دەزگای زاری كرمانجی
  • دەستپێک
  • کوردستانى
    مەسرور بارزانی: پێشوازیی لە پرۆسەی ئاشتی و یەکەم هەنگاوی چەکدانانی پەکەکە دەکەم

    مەسرور بارزانی: پێشوازیی لە پرۆسەی ئاشتی و یەکەم هەنگاوی چەکدانانی پەکەکە دەکەم

    دڵشاد شەهاب: سەرۆک بارزانی هەوڵێكی زۆری بۆ کۆتایهێنان بە شەڕی پەکەکە و تورکیا داوه‌

    دڵشاد شەهاب: سەرۆک بارزانی هەوڵێكی زۆری بۆ کۆتایهێنان بە شەڕی پەکەکە و تورکیا داوه‌

    فەتوایەكی گرینگ لە كوردستان درا

    فەتوایەكی گرینگ لە كوردستان درا

    رێباز حەملان: راگرتنی مووچە دەستی هەندێك لایەنی ناوخۆی كوردستانی  تێدایە

    رێباز حەملان: راگرتنی مووچە دەستی هەندێك لایەنی ناوخۆی كوردستانی تێدایە

  • عێراقی

    دادگای فیدراڵی دووشەممەی داهاتووی بۆ دەرکردنی بڕیاری وەلائی تایبەت بەخەرجکردنی مووچە دیاریی کرد

    عێراق گەورەترین بەندیخانە بۆ منداڵان دروستدەكات

    عێراق گەورەترین بەندیخانە بۆ منداڵان دروستدەكات

    دۆخی عێراق باش نیە دەکەوێتە بەر سزاکانی ئەمریکا

    دۆخی عێراق باش نیە دەکەوێتە بەر سزاکانی ئەمریکا

    شاندی حكومەتی هەرێمی كوردستان گەیشتە بەغدا

    شاندی حكومەتی هەرێمی كوردستان گەیشتە بەغدا

  • جیهانى
    هۆشیار زێباری: سەرخستنی ئاشتی، داواکاری لەمێژینەی سەرۆک بارزانییە

    هۆشیار زێباری: سەرخستنی ئاشتی، داواکاری لەمێژینەی سەرۆک بارزانییە

    مەسرور بارزانی: پێشوازیی لە پرۆسەی ئاشتی و یەکەم هەنگاوی چەکدانانی پەکەکە دەکەم

    مەسرور بارزانی: پێشوازیی لە پرۆسەی ئاشتی و یەکەم هەنگاوی چەکدانانی پەکەکە دەکەم

    کەسکین بایندەر: سبەی پرۆسەیەکی مێژوویی بەڕێوەدەچێت

    کەسکین بایندەر: سبەی پرۆسەیەکی مێژوویی بەڕێوەدەچێت

    هێرشەكانی روسیا بۆ سەر ئۆكرانیا بە ژڕی دەستی پیكردەوە

    هێرشەكانی روسیا بۆ سەر ئۆكرانیا بە ژڕی دەستی پیكردەوە

  • وتار
    كوردستان لە نێو بەرداشی بێ مۆڕاڵی و شۆفێنیزم

    كوردستان لە نێو بەرداشی بێ مۆڕاڵی و شۆفێنیزم

    بۆچی عەیبە كوڕ و كچ پێكەوە كار بكەن

    بۆچی عەیبە كوڕ و كچ پێكەوە كار بكەن

    بڕیاری نەمانی هەڵسەنگاندن، بۆ قوتابیانی پۆلی ١٢ـی ئامادەیی

    بڕیاری نەمانی هەڵسەنگاندن، بۆ قوتابیانی پۆلی ١٢ـی ئامادەیی

    میللەت و تاک بەرهەمی مێژوویین

    میللەت و تاک بەرهەمی مێژوویین

    بێكاری لە سۆران؛ لە چاوەڕوانییەوە بۆ دەستپێشخەری

    بێكاری لە سۆران؛ لە چاوەڕوانییەوە بۆ دەستپێشخەری

    لە نێوان موچە و دزینی سەروەریدا

    لە نێوان موچە و دزینی سەروەریدا

  • ڕاپۆرت
    كاریگەری تۆڕە كۆمەڵایەتییەكان لەسەر پەروەردە و فێركردنی منداڵ

    كاریگەری تۆڕە كۆمەڵایەتییەكان لەسەر پەروەردە و فێركردنی منداڵ

    نیاز پاكی هەرێمی كوردستان و پابەند نەبوونی حكوومەتی عێڕاق كێشە دەنێتەوە

    نیاز پاكی هەرێمی كوردستان و پابەند نەبوونی حكوومەتی عێڕاق كێشە دەنێتەوە

    خۆڕاگری حكوومەتی هەرێمی كوردستان بەرامبەر قەیرانەكان بەرز دەنرخێندرێت

    خۆڕاگری حكوومەتی هەرێمی كوردستان بەرامبەر قەیرانەكان بەرز دەنرخێندرێت

    جوتیارانی ئیدارەی سۆران لە نزمی نرخی بەرووبومەكانیان نیگەرانن

    جوتیارانی ئیدارەی سۆران لە نزمی نرخی بەرووبومەكانیان نیگەرانن

    داوادەكرێت سزایی توندی ئەو كەسانە بدرێت كە تاسەی نایاسایی لە شەقام و كۆڵانەكان دروست دەكەن

