دەربارەى ئێمە
پەیوەندى
هه‌ینی, ئایار 16, 2025
دەزگای زاری كرمانجی
  • دەستپێک
  • سیاسەت
    سوودانی: هیچ پڕۆژەیەکی ئاسایی کردنەوەی پەیوەندیی بەغداد و تەلئەبیب نییە

    سوودانی: هیچ پڕۆژەیەکی ئاسایی کردنەوەی پەیوەندیی بەغداد و تەلئەبیب نییە

    زێلێنیسكی بۆ كۆبوونەوەی ئاشتی گەیشتە توركیا

    زێلێنیسكی بۆ كۆبوونەوەی ئاشتی گەیشتە توركیا

    عەلی خامنەیی: جیهان لەلایەن ئاژەڵانی مرۆڤ ئاسا بەڕێوە دەبردرێت

    عەلی خامنەیی: جیهان لەلایەن ئاژەڵانی مرۆڤ ئاسا بەڕێوە دەبردرێت

    “ئیران دەبی سوپاسگوزاری قەتەر بێت”

    “ئیران دەبی سوپاسگوزاری قەتەر بێت”

    سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان سەردانی ئەمریكا دەكات

    سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان سەردانی ئەمریكا دەكات

    به‌رپرسێكى باڵاى سه‌ربازى توركيا گيانى له‌ده‌ستدا

    به‌رپرسێكى باڵاى سه‌ربازى توركيا گيانى له‌ده‌ستدا

  • ناوخۆ
    لە ئەشكەوتێكی سنووری قەزای خەلیفان شوێنەوارێكی كۆن دۆزرایەوە

    لە ئەشكەوتێكی سنووری قەزای خەلیفان شوێنەوارێكی كۆن دۆزرایەوە

    سەرۆک بارزانی: ڕه‌فتاری به‌غدا له‌باره‌ی موچه‌وه‌ چیتر قابیلی قبوڵكردن نییه‌

    سەرۆک بارزانی: ڕه‌فتاری به‌غدا له‌باره‌ی موچه‌وه‌ چیتر قابیلی قبوڵكردن نییه‌

    ناوەڕۆكی كۆبوونەوەی ئەمڕۆی ئەنجوومەنی وەزیرانی هەرێمی كوردستان

    ناوەڕۆكی كۆبوونەوەی ئەمڕۆی ئەنجوومەنی وەزیرانی هەرێمی كوردستان

    پۆندێکی گەورە لە رواندز دروست دەكرێت

    پۆندێکی گەورە لە رواندز دروست دەكرێت

    ئاو و كارەبا؛ داچاندنی گەنمەشامی قەدەغەكرد

    ئاو و كارەبا؛ داچاندنی گەنمەشامی قەدەغەكرد

    ناوچەگەشتیارییەکانی وەرتێ ئامادەکاری دەکەن

    ناوچەگەشتیارییەکانی وەرتێ ئامادەکاری دەکەن

  • ڕاپۆرت
    سواڵكردن و كاركردن بە منداڵ دیاردەیەكی ترسناك

    سواڵكردن و كاركردن بە منداڵ دیاردەیەكی ترسناك

    هاووڵاتییانی ناحیەی سرێشمە خوازیارن فەرمانگەكانی میری لە شارۆچكەكەیان بكرێنەوە

    هاووڵاتییانی ناحیەی سرێشمە خوازیارن فەرمانگەكانی میری لە شارۆچكەكەیان بكرێنەوە

    سواڵكردن و كاركردن بە منداڵ دیاردەیەكی ترسناك

    سواڵكردن و كاركردن بە منداڵ دیاردەیەكی ترسناك

    هاووڵاتییانی ناحیەی سرێشمە خوازیارن فەرمانگەكانی میری لە شارۆچكەكەیان بكرێنەوە

    هاووڵاتییانی ناحیەی سرێشمە خوازیارن فەرمانگەكانی میری لە شارۆچكەكەیان بكرێنەوە

    لە داستانى هەندرێن پێشمەرگە گەورەترین سوپاى بەزاند

    لە داستانى هەندرێن پێشمەرگە گەورەترین سوپاى بەزاند

    گرنگی (گەنجی سەركردە) لە بەرەوپێشبردنی كۆمەڵگە

    گرنگی (گەنجی سەركردە) لە بەرەوپێشبردنی كۆمەڵگە

  • دیمانە
    ئەو سەنتەر و كۆمەڵانەی كۆنفرانسیان ئەنجام نەداوە چالاكییەكانیان ڕادەگیرێت

