ئامادەکردنی: نیاز ماهر عبدالرحمن
قوتابی قۆناغی سێیەمی بەشی بیرکاری فاکەڵتی پەروەردەی زانکۆی سۆران
هەرتاكێك لە ئێمە پێویستە هەستێكی نیشتمانیمان هەبێت و ژینگەی وڵاتمان بپارێزین, هەروەك چون باب باپیرانمان سەرەڕای ئەو نەهامەتیانەی بە سەر خاكماندا هاتووە بە درێژایی مێژوو , بەڵام هەر پارێزگاریان لە ژینگە و سرۆشتی جوانی كوردستانیان كردووە.
بە هۆی گۆرانكاری كەش و هەوا كە كوردستان و عێراق و ناوچەكە بە دەستیەوە دەنالێن, ماوەی چەند سالێكە چیاكانی كوردستان بەرگی رەش دەپوشن و فرمێسكی ئاگری گەرمی هاوین دەچێژن ئەوچیانەی كە تەنیا كورد بە دوست و پەناگای خۆی دەزانێت لەو نەهامەتیانەی بە سەری هاتوون بە درێژایی مێژوو , كە ژێر سێبەری هەر دارێك شوێنی پێشمەرگەو دڵسۆزانی خاك و نیشتیمانیان پێوەدەیارەو وەك پەناگەیەك بوونە بۆ كورد، كەچی بەداخەوە ڕۆژانە لە دەزگاكانی راگەیاندن و سوشیال میدیا دەبینین و دەبیستین لەم شار بۆ ئەم شار ئاگر لە فلانە چیا و پوش و پاوان بەربووە، كەچی كۆژانەوەی ئەست بووە لە بەر سەختی رێگاكان و خراپی و نەبوونی ئامێرە پێویستیەكانی ئاگركوژینەوە.
ئەوەی سەرنجی منی بۆ نووسینی ئەم بابەتەی راكیشاوە، ئەوەیە وا بەرەو وەرزی پاییز هەنگاو دەنێن سەرەڕای گورانی كەش و هەوا بەڵام وا ئاگر لە چیاكان بەردەوامی هەبووە, لە خۆڕا لە هیچ شوێنێك گڕی ئاگر بەر نابێتە هیچ شوینێك, ئەوەی ئاگری كردوتەوە چا چ لە یادی كردبیت یا بە ئەنقەست شوینێكی سووتاند بێت، كە خۆی لە خوێدا ئەمە قسەی زۆر هەڵدەگرێت، یا خود ئەمساڵا بە هۆی بە دەست هێنانی شانەی هەنگوین درەختێكی بە تەمەنی دەكردە قوربانی لە بەر ئەوەی كە كوردستان وڵاتێكی پڕ دارستانی جیاجیایە, بەو دارستانانە وڵاتمان رەنگین و جوان بووە و سودیكی ئابووری زۆری لێ وەردەگرێت, لە بەر ئەوەی كە وەرزی هاوینان تیشكی خۆر بە توندی و گەرمی دەكەوێتە سەر زەوی هەرپریسكەیەكی ئاگر و هەلەیەك بە فرێ دانی پاشماوەی جگەرەیەك زۆر جار بووەتە هۆی كارەساتێكی گەورە و ئاگری گەورەی بە دوای خوێدا هیناوە و بان و چیاكانی كوردستان گڕی گرتووە.
ئەوەی جێگای داخە وەك پێویست خەڵكی گوندەكان كە پێش سەردەمی ئەنفالی رەش كەلتوورێكی جوانی پاراستنی ژینگە لە لایان زیاتر بووە، كە بە كەمترین زەرەرو زیان سودی لەم سروشتە وەرگرتووە، بە بێ هوكار داری دارستانی نەدەبڕی و گیانلەبەر و بالندەی كێوی تا رادایەكی باش ژیانیان بۆ فەراهەم كرا بوو, بابەتی ئاگریش هەر كاتێك روودانی ئاگركەوتنەوە روویدا با وەك ئەركێكی ئایینی و نیشتمانی خەلكی گوند پێكەوە یارمەتیدەر بوون بۆ كوژاندنەوەی، بەڵام بە داخەوە هەر چەند ئێمە ئێستاش خەڵكی ئەم گوندانەین كە چی لە شار دا دەژین نەك ئەوەی ناچین بەشداری لە هەڵمەتی ئاگركوژینەوەكەدا بكەین, كە چەند شەو و رۆژ ئاگر بە دەوروبەری گوند و چیاكانەوە دەبیت.