    داوادەكرێت سزایی توندی ئەو كەسانە بدرێت كە تاسەی نایاسایی لە شەقام و كۆڵانەكان دروست دەكەن

    كاریگەری ئەرێنی و نەرێنی ژیریی دەستكرد لەسەر گەنجان ؟

    كاریگەری ئەرێنی و نەرێنی ژیریی دەستكرد لەسەر گەنجان ؟

  • دیمانە
    سەرۆكی سەنتەری پەرەپێدان و پێگەیاندنی دێڵزیان: لەسەر ئەركی خۆمان كارو چالاكی ئەنجام دەدەین

    سەرۆكی سەنتەری پەرەپێدان و پێگەیاندنی دێڵزیان: لەسەر ئەركی خۆمان كارو چالاكی ئەنجام دەدەین

    سەرۆكی رێكخراوی رۆشنبیری هاتووچۆی كوردستان: لەم وەرزەدا گرنگە خێزانەكان ئامۆژگاری زیاتری منداڵەكانیان بكەن

    سەرۆكی رێكخراوی رۆشنبیری هاتووچۆی كوردستان: لەم وەرزەدا گرنگە خێزانەكان ئامۆژگاری زیاتری منداڵەكانیان بكەن

    “بۆ ساڵی نوێی خوێندن پرۆسەی ڕاهێنانی مامۆستایان فراوانتر دەكرێت”

    “بۆ ساڵی نوێی خوێندن پرۆسەی ڕاهێنانی مامۆستایان فراوانتر دەكرێت”

    سەرۆكی شارەوانی بلێ: چەندین پڕۆژەمان لە پلان و بەرنامەی جێبەجێ كردنن

    سەرۆكی شارەوانی بلێ: چەندین پڕۆژەمان لە پلان و بەرنامەی جێبەجێ كردنن

  • ئابوورى
    ئەمریكا:  دەبێ نەوتی هەرێم هەناردە بكرێت

    ئەمریكا: دەبێ نەوتی هەرێم هەناردە بكرێت

    نرخی ئەمڕۆی دراوەكان لە كوردستان

    نرخی ئەمڕۆی دراوەكان لە كوردستان

    سەرۆككۆماری ئیران: بەربەستمان لە بەردەم وەبەرهێنەرانی ئەمریکی دانەناوە.

    سەرۆككۆماری ئیران: بەربەستمان لە بەردەم وەبەرهێنەرانی ئەمریکی دانەناوە.

    نرخی ئەمڕۆی دراوەكان

    نرخی ئەمڕۆی دراوەكان

  • وەرزشی
    شاری سۆران شیاوترین شوێنە بۆ ئەوەی بكرێت بە پایتەختی وەرزشی كوردستان

    شاری سۆران شیاوترین شوێنە بۆ ئەوەی بكرێت بە پایتەختی وەرزشی كوردستان

    گرنگی فێرگەی وەرزشی ئافرەتان لە یاری تۆپی پێ لە قەزای ڕواندز

    گرنگی فێرگەی وەرزشی ئافرەتان لە یاری تۆپی پێ لە قەزای ڕواندز

    هەڵبژاردن یەكێكە لە هۆكارەكانی پێشكەوتنی یەكێتی تۆپی پێی كوردستان

    هەڵبژاردن یەكێكە لە هۆكارەكانی پێشكەوتنی یەكێتی تۆپی پێی كوردستان

    نیهایەت، لە سۆران كچان حەز بە یارییەكانی هونەری جەنگی دەكەن

    نیهایەت، لە سۆران كچان حەز بە یارییەكانی هونەری جەنگی دەكەن

  • تەندروستى
    پسپۆڕێک: خوێ هۆکاری سەرەکیی جەڵتەیە و بەم پێکهاتانە جێگەی بگرنەوە