    ئەو سەنتەر و كۆمەڵانەی كۆنفرانسیان ئەنجام نەداوە چالاكییەكانیان ڕادەگیرێت

    ئەمڕۆ لە ئیدارەی سۆران 6840 قوتابی بەشداری لە تاقیكردنەوەكانی پۆلی 9 دەكەن

    ئەمڕۆ لە ئیدارەی سۆران 6840 قوتابی بەشداری لە تاقیكردنەوەكانی پۆلی 9 دەكەن

    بۆ چی گەنجان پێویستیان بە هۆشیاریی یاسایی هەیە ؟

    بۆ چی گەنجان پێویستیان بە هۆشیاریی یاسایی هەیە ؟

    مامۆستایەكی زانكۆی سۆران: فشارە ئابوورییەكانی بەغدا هەڕەشەیەكی جددیی و سیاسییە بۆ سەر هەرێمی كوردستان

    مامۆستایەكی زانكۆی سۆران: فشارە ئابوورییەكانی بەغدا هەڕەشەیەكی جددیی و سیاسییە بۆ سەر هەرێمی كوردستان

    بەرپرسی ڕێكخراوی ڕۆشنبیری هاتووچۆی كوردستان: لە كابینەی نۆیەمدا كاری باش بۆ باشتر كردنی سێكتەری هاتووچۆ كراوە

    بەرپرسی ڕێكخراوی ڕۆشنبیری هاتووچۆی كوردستان: لە كابینەی نۆیەمدا كاری باش بۆ باشتر كردنی سێكتەری هاتووچۆ كراوە

    ڕۆژانە لە ئیدارەی سۆران 400 تۆن زبڵ و خاشاك كۆدەكرێتەوە

    ڕۆژانە لە ئیدارەی سۆران 400 تۆن زبڵ و خاشاك كۆدەكرێتەوە

  • بیروڕا
    گرنگی پێکهێنانی کابینەی نوێی حکوومەتی هەرێمی کوردستان

    گرنگی پێکهێنانی کابینەی نوێی حکوومەتی هەرێمی کوردستان

    خۆ هەلوەشاندنا پەکەکێ و پرۆسێسا ئاشتیێ

    خۆ هەلوەشاندنا پەکەکێ و پرۆسێسا ئاشتیێ

    مامۆستا ئومێد بە قوتابی ببەخشە

    مامۆستا ئومێد بە قوتابی ببەخشە

    رۆشنبیری دارایی: كلیلی ئاسودەیی و داهاتوویەكی گەش بۆ تاكی كورد

    رۆشنبیری دارایی: كلیلی ئاسودەیی و داهاتوویەكی گەش بۆ تاكی كورد

    جاڕنامەی داماڵینی چەک لەلایەن پەکەکەوە و سیناریۆکان ئاشتی لە تورکیا

    جاڕنامەی داماڵینی چەک لەلایەن پەکەکەوە و سیناریۆکان ئاشتی لە تورکیا

    ئاشتی لەدەرگایە !

    ئاشتی لەدەرگایە !

  • جۆراوجۆر
    لە 24 کاتژمێر رابردوو سیدەکان زۆرترین بارانی لێ باریووە

    لە 24 کاتژمێر رابردوو سیدەکان زۆرترین بارانی لێ باریووە

    ئێران چوار سفر لە دراوی تمەن دەسڕێتەوە

    ئێران چوار سفر لە دراوی تمەن دەسڕێتەوە

    نرخی زێڕ بەردەوامە لە دابەزین

    نرخی زێڕ بەردەوامە لە دابەزین

    هونەرمەند ئەستێرە حەمەد: هونەر باشترین دەلیڤەیە بۆ ئاسایی بوونەوە

    هونەرمەند ئەستێرە حەمەد: هونەر باشترین دەلیڤەیە بۆ ئاسایی بوونەوە

    مووچەی نیسان خەرجكرا

    مووچەی نیسان خەرجكرا

    دوایى چاوەڕوانییەکى زۆر دیوانى ”دایــــــــە ڕابـــــى” چاپکرا

    دوایى چاوەڕوانییەکى زۆر دیوانى ”دایــــــــە ڕابـــــى” چاپکرا

  • وەرزشی
    ئارینا، كۆسپێكی گەورە بۆ ركابەرانی

    ئارینا، كۆسپێكی گەورە بۆ ركابەرانی

    ڕێکەوت فازیل ڕاهێنەری لەشجوانی بوو بە خاوەنی مەدالیای ئاڵتوونی

    ڕێکەوت فازیل ڕاهێنەری لەشجوانی بوو بە خاوەنی مەدالیای ئاڵتوونی

    بەرشەلۆنە لەم وەرزە پێنجەم کلاسیکۆی لە ڕیال بردەوە

    بەرشەلۆنە لەم وەرزە پێنجەم کلاسیکۆی لە ڕیال بردەوە

    گرنگە ئافرەتان بەشداری لە یارییە وەرزشییەكان لە سنووری ئیدارەی سەربەخۆی سۆران بكەن

