێخ سەعیدی پیران لەنەورۆزدا هەڵگیرسا

    گرنگی توێژینەوە لە گەشەپێدانی وڵات

    گرنگی توێژینەوە لە گەشەپێدانی وڵات

    سوود وەرگرتن لە مێژوو

    سوود وەرگرتن لە مێژوو

    هەژار، هێمن و هێدی، سێ هەواری ئەدەبیی کوردستان

    هەژار، هێمن و هێدی، سێ هەواری ئەدەبیی کوردستان

  • جۆراوجۆر
    دۆلار و تمەن دابەزی

    دۆلار و تمەن دابەزی

    نرخی زێڕ بەجێگیری ماوەتەوە

    نرخی زێڕ بەجێگیری ماوەتەوە

    نرخی دراوەکان گۆڕانكاریان بەسەر داهات

    نرخی دراوەکان گۆڕانكاریان بەسەر داهات

    نرخی دراوەکان گۆڕانكاریان بەسەر داهات

    نرخی دراوەکان گۆڕانكاریان بەسەر داهات

    زانکۆیەكی دانیمارکی گەورەترین کۆمەڵەی مێشکی ڕاستەقینەی مرۆڤی کۆکردۆتەوە

    زانکۆیەكی دانیمارکی گەورەترین کۆمەڵەی مێشکی ڕاستەقینەی مرۆڤی کۆکردۆتەوە

    چارەسەری پلازما – PRP چییە؟

    چارەسەری پلازما – PRP چییە؟

  • وەرزشی
    ئەركی یانەی چۆمان قوورسە

    ئەركی یانەی چۆمان قوورسە

    خەلیفان و هەریر دێربی ئەنجام دەدەن

    خەلیفان و هەریر دێربی ئەنجام دەدەن

    هاندەرانی یانەی رواندز ناتوانن لەیاریی یانەکەیان ئامادەبن

    هاندەرانی یانەی رواندز ناتوانن لەیاریی یانەکەیان ئامادەبن

    نابێت خانمان بە پێڵاوی پاژنە بەرز بچنە یاریگەی سۆران

    نابێت خانمان بە پێڵاوی پاژنە بەرز بچنە یاریگەی سۆران

    سنوور بۆ پەڕینەوە و خەلیفان بۆ گەڕانەوەی هیوا یاریی دەكەن

    سنوور بۆ پەڕینەوە و خەلیفان بۆ گەڕانەوەی هیوا یاریی دەكەن

    چۆمان هەنگاوێک لە قۆناخی دووەم دوورە

    چۆمان هەنگاوێک لە قۆناخی دووەم دوورە

  • هەفتەنامە
    706

    706

    705

    705

    704

    704

    703

    703

    702

    702

    701

    701

    Trending Tags

  • ئەرشیفی مالپەری کۆن
    • سیایەت
    • ناوخۆ
    • ڕاپۆرت
    • دیمانە
    • بیروڕا
    • جۆراوحۆر
    • وەرزشی
    • هەفتەنامە
No Result
View All Result
  • دەستپێک
  • سیاسەت
    پەیامێک لە سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستانەوە

    پەیامێک لە سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستانەوە

    سەرۆكی پێشووی ئەمەریكا لە ترسی دەستبەسەركردنی داوای نیشاندانی ناڕەزایەتی دەكات

    سەرۆكی پێشووی ئەمەریكا لە ترسی دەستبەسەركردنی داوای نیشاندانی ناڕەزایەتی دەكات

    مەسرور بارزانی:  لەگەڵ بەغدا گەیشتووینەتە رێککەوتنی سەرەتایی

    مەسرور بارزانی: لەگەڵ بەغدا گەیشتووینەتە رێککەوتنی سەرەتایی

    نێچیرڤان بارزانی، پێشوازی له‌ باڵیۆزی ئیتالیا كرد

    نێچیرڤان بارزانی، پێشوازی له‌ باڵیۆزی ئیتالیا كرد

    سەرۆك بارزانی میوانداریی دیپلۆماتكار و نوێنەرانی وڵاتانی بیانی لە عێراق و هەرێمی كوردستان دەكات