    پسپۆڕێک: خوێ هۆکاری سەرەکیی جەڵتەیە و بەم پێکهاتانە جێگەی بگرنەوە

    بە هۆی خۆڵبارینەوە؛ زیاتر لە 20 كەس ڕەوانەی نەخۆشخانە كراون

    بە هۆی خۆڵبارینەوە؛ زیاتر لە 20 كەس ڕەوانەی نەخۆشخانە كراون

    دووركەوتنە لە خوادنەوەگازییەكان لە جەڵتەی دڵ و مێشك دەتپارێزیت

    دووركەوتنە لە خوادنەوەگازییەكان لە جەڵتەی دڵ و مێشك دەتپارێزیت

    هەوكردنی قوڕقوڕاگە چیيە

    هەوكردنی قوڕقوڕاگە چیيە

  • كۆمه‌ڵايه‌تى
    یەكتر ناسینی بەر لە هاوسەرگیری گرێكوێرەی كێشەكان دەكاتەوە

    یەكتر ناسینی بەر لە هاوسەرگیری گرێكوێرەی كێشەكان دەكاتەوە

    دوای 60 ساڵ تاوانباری كوشتنی ئافرەتێك ئاشكرا بوو

    دوای 60 ساڵ تاوانباری كوشتنی ئافرەتێك ئاشكرا بوو

    ئەو گەنجەى باڵەکایەتى، هەژارى نەیهێشت بە ئاواتەکانى بگات

    ئەو گەنجەى باڵەکایەتى، هەژارى نەیهێشت بە ئاواتەکانى بگات

    بۆچی بەشێك لە ئافرەتان پەنا بۆ درۆ دەبەن

    بۆچی بەشێك لە ئافرەتان پەنا بۆ درۆ دەبەن

  • هەمەڕەنگ
    شەپۆڵێكی گەرما روو لە هەرێمی كوردستان دەكات

    شەپۆڵێكی گەرما روو لە هەرێمی كوردستان دەكات

    پلەکانی گەرما بەرز دەبێتەوە

    پلەکانی گەرما بەرز دەبێتەوە

    دڵت بۆنی کێی لێ دێت؟

    دڵت بۆنی کێی لێ دێت؟

    چۆن جه‌سته‌مان بپاريَزين له‌ ووشك بوون له‌ وه‌رزى هاويندا

    چۆن جه‌سته‌مان بپاريَزين له‌ ووشك بوون له‌ وه‌رزى هاويندا

  • هەفتەنامە
    zarikrmanji 726

    zarikrmanji 726

    725 ZARIKRMANJI

    725 ZARIKRMANJI

    724 zarikrmanji

    724 zarikrmanji

    723 zarikrmanji

    723 zarikrmanji

No Result
View All Result
  • دەستپێک
  • کوردستانى
    مەسرور بارزانی: پێشوازیی لە پرۆسەی ئاشتی و یەکەم هەنگاوی چەکدانانی پەکەکە دەکەم

    مەسرور بارزانی: پێشوازیی لە پرۆسەی ئاشتی و یەکەم هەنگاوی چەکدانانی پەکەکە دەکەم

    دڵشاد شەهاب: سەرۆک بارزانی هەوڵێكی زۆری بۆ کۆتایهێنان بە شەڕی پەکەکە و تورکیا داوه‌

    دڵشاد شەهاب: سەرۆک بارزانی هەوڵێكی زۆری بۆ کۆتایهێنان بە شەڕی پەکەکە و تورکیا داوه‌

    فەتوایەكی گرینگ لە كوردستان درا

    فەتوایەكی گرینگ لە كوردستان درا

    رێباز حەملان: راگرتنی مووچە دەستی هەندێك لایەنی ناوخۆی كوردستانی  تێدایە

    رێباز حەملان: راگرتنی مووچە دەستی هەندێك لایەنی ناوخۆی كوردستانی تێدایە

  • عێراقی

    دادگای فیدراڵی دووشەممەی داهاتووی بۆ دەرکردنی بڕیاری وەلائی تایبەت بەخەرجکردنی مووچە دیاریی کرد

