“لە قەزاكانی ئیدارەی سۆران چەند بنكەیەك كراونەتەوە بۆ تۆماركردنی چەكی بێ مۆڵەت”
محەمەد هەسنانی-سۆران:
لە كابینەی نۆیەمی حكوومەتی هەرێمی كوردستان، لەپێناو بەرقراركردنی ئاسایش و پاراستنی گیانی هاووڵاتییان بایەخی تایبەت دراوە بە ڕێكخستنی دیاردەی چەكداری و سنوورداركردنی چەكی بێ مۆڵەت، هەر كەسێك چەكی بێ مۆڵەتی هەیە پێویستە تا مانگی حەوت تۆمار بكات، بۆ ئەو مەبەستە لە سنووری ئیدارەی سۆران چەند بنكەیەك كراونەتەوە.
هەژار حەكیم، بەڕێوەبەری ڕاگەیاندن و پەیوەندییەكانی ئیدارەی سەربەخۆی سۆران، بە زاری كرمانجی راگەیاند: هەفتەی رابردوو بەسەرپەرشتی هەڵگورد شێخ نەجیب، سەرپەرشتیاری ئیدارەی سەربەخۆی سۆران و بە ئامادەبوونی نوێنەری سەرجەم حیزب و لایەنە سیاسییەكانی سنووری ئیدارەی سەربەخۆی سۆران، كۆبوونەوەیەك لەسەر هەڵمەتی دەستبەسەرداگرتن و دەرهێنانی مۆڵەت بۆ چەكی بێ مۆڵەت لە سنووری ئیدارەی سەربەخۆی سۆران كرا، لە كۆبوونەوەكەدا جێگری سەرپەرشتیار بۆ كاروباری كارگێڕی و یەكێتی زانایان و ئەوقافی سۆران و ناوەندە ئەكادیمیی و ئەمنییەكان ئامادەبوون، پاڵپشتی لە جێبەجێكردنی بڕیارەكە دووپاتكرایەوە، كە مۆڵەتی پێدانی چەك بەپێی یاسای نوێی چەك ژمارە 2ی ساڵی 2023 دەچێتە واری جێبەجێكردن.
ئاشكراشی كرد: بەپێی یاساكە دوای تۆماركردن و پێدانی مۆڵەتی چەكەكە، بە گوێرەی یاسای چەك مامەڵە لەگەڵ خاوەنەكەی دەكرێت، بەپێی چەند مەرج و میكانیزمێك و ڕێنمایی پێویست، بەڵام ئەگەر هاتوو مۆڵەت نەدرا بە خاوەنەكەی، ئەوا حكوومەت چەكەكە دەداتە موزایەدە و دەفرۆشرێت و پارەكە دەدرێتەوە بە خاوەنەكەی.
گووتیشی: لەژێر رۆشنایی گشتاندنی وەزارەتی ناوخۆ ژمارە 10338 لە 25ی 4ی 2023 پێویستە حیزب و لایەنە سیاسییەكان بەشداری لە هەڵمەتی هۆشیاری هاووڵاتییان بكەن و لە حاڵەتی زۆر پێویست نەبێت چەك لە ماڵەكانیان نەبێت.
موقەدەم شەماڵ دێواری حامد، وتەبێژی بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی سۆران، بۆ زاری كرمانجی ئاماژەی بەوەدا، لە كابینەی نۆیەمی حكوومەتی هەرێمی كوردستان، لەپێناو بەرقراركردنی ئاسایش و پاراستنی گیانی هاووڵاتییان، بایەخی تایبەت دراوە بە ڕێكخستنی دیاردەی چەكداری و سنوورداركردنی چەكی بێ مۆلەت، بۆ ئەو مەبەستە یاسای نوێی چەك بەپێی ژمارە 2ی ساڵی 2022 پەرلەمانی كوردستان و هەردوو رێنمایی ژمارە (5 و 6) ساڵی 2023 بۆ جێبەجێكردنی ئەم یاسایە دەرچوواند، بە جێبەجێ كردنی یاسا و رێنمایە ئاماژە پێكراوەكانی كۆمەڵگەی كوردستان، لەرووی كەمكردنەوەی دەرفەتەكانی تاوان و توندوتیژی دەچێتە قوناغێكی پێشكەوتوو، بۆیە گرنگە هاووڵاتییان ئاگاداری ناوەڕۆكی یاسا و رێنماییەكان بن و بزانن لە دوای 21 ی تەمووز یاسایەكە دەچێتە بواری جێبەجێ كردن.