    گرنگە ئافرەتان بەشداری لە یارییە وەرزشییەكان لە سنووری ئیدارەی سەربەخۆی سۆران بكەن

    پێویستە سرێشمە یانەیەكی وەرزشی هەبێت

    پێویستە سرێشمە یانەیەكی وەرزشی هەبێت

    دەتوانین وەرزش بكەین بە پردێك بۆ بەهێزبوونی پەیوەندیی نێوان كورد و گەلانی جیهان

    دەتوانین وەرزش بكەین بە پردێك بۆ بەهێزبوونی پەیوەندیی نێوان كورد و گەلانی جیهان

  • هەفتەنامە
    719 ZARIKRMANJI

    719 ZARIKRMANJI

    718 zarikrmanji

    718 zarikrmanji

    ZAR 717

    ZAR 717

    نێچیرڤان بارزانی سەردانی ئوردنی کرد

    نێچیرڤان بارزانی سەردانی ئوردنی کرد

    716

    716

    715 هەفتەنامەی زاری كرمانجی

    715 هەفتەنامەی زاری كرمانجی

    Trending Tags

  • ئەرشیفی مالپەری کۆن
    • سیایەت
    • ناوخۆ
    • ڕاپۆرت
    • دیمانە
    • بیروڕا
    • جۆراوحۆر
    • وەرزشی
    • هەفتەنامە
No Result
View All Result
  • دەستپێک
  • سیاسەت
    سوودانی: هیچ پڕۆژەیەکی ئاسایی کردنەوەی پەیوەندیی بەغداد و تەلئەبیب نییە

    سوودانی: هیچ پڕۆژەیەکی ئاسایی کردنەوەی پەیوەندیی بەغداد و تەلئەبیب نییە

    زێلێنیسكی بۆ كۆبوونەوەی ئاشتی گەیشتە توركیا

    زێلێنیسكی بۆ كۆبوونەوەی ئاشتی گەیشتە توركیا

    عەلی خامنەیی: جیهان لەلایەن ئاژەڵانی مرۆڤ ئاسا بەڕێوە دەبردرێت

    عەلی خامنەیی: جیهان لەلایەن ئاژەڵانی مرۆڤ ئاسا بەڕێوە دەبردرێت

    “ئیران دەبی سوپاسگوزاری قەتەر بێت”

    “ئیران دەبی سوپاسگوزاری قەتەر بێت”

    سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان سەردانی ئەمریكا دەكات

    سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان سەردانی ئەمریكا دەكات

    به‌رپرسێكى باڵاى سه‌ربازى توركيا گيانى له‌ده‌ستدا

    به‌رپرسێكى باڵاى سه‌ربازى توركيا گيانى له‌ده‌ستدا

  • ناوخۆ
    لە ئەشكەوتێكی سنووری قەزای خەلیفان شوێنەوارێكی كۆن دۆزرایەوە

    لە ئەشكەوتێكی سنووری قەزای خەلیفان شوێنەوارێكی كۆن دۆزرایەوە

    سەرۆک بارزانی: ڕه‌فتاری به‌غدا له‌باره‌ی موچه‌وه‌ چیتر قابیلی قبوڵكردن نییه‌

    سەرۆک بارزانی: ڕه‌فتاری به‌غدا له‌باره‌ی موچه‌وه‌ چیتر قابیلی قبوڵكردن نییه‌

    ناوەڕۆكی كۆبوونەوەی ئەمڕۆی ئەنجوومەنی وەزیرانی هەرێمی كوردستان

    ناوەڕۆكی كۆبوونەوەی ئەمڕۆی ئەنجوومەنی وەزیرانی هەرێمی كوردستان

    پۆندێکی گەورە لە رواندز دروست دەكرێت

    پۆندێکی گەورە لە رواندز دروست دەكرێت

    ئاو و كارەبا؛ داچاندنی گەنمەشامی قەدەغەكرد

    ئاو و كارەبا؛ داچاندنی گەنمەشامی قەدەغەكرد

    ناوچەگەشتیارییەکانی وەرتێ ئامادەکاری دەکەن

    ناوچەگەشتیارییەکانی وەرتێ ئامادەکاری دەکەن

  • ڕاپۆرت
    سواڵكردن و كاركردن بە منداڵ دیاردەیەكی ترسناك

    سواڵكردن و كاركردن بە منداڵ دیاردەیەكی ترسناك

    هاووڵاتییانی ناحیەی سرێشمە خوازیارن فەرمانگەكانی میری لە شارۆچكەكەیان بكرێنەوە

    هاووڵاتییانی ناحیەی سرێشمە خوازیارن فەرمانگەكانی میری لە شارۆچكەكەیان بكرێنەوە

    سواڵكردن و كاركردن بە منداڵ دیاردەیەكی ترسناك

    سواڵكردن و كاركردن بە منداڵ دیاردەیەكی ترسناك

    هاووڵاتییانی ناحیەی سرێشمە خوازیارن فەرمانگەكانی میری لە شارۆچكەكەیان بكرێنەوە

    هاووڵاتییانی ناحیەی سرێشمە خوازیارن فەرمانگەكانی میری لە شارۆچكەكەیان بكرێنەوە

    لە داستانى هەندرێن پێشمەرگە گەورەترین سوپاى بەزاند

    لە داستانى هەندرێن پێشمەرگە گەورەترین سوپاى بەزاند

    گرنگی (گەنجی سەركردە) لە بەرەوپێشبردنی كۆمەڵگە

    گرنگی (گەنجی سەركردە) لە بەرەوپێشبردنی كۆمەڵگە

  • دیمانە
    ئەو سەنتەر و كۆمەڵانەی كۆنفرانسیان ئەنجام نەداوە چالاكییەكانیان ڕادەگیرێت

    ئەو سەنتەر و كۆمەڵانەی كۆنفرانسیان ئەنجام نەداوە چالاكییەكانیان ڕادەگیرێت

    ئەمڕۆ لە ئیدارەی سۆران 6840 قوتابی بەشداری لە تاقیكردنەوەكانی پۆلی 9 دەكەن

    ئەمڕۆ لە ئیدارەی سۆران 6840 قوتابی بەشداری لە تاقیكردنەوەكانی پۆلی 9 دەكەن

    بۆ چی گەنجان پێویستیان بە هۆشیاریی یاسایی هەیە ؟

    بۆ چی گەنجان پێویستیان بە هۆشیاریی یاسایی هەیە ؟

    مامۆستایەكی زانكۆی سۆران: فشارە ئابوورییەكانی بەغدا هەڕەشەیەكی جددیی و سیاسییە بۆ سەر هەرێمی كوردستان

    مامۆستایەكی زانكۆی سۆران: فشارە ئابوورییەكانی بەغدا هەڕەشەیەكی جددیی و سیاسییە بۆ سەر هەرێمی كوردستان

    بەرپرسی ڕێكخراوی ڕۆشنبیری هاتووچۆی كوردستان: لە كابینەی نۆیەمدا كاری باش بۆ باشتر كردنی سێكتەری هاتووچۆ كراوە

    بەرپرسی ڕێكخراوی ڕۆشنبیری هاتووچۆی كوردستان: لە كابینەی نۆیەمدا كاری باش بۆ باشتر كردنی سێكتەری هاتووچۆ كراوە

    ڕۆژانە لە ئیدارەی سۆران 400 تۆن زبڵ و خاشاك كۆدەكرێتەوە

    ڕۆژانە لە ئیدارەی سۆران 400 تۆن زبڵ و خاشاك كۆدەكرێتەوە

  • بیروڕا
    گرنگی پێکهێنانی کابینەی نوێی حکوومەتی هەرێمی کوردستان

    گرنگی پێکهێنانی کابینەی نوێی حکوومەتی هەرێمی کوردستان

    خۆ هەلوەشاندنا پەکەکێ و پرۆسێسا ئاشتیێ

    خۆ هەلوەشاندنا پەکەکێ و پرۆسێسا ئاشتیێ

    مامۆستا ئومێد بە قوتابی ببەخشە

    مامۆستا ئومێد بە قوتابی ببەخشە

    رۆشنبیری دارایی: كلیلی ئاسودەیی و داهاتوویەكی گەش بۆ تاكی كورد

    رۆشنبیری دارایی: كلیلی ئاسودەیی و داهاتوویەكی گەش بۆ تاكی كورد

    جاڕنامەی داماڵینی چەک لەلایەن پەکەکەوە و سیناریۆکان ئاشتی لە تورکیا

    جاڕنامەی داماڵینی چەک لەلایەن پەکەکەوە و سیناریۆکان ئاشتی لە تورکیا

    ئاشتی لەدەرگایە !

    ئاشتی لەدەرگایە !