    عێراق گەورەترین بەندیخانە بۆ منداڵان دروستدەكات

    عێراق گەورەترین بەندیخانە بۆ منداڵان دروستدەكات

    دۆخی عێراق باش نیە دەکەوێتە بەر سزاکانی ئەمریکا

    دۆخی عێراق باش نیە دەکەوێتە بەر سزاکانی ئەمریکا

    شاندی حكومەتی هەرێمی كوردستان گەیشتە بەغدا

    شاندی حكومەتی هەرێمی كوردستان گەیشتە بەغدا

  • جیهانى
    هۆشیار زێباری: سەرخستنی ئاشتی، داواکاری لەمێژینەی سەرۆک بارزانییە

    هۆشیار زێباری: سەرخستنی ئاشتی، داواکاری لەمێژینەی سەرۆک بارزانییە

    مەسرور بارزانی: پێشوازیی لە پرۆسەی ئاشتی و یەکەم هەنگاوی چەکدانانی پەکەکە دەکەم

    مەسرور بارزانی: پێشوازیی لە پرۆسەی ئاشتی و یەکەم هەنگاوی چەکدانانی پەکەکە دەکەم

    کەسکین بایندەر: سبەی پرۆسەیەکی مێژوویی بەڕێوەدەچێت

    کەسکین بایندەر: سبەی پرۆسەیەکی مێژوویی بەڕێوەدەچێت

    هێرشەكانی روسیا بۆ سەر ئۆكرانیا بە ژڕی دەستی پیكردەوە

    هێرشەكانی روسیا بۆ سەر ئۆكرانیا بە ژڕی دەستی پیكردەوە

  • وتار
    كوردستان لە نێو بەرداشی بێ مۆڕاڵی و شۆفێنیزم

    كوردستان لە نێو بەرداشی بێ مۆڕاڵی و شۆفێنیزم

    بۆچی عەیبە كوڕ و كچ پێكەوە كار بكەن

    بۆچی عەیبە كوڕ و كچ پێكەوە كار بكەن

    بڕیاری نەمانی هەڵسەنگاندن، بۆ قوتابیانی پۆلی ١٢ـی ئامادەیی

    بڕیاری نەمانی هەڵسەنگاندن، بۆ قوتابیانی پۆلی ١٢ـی ئامادەیی

    میللەت و تاک بەرهەمی مێژوویین

    میللەت و تاک بەرهەمی مێژوویین

    بێكاری لە سۆران؛ لە چاوەڕوانییەوە بۆ دەستپێشخەری

    بێكاری لە سۆران؛ لە چاوەڕوانییەوە بۆ دەستپێشخەری

    لە نێوان موچە و دزینی سەروەریدا

    لە نێوان موچە و دزینی سەروەریدا

  • ڕاپۆرت
    كاریگەری تۆڕە كۆمەڵایەتییەكان لەسەر پەروەردە و فێركردنی منداڵ

    كاریگەری تۆڕە كۆمەڵایەتییەكان لەسەر پەروەردە و فێركردنی منداڵ

    نیاز پاكی هەرێمی كوردستان و پابەند نەبوونی حكوومەتی عێڕاق كێشە دەنێتەوە

    نیاز پاكی هەرێمی كوردستان و پابەند نەبوونی حكوومەتی عێڕاق كێشە دەنێتەوە

    خۆڕاگری حكوومەتی هەرێمی كوردستان بەرامبەر قەیرانەكان بەرز دەنرخێندرێت

    خۆڕاگری حكوومەتی هەرێمی كوردستان بەرامبەر قەیرانەكان بەرز دەنرخێندرێت

    جوتیارانی ئیدارەی سۆران لە نزمی نرخی بەرووبومەكانیان نیگەرانن

    جوتیارانی ئیدارەی سۆران لە نزمی نرخی بەرووبومەكانیان نیگەرانن

    داوادەكرێت سزایی توندی ئەو كەسانە بدرێت كە تاسەی نایاسایی لە شەقام و كۆڵانەكان دروست دەكەن

    داوادەكرێت سزایی توندی ئەو كەسانە بدرێت كە تاسەی نایاسایی لە شەقام و كۆڵانەكان دروست دەكەن

    كاریگەری ئەرێنی و نەرێنی ژیریی دەستكرد لەسەر گەنجان ؟

    كاریگەری ئەرێنی و نەرێنی ژیریی دەستكرد لەسەر گەنجان ؟

  • دیمانە
    سەرۆكی سەنتەری پەرەپێدان و پێگەیاندنی دێڵزیان: لەسەر ئەركی خۆمان كارو چالاكی ئەنجام دەدەین

    سەرۆكی سەنتەری پەرەپێدان و پێگەیاندنی دێڵزیان: لەسەر ئەركی خۆمان كارو چالاكی ئەنجام دەدەین

    سەرۆكی رێكخراوی رۆشنبیری هاتووچۆی كوردستان: لەم وەرزەدا گرنگە خێزانەكان ئامۆژگاری زیاتری منداڵەكانیان بكەن

    سەرۆكی رێكخراوی رۆشنبیری هاتووچۆی كوردستان: لەم وەرزەدا گرنگە خێزانەكان ئامۆژگاری زیاتری منداڵەكانیان بكەن

    “بۆ ساڵی نوێی خوێندن پرۆسەی ڕاهێنانی مامۆستایان فراوانتر دەكرێت”

    “بۆ ساڵی نوێی خوێندن پرۆسەی ڕاهێنانی مامۆستایان فراوانتر دەكرێت”

    سەرۆكی شارەوانی بلێ: چەندین پڕۆژەمان لە پلان و بەرنامەی جێبەجێ كردنن

    سەرۆكی شارەوانی بلێ: چەندین پڕۆژەمان لە پلان و بەرنامەی جێبەجێ كردنن

  • ئابوورى
    ئەمریكا:  دەبێ نەوتی هەرێم هەناردە بكرێت

    ئەمریكا: دەبێ نەوتی هەرێم هەناردە بكرێت

    نرخی ئەمڕۆی دراوەكان لە كوردستان

    نرخی ئەمڕۆی دراوەكان لە كوردستان

    سەرۆككۆماری ئیران: بەربەستمان لە بەردەم وەبەرهێنەرانی ئەمریکی دانەناوە.