    سەرۆك بارزانی میوانداریی دیپلۆماتكار و نوێنەرانی وڵاتانی بیانی لە عێراق و هەرێمی كوردستان دەكات

    واشنتن یەكڕیزیی هێزە سیاسییەكانی كوردستان بە تایبەتی پارتی و یەكێتی به‌ پێویست دەزانی

    واشنتن یەكڕیزیی هێزە سیاسییەكانی كوردستان بە تایبەتی پارتی و یەكێتی به‌ پێویست دەزانی

  • ناوخۆ
    نرخی دۆلار جێگیرە و بەهای زێڕیش دابەزینی بەخۆیەوە بینیوە

    نرخی دۆلار و بەهای زێڕ گۆڕانکاری بەسەرداهات

    هاووڵاتییانی سیدەكان بە دەست ئاوەڕۆی ماڵان دەناڵێنن و داوای چارەسەر دەكەن

    هاووڵاتییانی سیدەكان بە دەست ئاوەڕۆی ماڵان دەناڵێنن و داوای چارەسەر دەكەن

    كەشناسی هەرێم: ئەمڕۆ باران دەبارێت

    كەشناسی هەرێم: ئەمڕۆ باران دەبارێت

    جموجۆڵی بازرگانی لە دەروازەی نێودەوڵەتی حاجی ئۆمەران دەوەستێت

    جموجۆڵی بازرگانی لە دەروازەی نێودەوڵەتی حاجی ئۆمەران دەوەستێت

    وەزارتی ئەوقاف رەزامەندیدا لەسەر کاتەکانی ئیمساک لە مانگی رەمەزان بۆ ئیدارەی سۆران

    وەزارتی ئەوقاف رەزامەندیدا لەسەر کاتەکانی ئیمساک لە مانگی رەمەزان بۆ ئیدارەی سۆران