  • جۆراوجۆر
    لە 24 کاتژمێر رابردوو سیدەکان زۆرترین بارانی لێ باریووە

    لە 24 کاتژمێر رابردوو سیدەکان زۆرترین بارانی لێ باریووە

    ئێران چوار سفر لە دراوی تمەن دەسڕێتەوە

    ئێران چوار سفر لە دراوی تمەن دەسڕێتەوە

    نرخی زێڕ بەردەوامە لە دابەزین

    نرخی زێڕ بەردەوامە لە دابەزین

    هونەرمەند ئەستێرە حەمەد: هونەر باشترین دەلیڤەیە بۆ ئاسایی بوونەوە

    هونەرمەند ئەستێرە حەمەد: هونەر باشترین دەلیڤەیە بۆ ئاسایی بوونەوە

    مووچەی نیسان خەرجكرا

    مووچەی نیسان خەرجكرا

    دوایى چاوەڕوانییەکى زۆر دیوانى ”دایــــــــە ڕابـــــى” چاپکرا

    دوایى چاوەڕوانییەکى زۆر دیوانى ”دایــــــــە ڕابـــــى” چاپکرا

  • وەرزشی
    ئارینا، كۆسپێكی گەورە بۆ ركابەرانی

    ئارینا، كۆسپێكی گەورە بۆ ركابەرانی

    ڕێکەوت فازیل ڕاهێنەری لەشجوانی بوو بە خاوەنی مەدالیای ئاڵتوونی

    ڕێکەوت فازیل ڕاهێنەری لەشجوانی بوو بە خاوەنی مەدالیای ئاڵتوونی

    بەرشەلۆنە لەم وەرزە پێنجەم کلاسیکۆی لە ڕیال بردەوە

    بەرشەلۆنە لەم وەرزە پێنجەم کلاسیکۆی لە ڕیال بردەوە

    گرنگە ئافرەتان بەشداری لە یارییە وەرزشییەكان لە سنووری ئیدارەی سەربەخۆی سۆران بكەن

    گرنگە ئافرەتان بەشداری لە یارییە وەرزشییەكان لە سنووری ئیدارەی سەربەخۆی سۆران بكەن

    پێویستە سرێشمە یانەیەكی وەرزشی هەبێت

    پێویستە سرێشمە یانەیەكی وەرزشی هەبێت

    دەتوانین وەرزش بكەین بە پردێك بۆ بەهێزبوونی پەیوەندیی نێوان كورد و گەلانی جیهان

    دەتوانین وەرزش بكەین بە پردێك بۆ بەهێزبوونی پەیوەندیی نێوان كورد و گەلانی جیهان

  • هەفتەنامە
    719 ZARIKRMANJI

    719 ZARIKRMANJI

    718 zarikrmanji

    718 zarikrmanji

    ZAR 717

    ZAR 717

    نێچیرڤان بارزانی سەردانی ئوردنی کرد

    نێچیرڤان بارزانی سەردانی ئوردنی کرد

    716

    716

    715 هەفتەنامەی زاری كرمانجی

    715 هەفتەنامەی زاری كرمانجی

    Trending Tags

  • ئەرشیفی مالپەری کۆن
    • سیایەت
    • ناوخۆ
    • ڕاپۆرت
    • دیمانە
    • بیروڕا
    • جۆراوحۆر
    • وەرزشی
    • هەفتەنامە
No Result
View All Result
دەزگای زاری كرمانجی
No Result
View All Result
Home بیروڕا

رووخانی دەوڵەتی عەباسى

2 ساڵ له‌مه‌وپێش
رووخانی دەوڵەتی عەباسى
218
VIEWS
Share on FacebookShare on Twitter

‎

ئیبڕاهیم كاوێس ئیسماعیل
قوتابی زانكۆی سۆران فاكەڵتی پەروەردە زانستە كۆمەڵایەتییەكان قۆناغی دووەم
بەسەرپەرشتی : د.ئەبوبەكر دێوانە باڵەكی

پرۆسەیەكی درێژخایەن و ئاڵۆز بوو كە لە ماوەی چەند سەدەیەكدا پەرەی سەند، و تێكەڵەیەك لە فاكتەرە سیاسی و ئابووری و كۆمەڵایەتییەكانی لەخۆگرتبوو. خەلافەتی عەباسی كە لە ساڵی ٧٥٠ی زایینی دامەزرا و زیاتر لە پێنج سەدە بەردەوام بوو، یەكێك بوو لە دەوڵەتە ئیسلامییە هەرە بەرچاو و كاریگەرەكانی مێژوو، بە دەستكەوتە فیكری و هونەری و زانستییەكانی ناسراوە.