    سەرۆككۆماری ئیران: بەربەستمان لە بەردەم وەبەرهێنەرانی ئەمریکی دانەناوە.

    نرخی ئەمڕۆی دراوەكان

    نرخی ئەمڕۆی دراوەكان

  • وەرزشی
    شاری سۆران شیاوترین شوێنە بۆ ئەوەی بكرێت بە پایتەختی وەرزشی كوردستان

    شاری سۆران شیاوترین شوێنە بۆ ئەوەی بكرێت بە پایتەختی وەرزشی كوردستان

    گرنگی فێرگەی وەرزشی ئافرەتان لە یاری تۆپی پێ لە قەزای ڕواندز

    گرنگی فێرگەی وەرزشی ئافرەتان لە یاری تۆپی پێ لە قەزای ڕواندز

    هەڵبژاردن یەكێكە لە هۆكارەكانی پێشكەوتنی یەكێتی تۆپی پێی كوردستان

    هەڵبژاردن یەكێكە لە هۆكارەكانی پێشكەوتنی یەكێتی تۆپی پێی كوردستان

    نیهایەت، لە سۆران كچان حەز بە یارییەكانی هونەری جەنگی دەكەن

    نیهایەت، لە سۆران كچان حەز بە یارییەكانی هونەری جەنگی دەكەن

  • تەندروستى
    پسپۆڕێک: خوێ هۆکاری سەرەکیی جەڵتەیە و بەم پێکهاتانە جێگەی بگرنەوە

    پسپۆڕێک: خوێ هۆکاری سەرەکیی جەڵتەیە و بەم پێکهاتانە جێگەی بگرنەوە

    بە هۆی خۆڵبارینەوە؛ زیاتر لە 20 كەس ڕەوانەی نەخۆشخانە كراون

    بە هۆی خۆڵبارینەوە؛ زیاتر لە 20 كەس ڕەوانەی نەخۆشخانە كراون

    دووركەوتنە لە خوادنەوەگازییەكان لە جەڵتەی دڵ و مێشك دەتپارێزیت

    دووركەوتنە لە خوادنەوەگازییەكان لە جەڵتەی دڵ و مێشك دەتپارێزیت

    هەوكردنی قوڕقوڕاگە چیيە

    هەوكردنی قوڕقوڕاگە چیيە

  • كۆمه‌ڵايه‌تى
    یەكتر ناسینی بەر لە هاوسەرگیری گرێكوێرەی كێشەكان دەكاتەوە

    یەكتر ناسینی بەر لە هاوسەرگیری گرێكوێرەی كێشەكان دەكاتەوە

    دوای 60 ساڵ تاوانباری كوشتنی ئافرەتێك ئاشكرا بوو

    دوای 60 ساڵ تاوانباری كوشتنی ئافرەتێك ئاشكرا بوو

    ئەو گەنجەى باڵەکایەتى، هەژارى نەیهێشت بە ئاواتەکانى بگات

    ئەو گەنجەى باڵەکایەتى، هەژارى نەیهێشت بە ئاواتەکانى بگات

    بۆچی بەشێك لە ئافرەتان پەنا بۆ درۆ دەبەن

    بۆچی بەشێك لە ئافرەتان پەنا بۆ درۆ دەبەن

  • هەمەڕەنگ
    شەپۆڵێكی گەرما روو لە هەرێمی كوردستان دەكات

    شەپۆڵێكی گەرما روو لە هەرێمی كوردستان دەكات

    پلەکانی گەرما بەرز دەبێتەوە

    پلەکانی گەرما بەرز دەبێتەوە

    دڵت بۆنی کێی لێ دێت؟

    دڵت بۆنی کێی لێ دێت؟

    چۆن جه‌سته‌مان بپاريَزين له‌ ووشك بوون له‌ وه‌رزى هاويندا

    چۆن جه‌سته‌مان بپاريَزين له‌ ووشك بوون له‌ وه‌رزى هاويندا

  • هەفتەنامە
    zarikrmanji 726

    zarikrmanji 726

    725 ZARIKRMANJI

    725 ZARIKRMANJI

    724 zarikrmanji

    724 zarikrmanji

    723 zarikrmanji

    723 zarikrmanji

No Result
View All Result
دەزگای زاری كرمانجی
No Result
View All Result
Home وتار