    گەشت و گوزاری ڕواندز ئامادەکاری تەواومان کردووە بۆ پێشوازیکردن لە میوانان

    گەشت و گوزاری ڕواندز ئامادەکاری تەواومان کردووە بۆ پێشوازیکردن لە میوانان

  • ڕاپۆرت
    گەنجان چۆن دەتوانن خۆیان پەروەردە بكەن ؟

    گەنجان چۆن دەتوانن خۆیان پەروەردە بكەن ؟

    جیاوازی خوێندن لە نێوان قوتابخانە حكومی و ناحكومییەكاندا

    جیاوازی خوێندن لە نێوان قوتابخانە حكومی و ناحكومییەكاندا

    هاووڵاتییانی خەلیفان لە زێدەڕۆیی كردن بۆ سەر موڵكی گشتی نیگەرانن

    هاووڵاتییانی خەلیفان لە زێدەڕۆیی كردن بۆ سەر موڵكی گشتی نیگەرانن

    لە رۆژێكی وەكو ئەمڕۆ جەماوەری سۆران دژی رژێمی بەعس راپەڕین

    لە رۆژێكی وەكو ئەمڕۆ جەماوەری سۆران دژی رژێمی بەعس راپەڕین

    هەندێك لایەن لە پێناو گیرفانی خۆیان سەنگەریان لە حكوومەت گرتووە

    هەندێك لایەن لە پێناو گیرفانی خۆیان سەنگەریان لە حكوومەت گرتووە

    8ی مارس دوو سەدە خەبات و تێكۆشانی ژنان

    8ی مارس دوو سەدە خەبات و تێكۆشانی ژنان

  • دیمانە
    ناخۆشترین رۆژی من كۆچی دوایی بارزانی نەمر بوو

    ناخۆشترین رۆژی من كۆچی دوایی بارزانی نەمر بوو

    دەقی گوتەکانی سەرۆک بارزانی لە چاوپێکەوتنەکەی لەگەڵ ڕۆژنامەی شەرقولئەوسەت

    دەقی گوتەکانی سەرۆک بارزانی لە چاوپێکەوتنەکەی لەگەڵ ڕۆژنامەی شەرقولئەوسەت

    دەقی گوتەکانی مەسرور بارزانی لە چاوپێکەوتنەکەی لەگەڵ ماڵپەڕی ئەلمۆنیتۆر

    دەقی گوتەکانی مەسرور بارزانی لە چاوپێکەوتنەکەی لەگەڵ ماڵپەڕی ئەلمۆنیتۆر

    پێویستە كۆمەڵگەی كوردی كاری سیاسی ئافرەت بە گرنگ وەربگرێت

    پێویستە كۆمەڵگەی كوردی كاری سیاسی ئافرەت بە گرنگ وەربگرێت

    بەرپرسی بنكەی تەندروستی هەرێم: لە بەشی تیشك و ددان كێشەمان هەیە

    بەرپرسی بنكەی تەندروستی هەرێم: لە بەشی تیشك و ددان كێشەمان هەیە

    سەرپەرشتیارێكی ئامادەیی: ئاستی قوتابییان و مامۆستایان لە دابەزیندایە

    سەرپەرشتیارێكی ئامادەیی: ئاستی قوتابییان و مامۆستایان لە دابەزیندایە

  • بیروڕا
    دامەزراندنی سوارەی حەمدیە و كاریگەری لەسەر دەوڵەتی تورك

    دامەزراندنی سوارەی حەمدیە و كاریگەری لەسەر دەوڵەتی تورك

    كوردستان لە ژێر دەسەڵاتی راستەوخۆی عوسمانی و ئێرانیدا

    كوردستان لە ژێر دەسەڵاتی راستەوخۆی عوسمانی و ئێرانیدا

    شۆڕشی شێخ سەعیدی پیران لەنەورۆزدا هەڵگیرسا

    شۆڕشی شێخ سەعیدی پیران لەنەورۆزدا هەڵگیرسا

    گرنگی توێژینەوە لە گەشەپێدانی وڵات

    گرنگی توێژینەوە لە گەشەپێدانی وڵات

    سوود وەرگرتن لە مێژوو

    سوود وەرگرتن لە مێژوو

    هەژار، هێمن و هێدی، سێ هەواری ئەدەبیی کوردستان

    هەژار، هێمن و هێدی، سێ هەواری ئەدەبیی کوردستان

  • جۆراوجۆر
    دۆلار و تمەن دابەزی

    دۆلار و تمەن دابەزی

    نرخی زێڕ بەجێگیری ماوەتەوە

    نرخی زێڕ بەجێگیری ماوەتەوە

    نرخی دراوەکان گۆڕانكاریان بەسەر داهات

    نرخی دراوەکان گۆڕانكاریان بەسەر داهات

    نرخی دراوەکان گۆڕانكاریان بەسەر داهات

    نرخی دراوەکان گۆڕانكاریان بەسەر داهات

    زانکۆیەكی دانیمارکی گەورەترین کۆمەڵەی مێشکی ڕاستەقینەی مرۆڤی کۆکردۆتەوە

    زانکۆیەكی دانیمارکی گەورەترین کۆمەڵەی مێشکی ڕاستەقینەی مرۆڤی کۆکردۆتەوە

    چارەسەری پلازما – PRP چییە؟

    چارەسەری پلازما – PRP چییە؟

  • وەرزشی
    ئەركی یانەی چۆمان قوورسە

    ئەركی یانەی چۆمان قوورسە

    خەلیفان و هەریر دێربی ئەنجام دەدەن

    خەلیفان و هەریر دێربی ئەنجام دەدەن

    هاندەرانی یانەی رواندز ناتوانن لەیاریی یانەکەیان ئامادەبن

    هاندەرانی یانەی رواندز ناتوانن لەیاریی یانەکەیان ئامادەبن

    نابێت خانمان بە پێڵاوی پاژنە بەرز بچنە یاریگەی سۆران

    نابێت خانمان بە پێڵاوی پاژنە بەرز بچنە یاریگەی سۆران

    سنوور بۆ پەڕینەوە و خەلیفان بۆ گەڕانەوەی هیوا یاریی دەكەن

    سنوور بۆ پەڕینەوە و خەلیفان بۆ گەڕانەوەی هیوا یاریی دەكەن

    چۆمان هەنگاوێک لە قۆناخی دووەم دوورە

    چۆمان هەنگاوێک لە قۆناخی دووەم دوورە

  • هەفتەنامە
    706

    706

    705

    705

    704

    704

    703

    703

    702

    702

    701

    701

    Trending Tags

  • ئەرشیفی مالپەری کۆن
    • سیایەت
    • ناوخۆ
    • ڕاپۆرت
    • دیمانە
    • بیروڕا
    • جۆراوحۆر
    • وەرزشی
    • هەفتەنامە
No Result
View All Result
دەزگای زاری كرمانجی
No Result
View All Result
Home بیروڕا