1-هەر كەسێك چەكی بێ مۆڵەتی هەیە پێویستە تا 21-7-2023 تۆماری بكات لە بنكەكانی تۆماركردن.
2- لەدوای تۆماركردن چەك لای خاوەنەكەی دەمێنێتەوە، بەڵام ناتونێت هەڵی بگرێت تا ئەو كاتەی حكوومەت مۆڵەتی چەك هەڵگرتنی پێ دەدات.
3- لە دوای 21 ی تەمووز هەر كەسێك چەكی بێ مۆڵەتی هەبێت بەپێی ماددەی (15) لە یاسایی ژمارە (2)ی ساڵی 2022 سزا دەدرێت بە زیندانی كردن لە ساڵێك كەمتر نەبێت و لە سێ ساڵ زیاتر نەبێت، بە پێبژاردن لە دوو ملیۆن كەمتر نەبێت و لە پێنج ملیۆن زیاتر نەبێت.
4- پێویستە لەسەر ئەو هاووڵاتییانەی كە چەكی بێ مۆڵەتییان لایە لەم شوێنانەی سنووری ئیدارەی سەربەخۆی سۆران چەكەكانیان تۆمار بكەن. (بنكەی پۆلیسی سۆران، بنكەی پۆلیسی رواندز، بنكەی پۆلیسی مێرگەسۆر، بنكەی پۆلیسی جۆمان”.
دەشڵێت: لەگەڵ ئەوەشدا هاووڵاتییان لەرێی دام و دەزگاكانی ئیدارەی سۆران ئاگادار دەكرێنەوە، بۆ ئەوەی چەكەكانیان تۆمار بكەن، هەروەها مەفرەزەكانی پۆلیس لەسەر فەرمانی عەمیدی مافپەروەر سەران لەتیف بەرێوەبەری پۆلیسی سۆران، بە هاوكاری هێزەئەمنییەكان بەردەوامن بۆ دەست بەسەرداگرتنی چەكی بێمۆڵەت، لە سنووری شارو شارۆچكەكانی ئیدارەی سۆران.
مقەدەم هەرێم فازڵ، بەڕێوەبەرەی كاروباری هێزەكانی ناوخۆ لە ئیدارەی سەربەخۆی سۆران، بە زاری كرمانجی گوت: ئیدارەی سۆران بەراورد بە ناوچەكانی دیكە رێژەی تاوان نزمە هۆكارەكەش بۆ هەماهەنگی نێوان هێزەئەمنییەكان دەگەڕێتەوە و سەرپەرشتیاری ئیدارەی سۆران زۆر گرنگی بەو پرسە دەدات و دەزگاكانی ئەمنیش هەمیشە چاوكراوەن لە خێرا دەستگیركرنی تاوانبارن، هەروەها هۆشیاری خەڵك كە بەپێی دیراسەكان لە ئاستێكی زۆر باشدایە و پرسی كۆمەڵایەتی و پێكەوە ژیانیش وای كردووە كە ڕێژەی تاوان لە سنوورەكە لە كەمبوونەوەدا بێت.
بەڕێوەبەرەی كاروباری هێزەكانی ناوخۆ لە ئیدارەی سەربەخۆی سۆران، ئەوەشی خستەڕوو: دوای بڕیارەكە خەڵك رۆژانە دێن بۆ ئەو شوێنانەی بۆ تۆماركردنی چەك دەستنیشان كراون و چەكەكانیان تۆمار دەكەن.