ڕۆلی زانایانی موسڵمانان لە پێشكەوتنی زانستی جوگرافیا

2 ساڵ له‌مه‌وپێش
ڕۆلی زانایانی موسڵمانان لە پێشكەوتنی زانستی جوگرافیا
70
VIEWS
Share on Twitter

لەعەرەبیەوە
سۆران خونكار عەزیز

یەكێك لە گرنگترین زانستەكانە كە موسڵمانان بایەخێكی زۆریان پێ دا زانستی جوگرافیا بوو بەسەردەمی گەشە كردن و بڵاوبوونەوەی زانیاری جوگرافیای دادەنرێت. گرنگترین هۆكارەكان یارمەتی دەربوو بۆ پێشكەوتنی زانستی جوگرافیا لە مێژوودا .


١- فراوان بوونی ڕووبەری فتوحاتی ئیسڵامی بەخێرایەكی زۆر گەورە .
٢- فراوان بوونی چالاكی بازرگانی عەرەب و موسڵمانەكان بڵاوبوونەوەی لە جیهان لە ڕۆژهەڵاتییەوە بۆ ڕۆژئاوا ئەمەش دەزانین و ئەوەی ناسراوە كە عەڕەبەكان لەكۆنەوە ڕۆلیان هەبووە لەبازرگانی دەریایی ، بازرگانەكانی عەرەب ئەو زەویە بەدرێژایی و بەپانی جیهانیان دەبڕی بۆ ئەوەی زنجیرەی پەیوەندی بن لە نێوان دەریای ناوەڕاست و هیند.
٣- فەڕزبوونی حەج لەسەر موسڵمانان، كاتێك كەسێك بۆ یەكەم جار دەچوو بۆ “مەككە” مەدینە” پێویستی بە ڕێنیشاندەر بوو .
٤- خالێكی دیكە زانا موسڵمان و عەڕەبەكان زۆر حەزی فێربوون و شارەزا بوونیان هەبوو، بۆیە بەبەردەوامی دەگەڕان و هەوڵی فێربوونیان دەدا.
٥- فراوان بوونی سنووری جیهانی ئیسلامی، مەبەستی شارەزابوون لەسەر ناوچەكانی دیكە بەتایبەتی كاتێك ناوچەیەكیان فەتح دەكرد، دەبوایە موسڵمانان زانیاریەكی چڕِ و پڕیان لەسەر ناوچەكە هەبووایە، بەمەبەستی كۆكردنەوەی زانیاری لەلایەنی ئابووری بۆ كۆكردنەوەی باج و خەراج.

سەدەی نۆیەم و دەیەمی زانینی بە سەردەمی زێڕینی گەشە سەندو بڵاوبوونەوەی زانستی جوگرافیا دادەنرێت لەجیهانی ئیسلامی ، چونكە لەوماوەیەدا زاناكانی موسڵمانان چەندین پەرتووك و زانیاری جوگرافیای جۆراوجۆریان بەرهەم هێنان لە ڕێگەی سەردانی كردن بۆ ناوچەكان و تۆماركردنی گەشتەكانی خۆیان لەڕێگەی پەرتووك ، ڕاست كردنەوەی زۆرینەی هەڵەی زانستی ، هەروەها زۆر بەوردی وڵاتەكان و شارستانییەكان لەڕوویی مەودای نێوانیان، ڕێگاكانیان و دانیشتوان پێكهاتەی خاك و شوێنی نیشتەجێ بوون تۆماركردن.
لە گرنگترین جوگرافی ناسان ” ابو اسعاق ،ابن حوقل، یاقوت الحەمەوی ، شەمسەددین مەقدیسی ، ابوفیدا، ابو حسن عەلی، شریف ئیدریسی ، ابو عەباس ، الخواریزمی ، ابن مەسعود هتد..

چەندین پەرتووكی نوێ و جۆراوجۆر نووسراون لە لایەن زانایانی بواری جوگرافی تۆماركراون، بە وێنە لە پێشەكی پەرتووكی” تقوم البلدان ” بەم شێوەیە دەڵێت لەچەند پەرتووك زانیاری كۆكردووەتەوە، بەڵام ڕێكلامی ئەوە ناكەم كە زانیاری هەموو جیهانم تۆماركردووە، بەڵكو هەرێمی چین ناوچەیەكی فراوان بەڵام زانیاری مان نییە لەسەری، هەرێمی هند ئەو زانیاریانەی بەدەستمان كەوتوو لێ كۆڵینەوە لەسەری نەكراوە. بۆمان دەر دەكەویت زانایانی موسڵمانان چەندە گرنگی خۆیان بۆ زانستی جوگرافیا و لایەنی جوگرافی تەرخان كردووە. زانیاری لەسەر بنەمای لێ كۆڵینەوەی ورد و دوورە لە گومان چونكە بەخۆیان چوونەتە ناو واقعیەت و بەخۆیان شتەكانی خۆیان بنیوە، بەشێوەیەكی زانستی و جوگرافی گرنگ لێ كۆڵینەوەیان كردووە وە سەركردە بووینە لەم بوارەی.