6 مانگ له‌مه‌وپێش
36
VIEWS
Share on FacebookShare on Twitter

ئوپۆزسیۆن واتای چییە؟

د.نڤید شریف قادر

ئۆپۆزسیۆن ئەو پارت و گروپە سیاسیە ڕێکخراوانەن کە دژایەتی حکومەتی دامەزراو دەکەن و لەژێر پاراستنی یاسادا ڕەخنەی لێدەگرن، ئەگەر لە هەڵبژاردنی ئازاددا زۆرینەی دەنگی خەڵک بەدەست بهێنن ئەوا دەسەڵاتی سیاسی دەگرنە دەست و کاروباری وڵات بەڕێوەدەبەن. ئەوان دەیبەن
ئۆپۆزسیۆن چۆن دروست دەبێت؟
لەو وڵاتانەی کە لایەنگری دیموکراسی پەرلەمانین، ڕەنگە دژایەتی یاسایی بە هۆکاری پەیوەست بە ڕێکخستن و ئایدۆلۆژیا و بنەمای کۆمەڵایەتی فۆڕمی جیاواز بگرێتەبەر. ئۆپۆزسیۆن لە وڵاتە جیاوازەکاندا بەسەر سێ شێوەدا دابەش بووە: دەسەڵاتخواز، ڕیفۆرمخواز و شۆڕشگێڕ.
ئۆپۆزیسیۆنی دەسەڵاتخواز نەیاران دەگرێتەوە کە تەنیا دژایەتی کارمەندانی سیاسی دەسەڵاتدار دەکەن. ئۆپۆزیسیۆنی ڕیفۆرمخواز ئەوانە دەگرێتەوە کە تەواوی سیستەمی سیاسی قبوڵ دەکەن بەڵام دژایەتی سیاسەتەکانی ئێستای دەکەن. نەیارانی شۆڕشگێڕ بریتین لەوانەی کە دژایەتی تەواوی سیستەمی سیاسی دەسەڵاتدار دەکەن، ئۆپۆزسیۆنیش لەم جۆرە وڵاتانەدا بە هۆکارگەلێکی پەیوەست بە ڕێکخستن و ئایدۆلۆژیا و بنەمای کۆمەڵایەتی و پێکهاتەی ئابووری و کۆمەڵایەتی فۆڕمی جۆراوجۆر دەگرێتەوە.
بەڵام پرسیاری یەکەم ئەوەیە، بۆچی ئۆپۆزیسیۆنی یاسایی دیاردەیەکی دوورتر و ناسکترە لەم جۆرە وڵاتانەدا؟ لە نێو بەربەستە گەورەکاندا، بنیاتنانی دەسەڵات و کلتوری سیاسی بکۆڵرێتەوە.
پەیوەندییەکی نزیک لە نێوان بنیاتنانی دەسەڵات و ئەگەری دژایەتیدا هەیە. لەو وڵاتانەی کە ڕێکخەری پەرلەمانییان هەیە، ئەگەری سەرهەڵدانی ئۆپۆزسیۆنی یاسایی زیاترە. بەڵام خودی سیستەمی پەرلەمانی لە چوارچێوەیەکی مێژوویی و ئایدیۆلۆژی گونجاودا سەرهەڵدەدات. ئەو هۆکارانەی کە بە شێوەیەکی سروشتی ڕێگری لە سەرهەڵدانی دیموکراسی دەکەن، ڕێگری لە سەرهەڵدانی دژایەتی یاساییش دەکەن.
تەحەمول کردنی ئۆپۆزسیۆن بۆ بیرکردنەوەی دابەشکردنی دەسەڵاتە، ئەگەر گۆڕانکاری لە قەوارەی دەسەڵاتی سیاسی و شێوازی دابەشکردندا نەکرێت، ئۆپۆزسیۆنیش پێک نایەت. بەڵام پێکهاتەی دەسەڵاتی سیاسی دیموکراسی کاتێک دروست دەبێت کە هەلومەرجی فیکری و کولتووری گونجاو دروست ببێت. دەرکەوتنی کێبڕکێ و بەشداری سیاسی وەک بوارێک بۆ فراوانکردنی ئۆپۆزیسیۆنی یاسایی پەیوەستە بە ڕادەی کۆنترۆڵکردنی حکومەت بەسەر سەرچاوەکانی دەسەڵاتدا.
سه رچاوه ی ده سه ڵات دوو جۆر هه یه ، یه كێكیان توندوتیژه یان سیاسی و ئه وی تریان ناتوندوتیژه وه ك سه رچاوه داراییه كان و ئامرازه كانی په یوه ندی و دامه زراوه كانی په روه رده . زیادکردنی کۆنترۆڵی حکومەت بەسەر ئەم سەرچاوە جیاوازانەدا ئەگەری کێبڕکێی سیاسی لە نێوان گروپە جیاوازەکاندا کەمدەکاتەوە.