‎یەكێك لەو هۆكارە سەرەكیانەی كە بووە هۆی دابەزینی دەوڵەتی عەباسی، ناسەقامگیری سیاسی ناوخۆیی بوو. خەلیفەكان ڕووبەڕووی تەحەددای زلهێزە ناوچەییە جیاوازەكان بوونەتەوە، لەوانە سەلجوقەكان و فاتیمیەكان و بویدەكان كە وردە وردە دەسەڵات و دەسەڵاتیان لەناوبرد. هەروەها پارچەپارچەبوونی خەلافەت بۆ دەوڵەتە بچووكەكان توانای پاراستنی بەرەیەكی یەكگرتووی لە بەرامبەر هەڕەشە دەرەكییەكان لاواز كرد.

‎فاكتەرێكی دیكە كە هۆكاری دابەزینی دەوڵەتی عەباسی بوو، چەقبەستوویی ئابووری بوو. ئابووری خەلافەت بە پلەی یەكەم لەسەر بنەمای كشتوكاڵ بوو، كە بەدەست دابەزینی بەرهەمهێنان و وشكەساڵی بەردەوامەوە دەناڵێنێت، ئەمەش بووە هۆی كەمیی خۆراك و هەڵاوسان. هەروەها سەرهەڵدانی ڕێڕەوی بازرگانی نوێ لە دەریای ناوەڕاست و زەریای هیندیشدا خەلافەتی بەدەر كرد و كاریگەری ئابوورییەكەی زیاتر كەمكردەوە.

‎هەروەها هۆكارە كۆمەڵایەتییەكان ڕۆڵیان هەبوو لە دابەزینی دەوڵەتی عەباسیدا. زیادبوونی كاریگەری نوخبە ناوخۆییەكان و بڵاوبوونەوەی شوناسە ناوچەییەكان هەستی شوناسێكی یەكگرتووی ئیسلامیی لەناوبرد. ئەمەش بەهۆی سەرهەڵدانی بزووتنەوە ئایینی و فەلسەفییە نوێیەكان، لەوانە شیعە و سۆفیگەری، كە تەحەدای دەسەڵاتی خەلیفەكانیان دەكرد، خراپتر بوو.

‎دواجار لەشكركێشی مەغۆلەكان بۆ سەر دەوڵەتی عەباسی لە سەدەی ١٣دا گورزێكی وێرانكەری لە خەلافەت دا و بووە هۆی دەركردنی بەغدا و لەسێدارەدانی خەلیفە. هەرچەندە خەلافەت بۆ چەند سەدەیەكی تر بە شێوەیەكی كەمبووەوە بەردەوام بوو، بەڵام لەشكركێشی مەغۆلەكان كۆتایی هاتنی كاریگەرییە سیاسی و كولتوورییەكانی لە جیهانی ئیسلامیدا بوو.
‎بە كورتی، ڕووخانی دەوڵەتی عەباسی، دەرئەنجامی تێكەڵەیەك لە هۆكارەكان بوو، لەوانە ناسەقامگیری سیاسی، چەقبەستوویی ئابووری، پارچەپارچەبوونی كۆمەڵایەتی و لەشكركێشی دەرەكی. ئەم فاكتەرانە وردە وردە دەسەڵات و دەسەڵاتی خەلافەتیان لاواز كرد و دواجار داڕمانی خەلافەتی لێكەوتەوە.

‎هۆكارەكانی ڕووخانی دەوڵەتی عەباسی
‎وەك لەسەرەوە باسمان كرد، ڕووخانی دەوڵەتی عەباسی، پرۆسەیەكی ئاڵۆز بوو كە تێكەڵەیەك لە فاكتەری سیاسی، ئابووری، كۆمەڵایەتی و كولتووری لەخۆگرتبوو. هەندێك لە هۆكارە سەرەكییەكانی دابەزین و داڕمانی دەوڵەتی عەباسی بریتین لە:

‎ناسەقامگیری سیاسی: ناسەقامگیری سیاسی هۆكارێكی بەرچاو بوو بۆ دابەزینی دەوڵەتی عەباسی. خەلیفەكان ڕووبەڕووی تەحەددای زلهێزە ناوچەییە جیاوازەكان بوونەتەوە، لەوانە سەلجوقەكان و فاتیمیەكان و بویدەكان كە وردە وردە دەسەڵات و دەسەڵاتیان لەناوبرد. هەروەها پارچەپارچەبوونی خەلافەت بۆ دەوڵەتە بچووكەكان توانای پاراستنی بەرەیەكی یەكگرتووی لە بەرامبەر هەڕەشە دەرەكییەكان لاواز كرد.

