ماردین سالار
فیلمی هەتاهەتا و یەك ڕۆژ، فیلمێكی ئێرانییە، لە دەرهێنانی سەعید ڕۆستایی لە ساڵی 2016 بەرهەم هاتووە، فیلمێكە باس لە خانەوادەیەكی ئێرانیی دەكات كە پێكهاتوون لە هەشتكەس و هەركەسەو گرفتاری دەردێكن، بەڵام بابەتی سەرەكی فیلمەكە گرفتی شووكردنی كچە بچووكەكەی خانەوادەكەیە بەناوی (سومەیە) لەبەر ئەوەی خانەوادەكە هەژارن و خانەوادەی ئەو كوڕەی كە (سومەیە) دەیەوێت شووی پێ بكات دەوڵەمەندن و ئەفغانین، كوڕەكە وەك شیربایی بڕێك پارەی داوە بە برا گەورەكەی (سومەی) كە ناوی موڕتەزایە، برا بچوكەكەی مورتەزا ناوی موحسینە و ئاڵودەی ماددە هۆشبەرەكانە وابیر دەكاتەوە برا گەورەكەی لە پێناو بەدەست هێنانی سامان خوشكەكەی داوە بەو كوڕە ئەفغانییە و ئەمەش پێی دەوترێت مرۆڤ فرۆشی، چونكە هەردوو براكە كێشەی دارایان هەیە، مورتەزاش بەو قسەیە توڕە دەبێت بڕیار دەدات براكەی بە زۆر بنێرێتە كەمپی چارەسەری تووشبوانی ماددەی هۆشبەر، سومەیەش دەدات بەو كوڕە ئەفغانییە.
ئەو فیلمە دەكرێت بەپێی تیۆری ئەخلاقی بابەتەكانی دەستنیشان بكەین و شیان بكەینەوە، چونكە ئەخلاق كۆمەڵێك یاسا و ڕێنماییە كە لە هەندێ كات و دۆخدا ڕەفتاری تاك ڕێكدەخات، ئەو ڕێنمایانە بۆ ئەوە دانراون كە لە مرۆڤ بكەن بە شێوەیەك بژیت شایستەی مرۆڤ بێت بەپێی تیۆری ئەخلاقی ئەم فیلمە فیلمێكی ئەنجام گەراییە ئەم ئەنجامەش لە چەند خاڵێك دەستنیشان دەكەین كە بەها ئەخلاقیەكانن یەكێك لەو بەها ئەخلاقیانە كە پێمان دەڵێ ئەخلاق چییە ئەویش تیۆری چێژە بەپێی ئەو تیۆرە بەها ئەخلاقی و چاكە ئەوەیە كە چێژی هەبێت لە سەردەمی نوێشدا ڕێبازی سوودگەرایی پشتگیری ئەو تیۆرە دەكات كە بە تیۆری سوودگەرایی ناسراوە، بەڵام بناغەكەی دەگەڕێتەوە بۆ تیۆری چێژگەرایی و ئەو دوو تیۆرە لە فیلمی هەتاهەتا و یەك ڕۆژ دیاری دەكەین.
ـ ئەم چێژە لە موحسیندا دەردەكەوێت كە ئاڵودەی ماددە هۆشبەرەكانە، ئەو پێی وایە كە ماددە هۆشبەرەكان چێژی پێدەبەخشێت و لە ئازاری بیركردنەوەی زۆر ڕزگاری دەكەن، ئەمەش بەپێی تیۆری ئەنجام گەرایی ئەخلاقیی دەچێتە خانەی چێژگەرایی.
ـ ئەنجام گەرایی سوودییە كە مورتەزا سوودی لەو هاوسەرگیریەی سومەیە دەست دەكەوێت بەوەی كە سامانێكی