لە ڕووی مێژووییەوە کۆنترۆڵی مەرکەزیی ئامرازە ئیداری و سەربازییەکانی کۆمەڵگا ڕۆڵێکی گرنگی هەبووە لە سەرهەڵدانی حکومەتە نەتەوەییە مۆدێرنەکان، هەر لەبەر ئەمەشە کە حکومەتی نەتەوەیی مۆدێرن بۆ یەکەمجار لە شێوەی حکومەتێکی ڕەهادا دەردەکەوێت. ململانێ لەسەر كۆنتڕۆڵكردنی ئامرازەكانی ئیرادەی كۆمەڵگە یەكێك بووە لە ململانێ هەرە گرنگەكانی پرۆسەی گەشەسەندنی دەوڵەتی مۆدێرن. کە سەرەتا سەرچاوەکانی دەسەڵات چڕ بکرێنەوە، پاشان هەوڵ بدرێت بۆ دامەزراندنی سیستەمێکی بەشداریکردن و کێبڕکێ و دژایەتی سیاسی، یان بە پێچەوانەوە بیرۆکەی کێبڕکێی ئایدیۆلۆژی و دژایەتی یاسایی لە پێشەوە دابنرێت، پاشان سەرچاوەکانی دەسەڵات دەبێ چڕ بکرێنەوە. ڕۆڵی چارەنووسساز دەگێڕێت لە چارەنووسی دیموکراسی و بەتایبەتی سەرهەڵدانی ئۆپۆزیسیۆنی یاسایی. ئایدۆلۆژیا ڕەهاگەراکان هەم لە کولتوری نەریتیدا دەبینرێن و هەم بە شێوەیەکی ئاڵۆز بەرهەمی مۆدێرنیزمی سەرەتایین. بە تایبەتی لە سەدەی بیستەمدا، سەرهەڵدانی کۆمەڵگەی جەماوەری، هەستکردن بە مەترسی لەبەردەم مۆدێرنیزمدا، داڕمانی هاودەنگی کۆمەڵگەی نەریتی و تێکچوونی ئاسایشی کۆن زەمینەسازی بۆ گەشەکردنی ئایدۆلۆژیای تۆتالیتاری ڕەخساندووە.
ئایدۆلۆژیا و کولتوری نەریتی کە دەسەڵات بە پیرۆز و شایستەی ستایش و گوێڕایەڵی پاک بە فەزیلەت دەزانێت، ڕێگرە لە پەرەسەندنی بیرۆکەی دژ بەیەک و کێبڕکێی سیاسی، ململانێی گروپی بە نیشانەی نەخۆشی کۆمەڵگا دەزانێت. ئەم جۆرە هەڵوێستە ڕێگری دەکات لە سەرهەڵدانی کێشەی پێویست بۆ کێبڕکێ و دژایەتی سیاسی.
بەڵام هەندێک جار چینی دەسەڵاتدار، بەبێ ئەوەی دەستبەجێ گۆڕانکاری لە بۆچوون و هەڵوێستە سیاسییەکانیاندا ڕووبدات، لە ژێر کاریگەری کات و بارودۆخدا دەبن و وردە وردە دەگۆڕدرێن و بوونی گروپە ئۆپۆزسیۆنەکان قبوڵ دەکەن، هەرچەندە کۆمەڵناسەکان کەم حاڵەتی ئەو جۆرە ڕژێمانە دەزانن، بەڵام لە مێژووی سیاسیی… جیهان، حکومەت هەبوون کە گۆڕانکارییان قبوڵ کردووە و هەڵوێستێکی نوێیان گرتۆتەبەر و ئەم گۆڕانکاری و هەڵوێستە وایکردووە کە نەرم و نیان بن بەرامبەر بە ئۆپۆزسیۆن.
بەشداری سیاسی و كێبڕكێ لە دیموكراسیەكاندا پەیوەست بوو بە خەباتی سیاسی هێزە كۆمەڵایەتییە جیاوازەكانەوە. لە ڕاستیدا کێبڕکێ و بەشداری سیاسی و بیرۆکەی دژایەتی یاسایی لە هەموو شوێنێک بەسەر چینە دەسەڵاتدارەکاندا سەپێنراوە. گروپە ئۆپۆزسیۆنەکان لە هەر شوێنێک توانای شەڕکردن و مامەڵەکردنیان لەگەڵ حکومەتدا هەبووبێت، ئەگەری قبوڵکردنیان وەک ئۆپۆزسیۆن زیاتر بووە. بەم پێیە بێ گومان ململانێ کۆمەڵایەتیەکان فاکتەرێکی گرنگ بوون لە گۆڕینی ئایدۆلۆژیا و هەڵوێستی گروپە دەسەڵاتدارەکان.