هەروەها گەشتیان كردووە بۆ زۆربەی وڵاتان رێگا و مەودای نێوان شارەكانی بەجوانی ڕوون كردوەتەوە زانستی جوگرافیای لەچوارچێوەی شارستانیەت ئیسلامی چەندین نموونەی دەخەینە ڕوو لە ‌پەرتووكی گرنگ لەم ‌ پەرتووكەدا زانستی خۆیان تۆماركردووە، بۆ نموونە یەكەمین پەرتووك “اخبار زمان ، مورج الژهب ” ابن مەسعودی ئەنسكلۆپیدیایەكی زۆر گەورە هەیە باسی شێوەی گۆی زەوەی و چیاكان و ڕووبارەكان و و كانزاكان باسی دابەش بوونی هەرێمەكان و باسی جیاوازی نەتەوەكان و مەسعودی لەشاری بەغداد لەدایك بووە لەكۆتایی سەدەی نۆیەمی زانینی دەمێك بووە زۆر حەزی لە وەرگرتنی زانست بووە زۆر گەڕاوە چەندین گەشتی كردووە بۆ ناوچە جیاوازەكان بۆ زانست و مێژوو و جوگرافی گرنگی زۆری پێ داوە ، لەسالی “٩١٥” بۆ هیند گەشتێكی كردووە چەندەها لێ كۆڵینەوەی كردووە، لە ڕێگەی دەریاكان گەڕاوە بۆ ئەفریقیا و ڕۆژهەڵات و بۆ دوورگەی عەرەب.
دواتر گەشتەكانی خۆی وەستاندووە بۆ ماوەیەكی زۆر لەماڵەوە سەرقالی نووسین و ئامادەكردنی پەرتووكی ” المروج الژهب” بووە ئەم پەرتووكە لە ٢٣٥ك نووسراوە .

ڕۆلی زانا موسڵمان و عەڕەبەكان بۆ زانستی جوگرافیا بەخاڵ وەچەرخانێكی گرنگ دادەنرێت لەمێژووی شارستانییەتی ئیسلامی، چونكە شارستانییەتی ئیسلامی هەوڵێكی زۆری بۆ پیش خستنی زانستی جوگرافیا داوە لە قۆناغێكی لاواز و دواكەوتوویەوە بۆ پێشكەوتووترین قۆناغی برد، ئەمە لەم كاتە بوو كە ئاسۆی گشت زانستەكان هەنگاوی گرنگ و پر بایەخی ناوە بۆ گەشەكردن و ڕزگاربوون لەقۆناغی چەق بەستووی و تەقلیدی.

Previous Post

سەلاحەدینی ئەیوبی لە تێڕوانینی كەسایەتی و مێژوونوسانی جیهان

Next Post

چەند پڕۆژەیەک لە ئیدارەی سەربەخۆی سۆران جێبەجێ‌ دەكرێن

Next Post
چەند پڕۆژەیەک لە ئیدارەی سەربەخۆی سۆران جێبەجێ‌ دەكرێن

چەند پڕۆژەیەک لە ئیدارەی سەربەخۆی سۆران جێبەجێ‌ دەكرێن

Stay Connected test

  • 23.9k Followers
  • 99 Subscribers
  • Trending
  • Comments
  • Latest
قەوارەی كوردستان لە خوێن و ئاڕقەی پێشمەرگە دروستكراوە نەك كارتۆن

قەوارەی كوردستان لە خوێن و ئاڕقەی پێشمەرگە دروستكراوە نەك كارتۆن

ئازار 28, 2023
لە ئیدارەی سۆران سەرووی هەزار کەس بە فەرمی دادەمەزرێن

لە ئیدارەی سۆران سەرووی هەزار کەس بە فەرمی دادەمەزرێن

تشرینی یه‌كه‌م 26, 2022
زێدان برادۆستی: ماوەی تاپۆکردنی خانووی زێدەڕۆ بۆ ساڵێک درێژ دەکرێتەوە

