زاری كرمانجی – مێرگەسۆر:
سۆران ئەمیر، بەرپرسی فەرمانگەی شوێنەواری مێرگەسۆر، باس لە گرینگی شوێنەواری دەكات و بەووردی تیشك دەخاتە سەر كۆی ئەو شوێنە شوێنەواریانەی كە لە ناوچەكەدا بوونیان هەیە، هاوكات نیگەرانی خۆی لە هەمبەر كەمی فەرمانبەر و میلاك دەخاتەڕوو.
لە دەستپێكی قسەكانیدا، بەپرسی فەرمانگەی شوێنەواری مێرگەسۆر، دەڵێت:” لە بەر هەبوونی كۆمەڵێك شوێنەواری گرینگ لە سنووری قەزای مێرگەسۆر، پێویست بوو فەرمانگەیەكی شوێنەواری بوونی هەبێت، بە دیاریكراوی لە ساڵی 2016 بڕیاردرا بە كردنەوەی و لە 2018 دەستبەكار بووین، لە كاتی دەستبەكاربوونمان تا ئێستا چەندین شوێنی شوێنەواریمان تۆمار كردوون، چەند شوێنی دیكەش دەركەووتوون و پێویستیان بە تۆماركردن و رووپێی كردن هەیە .
زیاتر گووتی:” لە سنووری قەزای مێرگەسۆر تا ئێستا 200 شوێنی شوێنەواری بەفەرمی تۆمار كراوون، بەڵام كاریان لەسەر نەكراوە، شوێنەوارەكانی مێرگەسۆ جۆراو جۆرن، وەك شوێنی ئاینی، كۆمەڵایەتی، كلتووری، بەو پێی لە سەردەمی هەبوونی مرۆڤی نیاندرتاڵ بوونی هەبووە، بۆیە سەرجەم ناوچەكە پێویستی بە روپێوی هەیە كە تا ئێستا ئەنجام نەدراوە.
لە بەشێكی دیكەی قسەكانیدا، ئەو بەرپرسەی شوێنەوار، گووتی:” لە ئێستادا تیمێكی زانكۆی كامبرێجی بەریتانی كار لە ئەشكەوتی شانەدەر دەكات، كە ئەم زانكۆیە لەسەرتا گرێبەستی دەساڵەی بۆكاری لێكۆڵینەوە لەو ئەشكەوتە ئەنجامدابوو، لە دواین پشكنینەكان دەركەوتووە پێشتر مرۆڤی نیاندرتاڵ ئاگری كردۆتەوە و خواردنی كوڵاوی بەكار هێناوە، كنە و پشكنیەكانی زانكۆی كامبرێج بەردەوامن و كاری لەسەر دەكات، هەروەها ئەشكەوتی شانەدەر تاكە شوێنە لەسەر ئاستی جیهان كار لەسەر مرۆڤی نیاندرتاڵ دەكات و یەكەم سایتیشە كە ئێسك و پروسكی مرۆڤی نیاندرتاڵی تێدا دۆزراوەتەوە و كە پشكنین و نمونەی ئەو ئێسكانە دەردێنە زانكۆیس ئۆكسفۆرت.
دووپاتی كردەوە، لە دواین زانیاری و پشكنینەكان دەركەوتووە كە 75 هەزار ساڵ پێش ئێستا ژیان لەم ئەشكەوتە بوونی هەبوووە، زانكۆیەی كامبرێج كاری تێدا دەكات بۆ چوار ساڵی دیكە بەردەوامی دەبێت و لەدواین پشكنینەكان و بەكۆتا هاتنی كارەكانیان دەتوانین بۆ گەشتیاریكردن بكەینەوە، بەپێی گوتەی شوێنەوار ناس راوسلوكی لە پەنجاویەك بۆ 60 لەئەشكەوتی شانەدەر كاری هەڵكوڵینی كردووە ئەوكاتە دەڵێ مرۆڤایەتی دەستی پێكرد.
بەرپرسی فەرمانگەی شوێنەواری مێرگەسۆر، لە بارەی نەبوونی تاقیگە و مۆزەخانە لەناوچەكە، دەشڵێت:” هەبوونی تاقیگە زۆر گرنگە لە ناوچەكە بە مەبەستی پشكنینە شوێنەواریەكان، بەڵام ئەو تاقیگەیەی كە لە دەروەی وڵات هەیە، لە كوردستان ئەستەمە چونكە هەبوونی ئەم تاقیگانە تێچوویان زۆرە، هەروەها هەوڵی ئێمە ئەوەیە كە دوایی بە كۆتاهاتنی كارەكانی زانكۆی كامبرێج لە ئەشكەوتنی شانەدەر مۆزەخانەیەك بكەینەوە بۆ سەرجەم ئەو كەلوپەلانەی لەناو ئەشكەوتەكە هەن، بەشێك بێت لەژیانی كەلەپوری مرۆڤی نیاندرتاڵ و بەشێكیش تایبەت بێت بە سنووری قەزای مێرگەسۆر، بۆئەو پرسە ئیدارەی مێرگەسۆر و قایمقامی قەزاكە و تیمی زانكۆی كامبرێج توانیان دیزاینی مۆزەخانەمانەمان بۆئامادە بكات چ لەرێگەی زانكۆی كامبرێج یا لایەنی حكوومەتی هەرێم بتوانین لەگەڵ ئەو رێكخراوانەی كە كاری شوێنەواری ئەنجام دەدەن بتوانین كا رلەسەر دروستكردنی مۆزەخانەیەك بكەین، هەروەها شوێنەواری نوێ زۆرن بەتایەبەتی تیمی زانكۆی بەریتانی كە بڕیار وایە لە دووساڵی كۆتای هاتنی گرێبەستەكان كۆتا كاری روپێوی شوێنەواری 25 كم چەقی ئەشكەوتی شانەدەر وەردەگرێت، لە ئەنجامدانی ئەم روپێویەش شوێنەواری دیكە دەردەكەون .
سۆران ئەمیر، بەرپرسی فەرمانگەی شوێنەواری مێرگەسۆر، لە بەردەوامی قسەكانیدا، گووتی:” كردنەوەی یادگەی نیشمانی كارێكی گرنگ بوو لە بارزان، بۆئەوەی هەموو ئەو گەشتیارانەی كە دێنە بارزان و سەر مەزاری نەمران، دەتوانن روو لە مۆزەخانە و یادگەی نشتیمانی بارزانی بكەن، ئەو كەل و پەلانە ببینن لە بەكار هێنراون، خەڵك سەردانی دەكات بۆ ئێمەش وەك شوێنەوار گرینگە هەبوونی دێر كەنیسە و مزگەوت، هۆكارن بۆ پێكەوە ژیان لە بارزان، بۆیە لە هەوڵداین ئەم شوێنانە بكەین بە سایتێكی گرینگی شوێنەواری، بەو پێیەی بارزان مەڵبەندی پێكەوە ژیانە .
گووتیشی:” كەمی ملاك لە فەرمانگەكەمان وای كردووە كارەكان وەك پێویست بەڕێوەنەچێت، بەهەبوونی میلاكی زیاتر بۆ فەرمانگەكەمان یا گۆڕینی ناونیشانی فەرمانگەكەمان بۆ بەڕێوەبەرایەتی، كار ئاسانی زۆرمان بۆ دروست دەبێت، بۆ ئەم مەبەستەش نوسراومان بەرزكردۆتەوە بۆ ئەوەی بكرێتە بەڕێوەبەرایەتی، چونكە كارەكانمان زیاتر لە بواری شوێنەواری بەڕێوە دەچن و دەستەڵاتی زیاترمان دەبێت”.