‎چەقبەستوویی ئابووری: چەقبەستوویی ئابووری هۆكارێكی دیكە بوو كە بەشداربوو لە دابەزینی دەوڵەتی عەباسی. ئابووری خەلافەت بە پلەی یەكەم لەسەر بنەمای كشتوكاڵ بوو، كە بەدەست دابەزینی بەرهەمهێنان و وشكەساڵی بەردەوامەوە دەناڵێنێت، ئەمەش بووە هۆی كەمیی خۆراك و هەڵاوسان. هەروەها سەرهەڵدانی ڕێڕەوی بازرگانی نوێ لە دەریای ناوەڕاست و زەریای هیندیشدا خەلافەتی بەدەر كرد و كاریگەری ئابوورییەكەی زیاتر كەمكردەوە.

‎پارچە پارچەبوونی كۆمەڵایەتی: پارچە پارچەبوونی كۆمەڵایەتی پەیكەری كۆمەڵایەتی دەوڵەتی عەباسی لاواز كرد و یەكگرتوویی كۆمەڵایەتی كەم كردەوە. زیادبوونی كاریگەری نوخبە ناوخۆییەكان و بڵاوبوونەوەی شوناسە ناوچەییەكان هەستی شوناسێكی یەكگرتووی ئیسلامیی لەناوبرد. ئەمەش بەهۆی سەرهەڵدانی بزووتنەوە ئایینی و فەلسەفییە نوێیەكان، لەوانە شیعە و سۆفیگەری، كە تەحەدای دەسەڵاتی خەلیفەكانیان دەكرد، خراپتر بوو.

‎خراپبوونی كولتووری: خراپبوونی كولتووریش بەشدار بوو لە ڕووخانی دەوڵەتی عەباسی. خەلافەت بە دەستكەوتە فیكری و هونەری و زانستییەكانی ناسرابوو، بەڵام بە تێپەڕبوونی كات ئەو دەستكەوتانە دابەزینیان بەخۆوە بینی. پاڵپشتی خەلیفەكان بۆ هونەر و زانستەكان كەم بووەوە و بڵاوبوونەوەی هەڵوێستە ئایینییە كۆنەپەرستەكان ڕێگری لە گەشەسەندنی فیكری و هونەری كرد.
‎لەشكركێشی دەرەكی: لەشكركێشی مەغۆلەكان بۆ سەر دەوڵەتی عەباسی لە سەدەی ١٣دا گورزێكی بەرچاو بوو لە خەلافەت، كە بووە هۆی دەركردنی بەغدا و لەسێدارەدانی خەلیفە. لەشكركێشی مەغۆلەكان كۆتایی هاتنی كاریگەری سیاسی و كولتووری خەلافەت بوو لە جیهانی ئیسلامیدا.

‎شایانی باسە كە هۆكارەكانی ڕووخانی دەوڵەتی عەباسی پەیوەندیدار و ئاڵۆز بوون و سروشتی وردی كاریگەرییەكانیان لەسەر دابەزینی خەلافەت ڕەنگە جێگەی مشتومڕی مێژوونووسان بێت.

Previous Post

یەكیەتییەكانی سۆران بە لێكنزیكبووەنەوەیان لەگەڵ پارتی دڵخۆشن

Next Post

سەرۆك بارزانی فریادەڕەس بۆ چارەسەری كێشەكان

Next Post
سەرۆك بارزانی فریادەڕەس بۆ چارەسەری كێشەكان

سەرۆك بارزانی فریادەڕەس بۆ چارەسەری كێشەكان

Stay Connected test

  • 23.9k Followers
  • 99 Subscribers
  • Trending
  • Comments
  • Latest
قەوارەی كوردستان لە خوێن و ئاڕقەی پێشمەرگە دروستكراوە نەك كارتۆن

قەوارەی كوردستان لە خوێن و ئاڕقەی پێشمەرگە دروستكراوە نەك كارتۆن

ئازار 28, 2023
لە ئیدارەی سۆران سەرووی هەزار کەس بە فەرمی دادەمەزرێن

لە ئیدارەی سۆران سەرووی هەزار کەس بە فەرمی دادەمەزرێن

تشرینی یه‌كه‌م 26, 2022
زێدان برادۆستی: ماوەی تاپۆکردنی خانووی زێدەڕۆ بۆ ساڵێک درێژ دەکرێتەوە

بەرپرسی لقەكانی ئیدارەی سۆران دەگۆڕدرێن

كانونی دووه‌م 22, 2023
“پێشمەرگه‌بوون”، لە سەرووی هەموو جۆرە پێناسە و پۆست و پایەك…

