ئەڤین ئەبابەكر
لەم جیهانەدا كە تێیدا دەژین، چەندین كلتوور هەن كە لە ڕووی جۆراوجۆرەوە لە یەكتر جیاوازن. جاران هێندە مەودایەك لەنێوان ئەو كلتوورانە و مرۆڤانەدا هەبوو، كاتێك گەشتیارێك پێی لە گوندێكی بچوك دانا، وەك ئەوەی چووبێتە ناو هەسارەیەكی ترەوە. بەڵام ئێستا لە سایەی سەرهەڵدان و فراوانبوونی تۆڕە كۆمەڵایەتییەكان، ئەو جیهانە گەورەیە بووەتە گوندێكی بچووك كە بە یەك كلیك دەتوانیت هەموو هەواڵ و زانیارییەكانی سەرانسەری جیهان بەدەستبهێنیت. پێدانی ناسنامە بە مرۆڤ لە دونیای ئەمڕۆدا مانایەكی نوێی وەرگرتووە، لەم دونیا بچووكەدا بەدەستهێنانی ناسنامە وەك جاران نییە. فۆرمێكی نوێی دۆزیوەتەوە. نەخشەكان گۆڕاون. پاڵەوانەكان دەگۆڕدرێن و بازاڕەكان بە شێوەیەكی گشتگیرتر سەرهەڵدەدەن. لەگەڵ سەرهەڵدانی تۆڕە كۆمەڵایەتییەكان، ئەم جیهانە بچووكە كۆمەڵگەیەكی مۆدێرنە و خاوەن كلتوورە جیاوازەكانە كە هەم جێگای ستایش و هەم مەترسیدارن و هەم ترسیان لێدەكەوێتەوە. ئەگەر بتوانرێت ئەم تەكنەلۆجیایە بە شێوەیەك كەلك وەربگیرێت كە كاریگەر بێت لە بەرەوپێشبردنی فەرهەنگ و گەشەی ئابووری وڵات، دەبێت بگوترێ كە دەبێتە هۆی ڕێڕەوێكی سەركەوتوو. پێویستە بگوترێ ئەگەر تۆڕە مەجازییەكان ڕەتبكرێنەوە و بلۆك بكرێن، وڵاتێكی عەقڵانی وەك كۆریای باكوور دروست دەبێت، بەڵام ئەگەر بە پلانێكی دروست و ئامانجدار پەیڕەوی لێبكرێت و بخرێتە بەردەستی خەڵك، ئەوە دەبێتە هۆی زۆر ئەرێنی و خێرا خۆشگوزەرانی و بازدان. ئێمە شایەتحاڵی دەبین. پەرەسەندنی پەیوەندییە مەجازییەكان و ناسنامەی نوێ دەرفەتی زیاتر بۆ ئاڵوگۆڕی كلتووری، كۆمەڵایەتی و سیاسی لەسەر ئاستی جیهانی بەبێ گوێدانە شوێنی جوگرافی دەڕەخسێنێت. كۆمەڵگە مەجازییەكان بە شكاندنی دیوارەكان، گۆشەگیریی كلتوورەكانیان گۆڕیوە و نزیكیی كلتوور و كۆمەڵگەكانیان كردووە بە شێوەیەكی جددی. بەم ناسنامانە دەتوانرێت شوناسێكی گروپی پێكبهێنرێت و دوای ئەوە كۆمەڵگەكانی ڕۆژئاوا ئاشنا دەبن بە كلتوورە درەوشاوەكانی وڵاتانی كۆن وەك وڵاتەكەمان و لە بەرامبەردا گەشتیاری بەرەوپێش دەبات.
