تایبەت بە زاری كرمانجی
ئەمڕۆ ساڵێك تێپەڕ دەبێت، بەسەر بە ئیدارەی بوونی سۆران، لە ماوەی ئەو ساڵەدا بە دەیان پڕۆژەی گرنگ و ستراتیژی لە سنووری ئیدارەی سۆران كەوتوونەتە قۆناغی جێبەجێ كردنەوە، جگە لەوەی بە دەیان بەڕێوەبەرایەتی گشتی كراونەتەوە، بەوەش خزمەتێكی زۆری هاووڵاتییان كراوە، ئەوەش بۆتە جێگەی خۆشحاڵی ئەوان و وەكو خۆیان دەڵێن، لە ماوەی ئەو ساڵەدا كابینەی نۆیەم خزمەتێكی زۆری ناوچەكەی كردووە، چاوەڕوانین لە داهاتوودا پڕۆژەی زیاتر جێبەجێ بكات.
رۆژی چوارشەممە 28ی تەموزی 2021 ئەنجوومەنی وەزیرانی هەرێمی كوردستان، بە سەرۆكایەتی مەسرور بارزانی، سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیران، كۆبووەوە، سەرۆكی حكوومەت ئاماژەی بەوەدا سۆران و زاخۆ، دوو دەڤەری گەورە و بەرفراوان و گرنگن و بوونیان بە ئیدارەی سەربەخۆ، كارئاسانی زۆر بۆ هاووڵاتییانی ئەو دوو دەڤەرە دەكات، ئینجا ڕێبەر ئەحمەد، وەزیری ناوخۆ، باسی لە بنەما یاسایی و كارگێڕییەكانی بوونی هەردوو دەڤەری سۆران و زاخۆ كرد بە ئیدارەی سەربەخۆ، ئەنجوومەنی وەزیران بڕیاری لەسەر دروستكردنی ئیدارەی سەربەخۆ لە سۆران و زاخۆ دا و وەزارەتی ناوخۆ و وەزارەتە پەیوەندیدارەكانی ڕاسپارد كە ڕێكاری یاسایی و كارگێڕی پێویست بگرنەبەر بۆ جێبەجێكردنی بڕیاری ئەنجوومەنی وەزیران.
سەرۆكی حكوومەتی هەرێمی كوردستان، هەڵگورد نەجیب عوسمان، وەك سەرپەرشتیاری ئیدارەی سەربەخۆی سۆران دیاریكرد، ئیدارەی سەربەخۆی سۆران پێكدێت لە قەزاكانی سۆران، چۆمان، رواندز، مێرگەسۆر، هەر چوار قەزاكەش 13 ناحیە لەخۆ دەگرن، ژمارەی دانیشتووانی 340 هەزار و 371 كەسە، رووبەرەكەشی پێنج هەزار و 473 كیلۆمەتر چوارگۆشەیە، سنووری هاوبەشی لەگەڵ رۆژهەڵات و باكووری كوردستان هەیە، دەروازەی سنووری حاجی ئۆمەران تاكە دەروازەی فەرمییە كە ئیدارەكە و پارێزگای هەولێر بە ئێران و رۆژهەڵاتی كوردستان دەبەستێتەوە.
دەڤەری سۆران بە هەر چوار قەزاكەی (سۆران، چۆمان، مێرگەسۆر و رواندز)ـەوە ڕووبەرێكی جوگرافیای فراوانە و بە ناوچەیەكی بازرگانی و گەشتیاری و كشتوكاڵیی گرنگ دادەنرێت، دانیشتووانەكەی لە پێكهاتەی جیاواز و تەنانەت لە ڕووی نەتەوەیی و ئایینیشەوە جۆراوجۆرە و لەم دواییەدا ئاوارە و پەناهەندەی عەرەبیش ڕوویان تێ كردووە و ژمارەی دانیشتووانەكەی بەتایبەتی لە سەنتەری سۆران بە شێوەیەكی زۆر خێرا ڕووی لە زیادبوون كردووە.
بە گوتەی بەرپرسانی سنوورەكە دوای راگەیاندنی ئیدارەی سەربەخۆی سۆران، ناوچەكە زیاتر بووژانەوەی بەخۆیەوە بینیوە، ڕاستەوخۆ كاریگەریی لەسەر خزمەتگوزاری و پێشخستنی یەكە ئیدارییەكان بووە، لەبەر ئەوەی بەڕێوەبەرایەتییەكان كراونەتە گشتی و كارئاسانیی زۆر كراوە بۆ هاووڵاتییان و ناچنە هەولێر و ئێستا هەر لە سۆران مامەڵەكانیان بەڕێ دەكەن، بۆیە دەستكەوتێكی گەورەیە بۆ خەڵكی سنووری ئیدارەی سۆران، جگە لەوەی بودجەی تایبەت بەخۆی هەیە، هەر ئەوەش وای كردووە لەو ماوەیەدا بە دەیان پڕۆژەی گرنگ و ستراتیژی بكەونە قۆناغی جێبەجێ كردنەوە.
ئەو پڕۆژانەی كە لە ئێستادا لە لایەن حكوومەتەوە ئەنجامدەدرێن پڕۆژەی ئاو و كارەبا و ڕێگاوبان و كۆمەڵێك پڕۆژەی ترن لە سێكتەرەكانی تر كە ئەمانە هەموویان ڕاستەوخۆ پەیوەندیان بە ژیان و گوزەرانی خەڵكەوە هەیە.
رۆژی سێشەمە14ی9ی2021 بە ئامادەبوونی مەسرور بارزانی، سەرۆكی حكوومەتی هەرێمی كوردستان و ڕێبەر ئەحمەد، وەزیری ناوخۆ و ئومێد خۆشناو، پارێزگاری هەولێر، ڕێوڕەسمی راگەیاندنی ئیدارەی سەربەخۆی سۆران لە شاری سۆران بەڕێوەچوو و لەلایەن سەرۆكی حكوومەتی هەرێمی كوردستان، هەڵگورد شێخ نەجیب، وەك سەرپەرشتیاری ئیدارەی سەربەخۆی سۆران دیاریكرا.
سەرۆكوەزیرانی هەرێمی كوردستان لە گوتارێكیدا ئاماژەی بەوە كرد، وەكو حكوومەت “پاڵپشت و پشتیوانی” ئیدارەكە دەبن
سەرۆكوەزیرانی هەرێمی كوردستان باسی لەوە كرد، “ئەمڕۆ رۆژێكی مێژووییە، رۆژی بەجێگەیاندنی بەڵێنی سەرۆك بارزانییە بۆ ئەم دەڤەرە و رۆژی وەفادارییە بەرامبەر خوێنی شەهیدان و قوربانیی پێشمەرگە قارەمانەكانمان.”
دەڤەری سۆران لە سەرەتای بزووتنەوەی رزگاریخوازی گەلی كورد وەكو مەسرور بارزانی باسی كرد” بنكە و پشتیوانی شۆڕشە یەك لەدوای یەكەكان بووە، ئیدی قۆناخێكی نوێ دەستپێدەكات و ئاییندەیەكی گەش چاوەڕوانتان دەكات.”
سەرۆكوەزیرانی هەرێمی كوردستان رایگەیاند” هەرچی بكرێت بۆ ئەم دەڤەرە كەمە، ئێمەش لە حكوومەت ئەوەی لە تواناماندا بێت بەردەوام دەبین لە پشتگیریكردنی ئەم ئیدارە سەربەخۆیە لە خزمەتكردنی هاووڵاتیان، لە كەمكردنەوەی رۆتین و هاوكاری هاووڵاتیان”.