دیموکراسی و ئۆپۆزسیۆنی ڕۆژئاوا
كاریگه‌ری فاكته‌ره‌ كۆمه‌ڵایه‌تی و كولتوورییه‌كان له‌سه‌ر دروستبوونی ئۆپۆزیسیۆن له‌ رۆژئاوا ره‌نگه‌ رێگا بۆ دروستبوونی ئۆپۆزیسیۆنی سیاسی له‌ وڵاتانی غه‌یره‌ دیموكراتیكدا بكاته‌وه‌.
رۆبێرت داڵ، زانای ئەمریکی، ئەم پێوەرانەی خوارەوەی وەک پێوەر بۆ دژایەتیکردن لە وڵاتانی دیموکراسی داناوە:
1- ڕێکخستن: لە دیموکراسیەکانی ڕۆژئاوادا دەتوانرێت دوو نەخش جیا بکرێتەوە. یەکێکیان گرنگیدان بە ڕێکخراوە هاوپەیمانەکانە، وەک ئینگلتەرا و ئەمریکا. دووەم: پەرشوبڵاوی ئۆپۆزسیۆن لە نێوان چەند لایەنێكی وەك فەرەنسا و ئوسترالیا.
2- لە رووی ئاستی رکابەرییەوە: لەم رووەوە دوو مۆدێل لەبەرچاو دەگیرێن. یەکێکیان ئەوەیە کە فرەیی گروپە ئۆپۆزسیۆنەکان چڕی کێبڕکێ کەم دەکاتەوە. دووەم: دژایەتی و کێبڕکێ لە هەلومەرجی سنووردارکردن یان یەکڕیزی ڕێکخراوی ئۆپۆزسیۆندا چڕ دەبێتەوە و چڕ دەبێتەوە.
3- لە ڕوانگەی پەیوەندی ئۆپۆزسیۆن لەگەڵ حکومەتدا، گۆڕانکاری زیاتر بەدی دەکرێت. بەگشتی سیستەمی دیموکراسی ڕێگە بە ئۆپۆزسیۆن دەدات کە سەرچاوەی پێویست بۆ پێشخستنی ئامانجەکانی لەڕێگەی کاریگەریکردن لەسەر ڕای گشتی، کەڵک وەرگرتن لە میدیای گشتی، بەشداریکردن لە هەڵمەتەکانی هەڵبژاردن، کۆبکاتەوە، بەڵام گرنگی و ڕادەی بەکارهێنانی هەریەکێک لەم بوارانە لە ڕژێمە جیاوازەکاندا جیاوازە.
4- لە ڕووی ئامانجەوە: بەپێی ئەو دابەشبوونەی کە کردمان، ئۆپۆزیسیۆنی یاسایی لە دیموکراسیدا ئۆپۆزسیۆنی ناو سیستەمە، واتە دەسەڵاتخواز یان چاکسازیخواز. لە کلکدا

