زاری كرمانجی- سۆران
د. خاڵس قادر، پزیشكی هەناوی و راهێنەری توانا عەقڵییەكان، لەم بابەتەدا باس لە قۆناغە گرنگەكانی هەرزەكاری دەكات و دەڵێت” هەرزەكاری قۆناغێكی زۆر گرنگ، هەستیار و كورتی ژیانی مرۆڤە، هەروەها پردی پەڕینەوەی مرۆڤە لەنێوان دوو قۆناغی گرنگ منداڵی و گەنجی، گۆڕانكاری گەورە لەلایەنی جەستەیی، فسیۆڵۆژی، هۆڕمۆنی، دەروونی و رەفتاری روودەدات، هەروەها سەرەتایی هەست بەبوونی خۆكردنە، هەوڵدان بۆ سەربەخۆیی و ناسنامەی كەسی و دەیەوێت خۆی سەربەخۆ بێت، بڕیاربدات و خۆی هەوڵبدات دوور لە كاریگەری خێزان، هەموو ئەو گۆڕانكارییانە ئاسایی و كاتین، پێویستیان بە چاودێری و رێنمایی كردن هەیە.
ئەم پزیشكە دەشڵێت” گەشەی مێشكی مرۆڤ لە تەمەنی 3-25 ساڵ تەواو دەبێت، بەڵام ناوەستێت، بەردەوام خانەكانی مێشك لەنێو دەچن و دروست دەبنەوە بەڕێژەی جیاواز، لە هەرزەكاردا بەشی پێشەوەی مێشك هێشتا تەواو گەشەی نەكردووە، ئەو بەشە ناوەندی بڕیاردان، چارەسەری گرفت، شیكردنەوە و لۆجیكە، لەبەر ئەوە بڕیارەكانی هەرزەكار لۆجیكی نین و زۆریان دروست نین، هەرزەكار بۆ شیكردنەوە و بڕیاردان و هەڵسەنگاندن بەشێكی تری مێشك بەكاردێنن كە پێی دەڵێن ئەمێگدڵەڵا سەنتەری سۆز، لەبەر ئەوە بڕیار و بۆچوونەكانی هەرزەكار سۆزین و تێڕوانینان بۆ شتەكان لەلایەن سەنتەری سۆزەوە سەرچاوەدەگرێت نە وەك بەشی باڵای مێشك، هەروها پردنی نێوان ئەو دوو بەشەی مێشك سەنتەری باڵا و سەنتەری خواروو هێشتا تەواو گەشەی نەكردووە بۆیەش هەرزەكار ناتوانێت كۆنتڕۆڵی خۆی و سۆزەكانی بكات، لە هەندێك كەسدا تەنانەت لە تەمەنی گەورەشدا ئەو بەشەی مێشك و پردی نێوانیان بە باشی گەشە ناكات بۆیە لە گەورەیشدا وەك هەرزەكار رەفتار دەكات.
د. خاڵس قادر، ئاشكراشی دەكات”چۆن مامەڵە لەگەڵ هەرزەكار بكرێت و پێویستە رەچاوی ئەم خاڵانە بكرێن:
-خۆت ئارام بكەوە و كۆنتڕۆڵی خۆت لەدەست مەدە.
-قبوڵی بكە، قبوڵكردن بەو مانایە نییە رەفتار و گوفتاری ئەو راستە، بەڵكو بۆ ئەوەیە یارمەتی بدەی بە نەرمی و هێواشی هێزی پێبدەی خۆی چاكیان بكاتەوە.
-پێی مەڵێ وا مەكە بەڵكو پیشانی بدە و پێی بڵێ چی بكات، لەبیرت بێت ئەو شتەی پێی دەڵێی مەیكە ئەو دەیكات، هەموو قەدەغەكراوێك ویستراوە ئەوە بە زانستی سەلمێندراوە.
-لێی مەپرسە بۆ واتكرد و واتگووت، چونكە ئەو بەشەی مێشك كە بەرپرسە لە لۆجیك و شیكردنەوە هێشتا پێنەگەشتووە و ناتوانێت بۆت شی بكاتەوە بۆ وایكرد، لەبری ئەوە پێی بڵێ بۆت باس بكات چی كردووە و چۆن كردوویەتی.
-پەلەی لێ مەكە و فشاری مەخەرە سەری، لە جیاتی ئەوە كاتی پێبدە چونكە ناتوانێت زوو خۆی چاك بكات.
-هاوڕێكانی زۆر كاریگەریان لەسەریەتی زۆربەی بڕیارەكانی لەژێر كاریگەری هاوتەمەنەكانی خۆیەتی، ئەگەر بە قسەی نەكردی توڕە مەبە، لەو تەمەنەدا كاریگەری هاوڕێكانی زیاترە لە كاریگەری دایك وباوك .
- گرنگە خۆت لە گۆڕانكاریەكانی ئەو تەمەنە تێبگەیت و بۆ ئەویش شی بكەیەوە، بزانێت ئەوەی روودەدات لەو قۆناغەی تەمەنی چییە و چۆنە.