“پێشمەرگه‌بوون”، لە سەرووی هەموو جۆرە پێناسە و پۆست و پایەك…

ئایار 20, 2023
دەستپێشخەری سەرۆکی ھەرێمی کوردستان کاردانەوەی ئەرێنی ھەبوو

دەستپێشخەری سەرۆکی ھەرێمی کوردستان کاردانەوەی ئەرێنی ھەبوو

0
سەرۆک بارزانی: دەبێت بەربەستەکانی بەردەم هەڵبژاردنەکانی هەرێمی کوردستان نەمێنن

سەرۆک بارزانی: دەبێت بەربەستەکانی بەردەم هەڵبژاردنەکانی هەرێمی کوردستان نەمێنن

0
بەغدا شەوێكی پڕ لە مەترسی بەڕێكرد

بەغدا شەوێكی پڕ لە مەترسی بەڕێكرد

0
پەیاما سەرۆک بارزانی بۆ جه‌ژنا چله‌یا هاڤینێ یا كوردێن ئێزیدی

پەیاما سەرۆک بارزانی بۆ جه‌ژنا چله‌یا هاڤینێ یا كوردێن ئێزیدی

0
سوودانی: هیچ پڕۆژەیەکی ئاسایی کردنەوەی پەیوەندیی بەغداد و تەلئەبیب نییە

سوودانی: هیچ پڕۆژەیەکی ئاسایی کردنەوەی پەیوەندیی بەغداد و تەلئەبیب نییە

ئایار 15, 2025
نرخی زێر زۆر دابەزی

نرخی زێر زۆر دابەزی

ئایار 15, 2025
وەزارەتی بەرگری توركیا هەڕەشە لە قەندیل دەكات

وەزارەتی بەرگری توركیا هەڕەشە لە قەندیل دەكات

ئایار 15, 2025
لە ئەشكەوتێكی سنووری قەزای خەلیفان شوێنەوارێكی كۆن دۆزرایەوە

لە ئەشكەوتێكی سنووری قەزای خەلیفان شوێنەوارێكی كۆن دۆزرایەوە

ئایار 15, 2025

Recent News

سوودانی: هیچ پڕۆژەیەکی ئاسایی کردنەوەی پەیوەندیی بەغداد و تەلئەبیب نییە

سوودانی: هیچ پڕۆژەیەکی ئاسایی کردنەوەی پەیوەندیی بەغداد و تەلئەبیب نییە

ئایار 15, 2025
نرخی زێر زۆر دابەزی

نرخی زێر زۆر دابەزی

ئایار 15, 2025
وەزارەتی بەرگری توركیا هەڕەشە لە قەندیل دەكات

وەزارەتی بەرگری توركیا هەڕەشە لە قەندیل دەكات

ئایار 15, 2025
لە ئەشكەوتێكی سنووری قەزای خەلیفان شوێنەوارێكی كۆن دۆزرایەوە

لە ئەشكەوتێكی سنووری قەزای خەلیفان شوێنەوارێكی كۆن دۆزرایەوە

ئایار 15, 2025

لەگەڵمانبە

دەربارەى ئێمە

دەزگای زاری كرمانجی، دەزگایەكی سەربەخۆی رۆشنبیریی و راگەیاندنە، لە 19/6/2005 لە شاری سۆران دامەزراوە. ئەم دەزگایە لە چەند بەشێكی جیاجیا پێكهاتووە و لەسەر بنەمای بێلایەنی و پیشەیی بوون مامەڵە لەگەڵ رووداوەكان دا دەكات. بەشەكانی دەزگای زاری كرمانجی پێكهاتوون لە رۆژنامەیەكی سیاسی- كۆمەڵایەتی هەفتانە بەناوی (زاری كرمانجی)، كە هەموو رۆژانی دووشەممە دەردەچێت.

بەشەکان

  • ئابوورى
  • بیروڕا
  • تەندروستى
  • جۆراوجۆر
  • جیهانى
  • دیمانە
  • ڕاپۆرت
  • سیاسەت
  • كۆمه‌ڵايه‌تى
  • کوردستانى
  • مێژوویی
  • ناوخۆ
  • نوێترین هەواڵ
  • هەفتەنامە
  • وەرزشی
  • About
  • Advertise
  • Privacy & Policy
  • Contact

COPYRIGHT | All rights reserved - Zarikrmanji.com

No Result
View All Result
  • دەسپێک
  • سیاسەت
  • ناوخۆ
  • ڕاپۆرت
  • دیمانە
  • بیروڕا
  • جۆراوجۆر
  • وەرزشی
  • مێژوویی
  • هەفتەنامە

COPYRIGHT | All rights reserved - Zarikrmanji.com