Previous Post

ئەمریكا ئێمە لە پاڵ سەركردایەتی هەرێمی كوردستان دەوەستین و سزای ئێران دەدەین

Next Post

گرنگترین ڤیتامین و كانزاكان بۆ بەهێزبوونی قژ

Next Post
گرنگترین ڤیتامین و كانزاكان بۆ بەهێزبوونی قژ

گرنگترین ڤیتامین و كانزاكان بۆ بەهێزبوونی قژ

Stay Connected test

  • 23.8k Followers
  • 99 Subscribers
  • Trending
  • Comments
  • Latest
زێدان برادۆستی: ماوەی تاپۆکردنی خانووی زێدەڕۆ بۆ ساڵێک درێژ دەکرێتەوە

بەرپرسی لقەكانی ئیدارەی سۆران دەگۆڕدرێن

كانونی دووه‌م 22, 2023
لە ئیدارەی سۆران سەرووی هەزار کەس بە فەرمی دادەمەزرێن

لە ئیدارەی سۆران سەرووی هەزار کەس بە فەرمی دادەمەزرێن

تشرینی یه‌كه‌م 26, 2022
دەسگیرانەکەی مباپێ له‌ رەگەزی سێیەمه‌

دەسگیرانەکەی مباپێ له‌ رەگەزی سێیەمه‌

ئه‌یلول 4, 2022
هاووڵاتییانی رواندز خانووەكانیان دەفڕۆشن و شارەكە جێ دەهێڵن

هاووڵاتییانی رواندز خانووەكانیان دەفڕۆشن و شارەكە جێ دەهێڵن

تشرینی یه‌كه‌م 26, 2022
دەستپێشخەری سەرۆکی ھەرێمی کوردستان کاردانەوەی ئەرێنی ھەبوو