بەرپرسی لقەكانی ئیدارەی سۆران دەگۆڕدرێن

كانونی دووه‌م 22, 2023
چیرۆكی فەرهاد و شیرین

چیرۆكی فەرهاد و شیرین

كانونی دووه‌م 2, 2024
دەستپێشخەری سەرۆکی ھەرێمی کوردستان کاردانەوەی ئەرێنی ھەبوو

دەستپێشخەری سەرۆکی ھەرێمی کوردستان کاردانەوەی ئەرێنی ھەبوو

0
سەرۆک بارزانی: دەبێت بەربەستەکانی بەردەم هەڵبژاردنەکانی هەرێمی کوردستان نەمێنن

سەرۆک بارزانی: دەبێت بەربەستەکانی بەردەم هەڵبژاردنەکانی هەرێمی کوردستان نەمێنن

0
بەغدا شەوێكی پڕ لە مەترسی بەڕێكرد

بەغدا شەوێكی پڕ لە مەترسی بەڕێكرد

0
پەیاما سەرۆک بارزانی بۆ جه‌ژنا چله‌یا هاڤینێ یا كوردێن ئێزیدی

پەیاما سەرۆک بارزانی بۆ جه‌ژنا چله‌یا هاڤینێ یا كوردێن ئێزیدی

0
هۆشیار زێباری: سەرخستنی ئاشتی، داواکاری لەمێژینەی سەرۆک بارزانییە

هۆشیار زێباری: سەرخستنی ئاشتی، داواکاری لەمێژینەی سەرۆک بارزانییە

ته‌مموز 11, 2025
مەسرور بارزانی: پێشوازیی لە پرۆسەی ئاشتی و یەکەم هەنگاوی چەکدانانی پەکەکە دەکەم

مەسرور بارزانی: پێشوازیی لە پرۆسەی ئاشتی و یەکەم هەنگاوی چەکدانانی پەکەکە دەکەم

ته‌مموز 11, 2025
ئەردۆغان پەیامی خۆی دوای چەكدانانی پەكەكە ڕاگەیاند

ئەردۆغان پەیامی خۆی دوای چەكدانانی پەكەكە ڕاگەیاند

ته‌مموز 11, 2025
شەپۆڵێكی گەرما روو لە هەرێمی كوردستان دەكات

شەپۆڵێكی گەرما روو لە هەرێمی كوردستان دەكات

ته‌مموز 11, 2025

Recent News

هۆشیار زێباری: سەرخستنی ئاشتی، داواکاری لەمێژینەی سەرۆک بارزانییە

هۆشیار زێباری: سەرخستنی ئاشتی، داواکاری لەمێژینەی سەرۆک بارزانییە

ته‌مموز 11, 2025
مەسرور بارزانی: پێشوازیی لە پرۆسەی ئاشتی و یەکەم هەنگاوی چەکدانانی پەکەکە دەکەم

مەسرور بارزانی: پێشوازیی لە پرۆسەی ئاشتی و یەکەم هەنگاوی چەکدانانی پەکەکە دەکەم

ته‌مموز 11, 2025
ئەردۆغان پەیامی خۆی دوای چەكدانانی پەكەكە ڕاگەیاند

ئەردۆغان پەیامی خۆی دوای چەكدانانی پەكەكە ڕاگەیاند

ته‌مموز 11, 2025
شەپۆڵێكی گەرما روو لە هەرێمی كوردستان دەكات

شەپۆڵێكی گەرما روو لە هەرێمی كوردستان دەكات

ته‌مموز 11, 2025
دەزگای زاری كرمانجی

دەربارەى ئێمە

دەزگای زاری كرمانجی، دەزگایەكی سەربەخۆی رۆشنبیریی و راگەیاندنە، لە 19/6/2005 لە شاری سۆران دامەزراوە. ئەم دەزگایە لە چەند بەشێكی جیاجیا پێكهاتووە و لەسەر بنەمای بێلایەنی و پیشەیی بوون مامەڵە لەگەڵ رووداوەكان دا دەكات. بەشەكانی دەزگای زاری كرمانجی پێكهاتوون لە رۆژنامەیەكی سیاسی- كۆمەڵایەتی هەفتانە بەناوی (زاری كرمانجی)، كە هەموو رۆژانی سێشەمە دەردەچێت.

  • کوردستانى
  • عێراقی
  • جیهانى
  • وتار
  • ڕاپۆرت
  • دیمانە
  • ئابوورى
  • وەرزشی
  • تەندروستى
  • كۆمه‌ڵايه‌تى
  • هەمەڕەنگ
  • هەفتەنامە
  • سەرەکی
  • پەیوەندى
  • دەربارە

COPYRIGHT | All rights reserved - Zarikrmanji.net

No Result
View All Result
  • دەسپێک
  • کوردستانى
  • عێراقی
  • جیهانى
  • ناوخۆ
  • وتار
  • ڕاپۆرت
  • ئابوورى
  • دیمانە
  • وەرزشی
  • تەندروستى
  • هەمەڕەنگ
  • هەفتەنامە

COPYRIGHT | All rights reserved - Zarikrmanji.net