لێرەدا دەمەوێ بلێم گەر ئێمە خۆمان بە خەمخوری خاك و ژینگەی وڵاتمان دانەنێن ئەوە كێ خۆی بە خاوەن دەزانێت؟ هەر كاتێ روودانی ئاگر كەوتنەكە زیانێكی گشتی بۆ ئێمەی هەبیت، بەڵام زەرەرمەندی سەرەكی خاوەن پوش و پاوان و رەزەكەیە كە سوتاون, ئەوانەی ئاگریان بەردایە جەستەی نیشتمان وەك ئەوە وایە ئاگریان بەردابیتە مالی خۆیان, كە ئەمە ویژدانێكی مرۆڤانە نیە , چون ئەگەر ویژدانیان هەبوایە پەنایان بۆ سوتاندنی ئەم گژوگیا نەدەبرد, چون گەر هەستێكی ئەخلاقی نەبیت و ویژدانیان نەبیت,ئەوا بە هۆی ئەم كارەساتە چەندین باڵندەیان بێ پەر و باڵ كرد لە نازی دایك و باوكیان بێ بەش بوون، كە لە ژێر سێبەری دارەكان بەو وەرزە گەرمە هێلانەی باڵندەكان تێكدراون و سووتاون و بێ ماڵ و حال كران.
هەر بۆیە سەرنجی نووسینەم بۆ ئەوە دەبەم ئەگەر كەسێك بە ئەنقەست ئەم شوێنانە بشوتێنیت، یا درەختێك بۆ شانەی هەنگ لەناوببات, ئەوا جێگای داخە ئێمە ئاگر لە نیشتمان و خاكی خۆمان بەربدەین تایبەت ئەو زەنجیرە چیانە چەندە سیمایەكی جوان بە كوردستان دەبەخشن، ئاژەڵدار و خەڵكی ناوچەكانیش سودی لێ دەبینن, بۆیە حكومەتی هەرێمی كوردستان دەبیت بیر لەوە بكاتەوە، بۆ هەر بەڕێوەبەرایەتیەكی بەرگری شارستانی تایبەت ناوچە كوێستانەكانی سۆران، مێرگەسۆر, و چۆمان و رواندز و ئاكرێ و ناوچە سەختەكانی تر هەر وەك چوون هەلیكوپتەری بۆ بواری هاتووچو و تەندروستی دابین كردووە، بۆ پاراستنی ژینگە و سووتانی پوش و پاوانیش دابین بكات.
تایبەت ناوچە سەختەكان ئوتومبێلی ئاگر كوژینەوە ناگەنە جێگای مەبەست و زەنجیرە چیاكان زۆر سەختن بە سەركەوتن بە سەرییدا هەر چەند كە پێشمەرگەی پاراستنی ژینگەش وجودی هەیە بەڵام دەزانین ئەركیان تەنیا وەرگرتنی زانیارییە و گرتنی سەرپێچی كرانی ژینگەیە , نەوەك كوژاندنەوەی ئاگرێكی گەورە، ئەویش شوینێكی سەخت و شاخەكانی دورودەست بۆیە كە دەچن ئاگرەكە دەكوژیننەوە تەنیا هەستێكی دلسوزانە و نیشتمانیانەیە بۆیە بۆیە وەك ئەركێكی نیشتمانی و ئەخلاقی لە هەر شوێنەك یا دەڤەرێك بینیمان ئاگر بەربوتە پوش و پاوان چاوەرێ هیچ كەس و لایەنێك نەكەین بەڵكو خۆیان پووش و پاروان و رەزەكەی خۆیان لە رووداوی ئاگرەكە بپارێزن و ئاگرەكە بكوژیینەوە .