دەستپێشخەری سەرۆکی ھەرێمی کوردستان کاردانەوەی ئەرێنی ھەبوو

0
سەرۆک بارزانی: دەبێت بەربەستەکانی بەردەم هەڵبژاردنەکانی هەرێمی کوردستان نەمێنن

سەرۆک بارزانی: دەبێت بەربەستەکانی بەردەم هەڵبژاردنەکانی هەرێمی کوردستان نەمێنن

0
بەغدا شەوێكی پڕ لە مەترسی بەڕێكرد

بەغدا شەوێكی پڕ لە مەترسی بەڕێكرد

0
پەیاما سەرۆک بارزانی بۆ جه‌ژنا چله‌یا هاڤینێ یا كوردێن ئێزیدی

پەیاما سەرۆک بارزانی بۆ جه‌ژنا چله‌یا هاڤینێ یا كوردێن ئێزیدی

0
نرخی دۆلار جێگیرە و بەهای زێڕیش دابەزینی بەخۆیەوە بینیوە

نرخی دۆلار و بەهای زێڕ گۆڕانکاری بەسەرداهات

ئازار 25, 2023
ئەركی یانەی چۆمان قوورسە

ئەركی یانەی چۆمان قوورسە

ئازار 25, 2023
هاووڵاتییانی سیدەكان بە دەست ئاوەڕۆی ماڵان دەناڵێنن و داوای چارەسەر دەكەن

هاووڵاتییانی سیدەكان بە دەست ئاوەڕۆی ماڵان دەناڵێنن و داوای چارەسەر دەكەن

ئازار 25, 2023
خەلیفان و هەریر دێربی ئەنجام دەدەن

خەلیفان و هەریر دێربی ئەنجام دەدەن

ئازار 25, 2023

Recent News

نرخی دۆلار جێگیرە و بەهای زێڕیش دابەزینی بەخۆیەوە بینیوە

نرخی دۆلار و بەهای زێڕ گۆڕانکاری بەسەرداهات

ئازار 25, 2023
ئەركی یانەی چۆمان قوورسە

ئەركی یانەی چۆمان قوورسە

ئازار 25, 2023
هاووڵاتییانی سیدەكان بە دەست ئاوەڕۆی ماڵان دەناڵێنن و داوای چارەسەر دەكەن

هاووڵاتییانی سیدەكان بە دەست ئاوەڕۆی ماڵان دەناڵێنن و داوای چارەسەر دەكەن

ئازار 25, 2023
خەلیفان و هەریر دێربی ئەنجام دەدەن

خەلیفان و هەریر دێربی ئەنجام دەدەن

ئازار 25, 2023

لەگەڵمانبە

دەربارەى ئێمە

دەزگای زاری كرمانجی، دەزگایەكی سەربەخۆی رۆشنبیریی و راگەیاندنە، لە 19/6/2005 لە شاری سۆران دامەزراوە. ئەم دەزگایە لە چەند بەشێكی جیاجیا پێكهاتووە و لەسەر بنەمای بێلایەنی و پیشەیی بوون مامەڵە لەگەڵ رووداوەكان دا دەكات. بەشەكانی دەزگای زاری كرمانجی پێكهاتوون لە رۆژنامەیەكی سیاسی- كۆمەڵایەتی هەفتانە بەناوی (زاری كرمانجی)، كە هەموو رۆژانی دووشەممە دەردەچێت.

بەشەکان

  • بیروڕا
  • جۆراوجۆر
  • دیمانە
  • ڕاپۆرت
  • سیاسەت
  • ناوخۆ
  • نوێترین هەواڵ
  • هەفتەنامە
  • وەرزشی
  • About
  • Advertise
  • Privacy & Policy
  • Contact

COPYRIGHT | All rights reserved - Zarikrmanji.com

No Result
View All Result

COPYRIGHT | All rights reserved - Zarikrmanji.com